Ahi Ahmed b. Ahi Mahmud Zaviyesi, Gaziantep şehrinde tesis edilmişti. XVI. yüzyılın ortalarına ait vakıf tahrirlerinde, Ahi Ahmed b. Ahi Mahmud Zaviyesi adı geçmektedir. Baba ve oğulun her ikisinin isminin başında “ahi” unvanının bulunmasına bakılırsa, zaviyenin kuruluş tarihi, Ayntab’ın Osmanlı hâkimiyetine geçişinden (1516) önceye gitmektedir. Zaviyenin şehrin neresinde kurulduğu kayıtlarda açık olarak belirtilmemektedir. Ayntab evkaf defterinde zaviyenin ismi: “Vakf-ı Zâviye-i Ahi Ahmed ibn Ahi Mahmud tâbi‘-i Ayntab” olarak kaydedilmiştir. Burada, zaviyenin vakıf gayrimenkulleri arasında şehirde mevkii belirtilmeyen iki dükkân, Gökmeydan yakınında bir bostan zemini (zemin-i bostan-ı Kırkbudak), Babilge köyü yakınında içinde ceviz ağaçları da bulunan bir zemin (tarla), Karaöyük köyü yakınında içinde ağaçlar da bulunan bir zemin ve şehir yakınında Çakırbuçağı ve Karamercimek adında iki ayrı zemin yer almaktadır. Zaviye vakfının burada belirtilen gayrimenkullerinden tahsil ettiği yıllık gelir, 1557’de 600 akçedir. Aynı yıla ait kayıtta, zaviye vakfının masrafları arasında vakfın yöneticisine tevliyet ücreti 180 akçe, zaviyede Kur’an-ı Kerim’den cüzler okuyan cüzhâna da 180 akçe olmak üzere senede 360 akçe tahsis edilmiştir. Vakfın toplam gelirinden artan 240 akçenin harcama yeri ise öncelikle vakıf gayrimenkullerinin tamiri, artanın da yılda bir defa olmak üzere aşure gününde yemek pişirilip fukaraya dağıtılması olarak belirlenmiştir . Ahi Ahmed Zaviyesi ile ilgili gerek gelir gerekse harcamalar noktasında yaklaşık 30 yıl öncesinden farklı bir bilgi bulunmamaktadır. Gelir ve gider kalemleriyle miktarları aynıdır. Her iki defterde yer alan kayıtta, vakfın mütevellisine yüklenen bir görev de cüzhâna okunacak cüzlerde yardımcı olmasıdır. Sonraki yıllara ait gerek vakıf gerekse zaviye ile ilgili kayıtlarda Ahi Ahmed Zaviyesi ve vakıfları hakkında fazlaca bir bilgi yoktur. Zaviye ile ilgili ulaşılabilen yegâne kayıt, Maraş eyaletinin 11 Zilkade 1145 (3 Mayıs 1733) tarihli vakıf muhasebe defteri içinde yer alan Ayntab sancağı vakıfları arasındaki “Vakf-ı Zâviye-i Ahi Ahmed” kaydıdır. Burada zaviyedeki görevli sayısı bir, günlük masraf da yine bir akçe olmak üzere ayda 30 akçe olarak yer almaktadır. Bu kayıt, zaviyenin XVIII. yüzyılın ilk yarısında tek bir görevli ve aylık 30 akçe masrafla faal olduğunu; ancak vakıf akarı ve harcama kalemleri hakkında ayrıntılı bilgiyi vermemektedir. Muhtemelen bu zaviye ve vakfının, zamanla şehir içinde önemini kaybetmesinden ya da zaviyenin kurucusunun neslinin kesilmesinden dolayı zaviye ve vakıf battal hale gelmiş olmalıdır.
Ahilik Ansiklopedisi