Kanuni dönemi (1520-1566) kayıtlarına göre Konya’nın Hoca Habip mahallesindeydi. XVII. yüzyıl ortalarında harap hale geldiği için Ahi Baba Hacı Süleyman tarafından yeniden yaptırılmış, bu sırada minber konarak camiye çevrilmiş, bunun için Ahi Baba Hacı Süleyman Camii adını almıştır. Günümüzde Süleyman Ahi Baba Camii olarak bilinmekte olup mevcut bina 1939’da yaptırılmıştır. Hoca Habib Mescidi vakıflarına dair ilk kayıtlar, 1530’dan sonraki vakıf defterlerinde geçmektedir. Bu durum mescidin XVI. yüzyıl başlarında inşa edildiğine işaret etmektedir. Ahi Baba Hacı Süleyman Camii’nin tecdit kitâbesi de mevcut değildir. Buraya yapılan atamalar ve bu zatın hayatına dair belgelere yansıyan bilgilerden hareketle cami olarak inşa tarihini tahmin etmek mümkün olmaktadır. Camiye hatip atamasına dair ilk belgenin tarihi Ramazan 1115 (Ocak 1704) olup bu berat tecdîden verilmiştir. Öyleyse bundan önce de bir beratla hatip tayin edilmiştir. Bu durum caminin inşasının 1700’den önce ve muhtemelen XVII. yüzyılın son çeyreğinde olduğunu gösterir. 15 Safer 1125 (13 Mart 1713) tarihli bir KŞS kaydında “Ahî Baba el-Hâc Süleyman bin Mustafa”nın şahitler arasında yer alması, XVIII. yüzyıl başlarında bânisinin hâlâ hayatta olduğunu gösterir. Hoca Habib Mescidi vakıflarının vakfiyesi şimdilik tespit edilememiştir. Kanuni dönemindeki vakıfları; Hoca Habib mahallesinde bir ev, bir bahçe, bir yer ile Aymanas köyünde bir zemin olarak kaydedilmiştir. Hoca Habib Mescidi’ni camiye çeviren Ahi Baba Hacı Süleyman, Konya Debbağhanesi’nde mülkü olan Ahi Dükkânı adıyla tanınan kireçliğinin on ikide dördünü bu Ali Baba esnaf ileri gelenleriyle camiye vakfetmiştir. Ahi Baba Camii için üçüncü vakıf, 3 Cemaziyelevvel 1331’de (10 Nisan 1913) Hacı Veli Ağazâde Hacı Veli Efendi tarafından kurulmuştur. Zikredilen bu Ahi Baba Camii Vakfiyesi ile Konya’nın Ortaavlu mevkiinde bir bağın geliri Ahi Baba Camii’nde hatip olanların ücretlerinin ödenmesi için tahsis edilmiştir. Ahi Baba Hacı Süleyman Camii, onarımlarla günümüze kadar gelmiştir. Bunun için orijinal yapıdan eser kalmamıştır.
Vakfiyesi
Ahi Baba Hacı Süleyman Camii, Kanuni dönemi (1520-1566) kayıtlarında Konya’da Hoca Habib mahallesinde, Hoca Habib Mescidi olarak geçmektedir. XVII. yüzyıl sonlarında bu mescidi camiye çeviren Ahi Baba Hacı Süleyman’ın adından dolayı Ahi Baba veya Ahi Baba Hacı Süleyman Camii adıyla belgelerde yer almıştır. Ahi Baba Hacı Süleyman’ın camiye bazı gayrimenkuller vakfettiği belgelerden anlaşılmakta, ancak bu hususta tescil edilmiş bir vakfiye tespit edilememektedir. Ahi Baba Camii ile ilgili bilinen tek vakfiye, Konya’nın Yunusoğlu mahallesinden Hacı İsmail Ağaoğlu Hacı Veli Ağazâde Hacı Veli Efendi’ye ait olup, tescil tarihi 3 Cemaziyelevvel 1331 (10 Nisan 1913)’dir. Hacı Veli Ağazâde Hacı Veli Efendi, tanzim ettiği Ahi Baba Camii Vakfiyesi’ni Konya Şer‘iye Mahkemesi’nde tescil ettirmiştir. Vakfiyenin aslının nerede bulunduğu bilinmemektedir. Sureti VGMA, nr. 2181, s. 103’te kayıtlıdır. Buna göre vâkıf, Konya’da Ortaavlu mevkiindeki 800 eski zirâ (459 yeni arşın) büyüklüğünde olan, içinde ağaç ve üzüm çubukları bulunan mülk bağını tüm müştemilatıyla birlikte Ahi Baba Camii’ne vakfetmiş ve bağın tüm gelirlerini de adı geçen camide hatip olarak görev yapanlara tahsis etmiştir. Zamanla şartlar değişirse vakıf bağdan elde edilen gelir, Müslümanların fakirlerine harcanılacaktır. Vakfın mütevelliliğini vâkıf Hacı Veli Ağazâde Hacı Veli Efendi yürütecektir. Onun ölümünden sonra Ahi Baba Camii’nde hatiplik yapanlar mütevelli olarak atanacaklardı.
Ahilik Ansiklopedisi