15 Mayıs 1979’da Giresun’da doğdu. İlk, Orta ve Lise eğitimini Giresun’da tamamladıktan sonra 1998 yılında Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünde okumaya hak kazandı. Bir yılı İngilizce hazırlık sınıfında geçen Tarih öğrenimini 2003’te Prof. Dr. İsmail Aka’nın danışmanlığında İslam Öncesi Türk ve Moğollarda Hâkimiyet Anlayışı tezi ile tamamladı. Aynı yıl Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ortaçağ Tarihi programında Yüksek Lisans Eğitimine başladı. Bu sırada İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Latin Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalında Prof. Dr. Bedia Demiriş’ten Latin Dili Gramer derslerini takip etti. 2005’te Prof. Dr. Gülçin Çandarlıoğlu danışmanlığında hazırladığı Hazar Kağanlığı–Bizans İmparatorluğu İlişkileri başlıklı tezi ile Yüksek Lisans Eğitimini tamamladı. 2005 yılında Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Türk Tarihi Programında başladığı Doktora Eğitimini 2010’da Prof. Dr. İsmail Aka’nın danışmanlığında Moğol–Rus İlişkileri (1223–1341) başlıklı tezi ile tamamladı. 2015’te Genel Türk Tarihi Anabilim Dalı’nda jürinin mülakatı neticesinde oy birliği ile Doçent unvanını aldı. Altay Tayfun Özcan hâlen, 2005 yılında Araştırma Görevlisi olarak adım attığı Dumlupınar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nde Doçent Doktor unvanı ile görev yapmaktadır. 2018 yılında Moğol–Rus İlişkileri (1223–1341) başlıklı eseri ile Türkiye Bilimler Akademisi Telif Eser Ödülü ile taltif edilmiştir. Altay Tayfun Özcan çalışmalarında İngilizce, Latince ve Rusça kullanmaktadır. Evlidir ve Gündüz Ural ile Çağatay Uluç adlı iki erkek evlat sahibidir.
Kitapları
Hazar Kağanlığı ve Etrafındaki Dünya