Edmond Halley kimdir? Edmond Halley hayatı ve biyografisi!

1 min read

Halley, daha sonra adını alan kuyruklu yıldızın yörüngesini hesaplayan ilk İngiliz astronom ve matematikçiydi.

Edmond (bazen Edmund) Halley, 8 Kasım 1656’da Londra’nın doğu kenarında doğdu. Oxford Üniversitesi’ndeyken, Halley gökbilimci kraliyet John Flamsteed ile tanıştı. Flamsteed’in kuzey yıldızlarının bir kataloğunu derleme projesinden etkilenen Halley, Güney Yarımküre için de aynı şeyi yapmayı önerdi. Bu amaçla 1676’da Güney Atlantik St Helena adasına gitti. Ocak 1678’de eve döndüğü zaman, 341 yıldızın göksel boylamlarını ve enlemlerini kaydetti ve Merkür’ün Güneş diski boyunca geçişini gözlemledi. Halley’nin 1678 yıldız kataloğu, güney yıldızlarının teleskopik olarak belirlenmiş yerlerini içeren ilk katalog oldu ve aynı yıl Kraliyet Cemiyeti üyesi seçildi.

Mucit ve mikroskopist Robert Hooke, Sir Christopher Wren ve Sir Isaac Newton ile birlikte Halley, gezegensel hareket için mekanik bir açıklama geliştirmeye çalışıyordu. Her ne kadar ilerleme kaydedilmiş olsa da, Hooke ve Halley gözlemlenen gezegensel hareketlerle eşleşecek teorik bir yörünge çıkaramadılar. Ancak, Newton zaten oradaydı. Yörünge bir elips olacaktı ve Newton, Halley’i yayınlamaya ikna ettiği 1687 ünlü ‘Philosophiae Naturalis Principia Mathematica’ adlı eserinde göksel mekanikle ilgili çalışmalarını genişletti.

1704’te Halley Oxford Üniversitesi’nde Savilian geometri profesörü olarak atandı, ancak astronomi alanındaki çalışmalarına devam etti. 1705’te, 1337’den 1698’e kadar gözlemlenen 24 kuyruklu yıldızın parabolik yörüngelerini tanımladığı ‘Kuyruklu Yıldızların Astronomi Özeti’ kitabını yayınladı. 1531, 1607 ve 1682’nin üç tarihi kuyruklu yıldızının aynı nesnenin – şimdi Halley Kuyruklu Yıldızı olarak bilinen – birbirini izleyen dönüşleri olması gerektiği gibi ve 1758’de dönüşünü doğru bir şekilde tahmin ettiler. 1716’da, Venüs’ün güneş diski boyunca geçişlerini gözlemlemek için bir yöntem geliştirdi. Dünya’nın Güneş’ten uzaklığını kesin olarak belirler. 1720’de Halley, Flamsteed’i 14 Ocak 1742’de ölümüne kadar elinde tuttuğu Greenwich’te gökbilimci kraliyet olarak aldı.

2.5/5 - (2 votes)
Haber Oku
Tidings Globe