Hıristiyan Uygulamaları ve Litutjik Takvim

3 mins read

Doğu Ortodoks, Roma Katolik ve Anglikan Kiliseleri litürjik festi­ vallerle eş zamanlı olarak 1sa’nın annesi Meryem, Meryem’in kocası Yu­ suf, büyük melekler ve havariler anısına kutlanan aziz yortularını da kutlamaktadır. Bunlara ilaveten yardım için kendilerine dua edenler adına Tanrı’ya şefaatçi olan sayısız azizle ilgili kutlamalar da mevcuttur. Ancak, Doğu Ortodoks, Roma Katolik ve Anglikanların kabul ettiği a­ zizler listesi birbirlerinden oldukça farklılık göstermektedir. Pek çok Protestan Kilisesi herhangi bir şekilde azizlere tazimde bulunmayı te­ olojik zeminde reddetmektedir. Onlar azizlere tazim yerine Martin Lut­ her’in Wittenberg Kilisesinin kapısına 95 maddelik bildirgesini astığı 31 Ekim öncesi pazar gününü ‘Reform Pazarı’ olarak kutlamaktadır.

Hıristiyanların kutladıkları en önemli dinsel/liturjik festival krist­ mas/noel ve easter/paskalyadır. Noel olarak da bilinen Kristmas 25 Aralıkta İsa’nın doğumu anısına kutlanmaktadır. Kristmas öncesi ge­ rekli hazırlıkların yapıldığı döneme ‘Advent’ denir. Dinsel yılın başlan­ gıcını gösteren Advent, Kristmastan dört pazar önce başlar. Kristmas sonrası 6 Ocak’ta İsa’nın inançsızlara görünmesi/tezahürü anısına Epi­ fani bayramı kutlanmaktadır. Protestanlar bu günü kutlamazlar. Bu te­ zahürü hatırlamak için 1sa’nın vaftizi ve bilge kişilerin doğduktan sonra Betlehem’de İsa’yı ziyaretleri kutlanır. Ancak Katolikler vaftizi, bilge ki­ şilerin ziyaretinden ayırarak 13 Ocakta kutlamaktadır. Tüm Hıristiyan­ lar bu günleri kutlamaz. Doğu Ortodoks Kiliseleri 25 Aralıkta Kristması değil 6 Ocakta Epifaniyi kutlar. Yine Roma Katolik, Doğu Ortodoks, Anglikan ve Protestan Kiliseler Adventin uzunluğu konusunda farklı yaklaşımlara sahiptir. Bazıları yirmi iki, bazıları da yirmi sekiz gün ola­ rak kabul etmektedir.

İsa’nın çarmıha gerildikten üç gün sonra ölümden dirilmesi anısı­ na kutlanan Easter/Paskalya’nın kutlanma tarihi konusunda kiliseler arasında farklılıklar vardır. Çünkü Paskalya tarihi sabit değil değişkendir ve hem Gregoryan hem de Julian takvimine göre hesaplanmaktadır. Ro­ ma Katolik, Anglikan ve Protestanlar, Gregoryan takvimini takip ederek bu festivali 21 Mart’ı takip eden ilk tam ayın görünmesinden sonraki ilk pazar günü kutlarlar. Julian takvimini takıp eden Doğu Ortodokslar ise doğal olarak Paskalyayı diğerlerinden farklı bir tarihte -Gregoryan tak­ vimine göre hesaplanan günden birkaç hafta sonra- kutlarlar.

Easter/Paskalya öncesi yapılan dinsel hazırlıklar konusunda da kiliseler arasında farklılıklar vardır. Roma Katolik, Doğu Ortodoks ve Anglikan Kiliseleri Lent olarak bilinen kırk günlük oruç ve dua ibadetin­ de bulunurlar. Ayrıca bu kiliseler Paskalyadan önceki haftayı ‘kutsal hafta’ olarak kabul eder. Ancak bu hazırlık döneminde dinsel uygula­ maların metodu ve süresi konusunda kiliseler arasında farklılıklar var­ dır. Son yıllarda bazı Protestan kiliseler de Lenti uygulamaya başlamıştır.

Easter/Paskalya sonrasında İsa’nın göğe yükselişi anısına kutla­ nan Yükselme/Ascension günü ve Kutsal Ruh’un inişi anısına kutlanan Pentakost Pazarını Uniteryanlar ve bazı Protestan gruplar hariç tüm kili­ seler kutlamaktadır.

Dua, Litürjik festivallere ilaveten Hıristiyanların en çok önem ver­ diği ibadettir. Kutsala yönelik hamd, şükür, rica, dilek ve yakarış olan dua Hıristiyanlar için bir kişiyi hoşnut eden bir eylem olarak görülmek­ tedir. Hıristiyanlara göre o, yaşama ebedi bir bakış açısı kazandırmak için önemli bir fırsattır. Araştırmalar toplu ibadetlere katılmayan ve sak­ ramentleri yerine getirmeyen Hıristiyanların bile duaya son derece önem verdiğini göstermektedir. Hıristiyanlar, Pazar ayinlerinde ve ye­ mek öncesi toplu olarak dua ettikleri gibi bireysel olarak da dua edebi­ lirler. Hıristiyanlara göre duada dört önemli veçhe vardır: Tanrı ile ko­ nuşma, Tanrı’yı dinleme, Tanrı’nın varlığını tefekkür etme yani onun varlığının farkında olma ve toplumsallık.

Hıristiyanlar arasında en çok kullanılan dua, Matta İncili 6:9-13’te yer alan ve “Rab duası” olarak bilinen duadır:

Rab duası

Göklerde olan Babamız adın yüceltilsin.

Hükümranlığın gelsin.

Göklerde olduğu gibi yeryüzünde de senin isteğin olsun.

Günlük ekmeğimizi bugün de bize ver.

Bize kötülük edenleri bağışladığımız gibi, sende bizim suçları­ mızı bağışla.

Bizi günah işlemekten koru ve kötülüklerden kurtar/uzak tut (Amin).

Rate this post
Haber Oku
Tidings Globe