Savaş Aygener’in eseri, 2010 yılında Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Siyaset ve Sosyal Bilimler Bilim Dalı’nda Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanmıştır.
Eser, XIII. yüzyıl Anadolu’sunda Ahilik kurumunu incelemektedir. Konuyu sosyolojik perspektiften ele alan çalışma, sosyo-kültürel gerçekliği, mikro düzeyden makro seviyeye disiplinler arası bir yaklaşımla analiz etmektedir.
Tez, önsöz içindekiler simge ve kısaltmalar, tablo ve şema dizinleri ve girişi bölümüyle birlikte iki bölüm, sonuç, kaynakça ve eklerden oluşmaktadır. Eser, Ahilik olgusuna bakış açısını kavramsal olarak analiz eden giriş kısmından sonra birinci bölümde sosyoloji biliminden hareketle bir toplumsal yapının özelikleri ve sosyo-kültürel gerçekliğin inşası üzerinde durulur. İkinci bölümde ise tarihî bir olgu olarak Ahilik, sosyo-kültürel gerçeklik olarak yeniden inşa edilir. Bu noktada Ahilikten önce fütüvvet olgusu ele alınır. Fütüvvet olgusunun kavramsal olarak içeriği, kavramın geçirdiği aşamalar ve dinin mistik şekli olan tasavvuf boyutu ile analiz edilmeye çalışılır. Bu arada Ahi Evren’in hayatı ve menkıbevi kişiliği ile Anadolu Selçuklu Devleti’nde ahiliğin üstlenmiş olduğu sosyo-ekonomik, askerî ve siyasal, dinî ve ahlaki ve eğitimde aldığı fonksiyonlar analiz edilir. Çalışmanın sonuç bölümünde ahilik olgusunun ahlaklı bir hayat algılamasının değerler dizisi olarak bugünün hayat anlayışına aktarılması savunulur.
Bünyamin AYHAN