Amerika'da ilk koloniler hangileri? Amerika'da koloni dönemi tarihi nedir?
Amerika'da ilk koloniler hangileri? Amerika'da koloni dönemi tarihi nedir?

Amerika’da ilk koloniler hangileri? Amerika’da koloni dönemi tarihi nedir?

3 mins read

Kuzey Amerika’ya ilk gelen Avrupalılar İzlandalı Vikingler’di. Liderleri Leif Ericson yönetiminde, 1000 yılında buraya ayak bastılar. Onların izlerine, Kanada’nın Newfoundland bölgesinde rastlanmıştır. Ama Vikingler burada kalıcı bir yerleşim kurmayı başarmadılar ve kısa süre sonra Yeni Kıta’yla olan temaslarını kaybettiler. 

Beş yüzyıl sonra, Asya baharatları, tekstil ve boyaya duyulan talep, Avrupalı seyyahları Doğu ile Batı arasında daha kısa yollar aramaya itti. 1492 yılında İspanya Krallığı’nın bayrağı altındaki gemileriyle Christopher Columbus, Avrupa’dan batıya doğru yola koyuldu. Ve Karaib Denizi’ndeki Bahama Adaları’nda karaya ayak bastı. İlerideki 40 yıl içinde İspanyol seyyahları, Orta ve Güney Amerika’da büyük bir imparatorluk yarattılar.

İlk İngiliz kolonisi 1607 yılında Virginia, Jamestown’da kuruldu. Birkaç yıl sonra İngiliz Resmi Kilisesi’nin dini yaptırımlarından kaçan Püritenler geldi. Ve 1620’de, sonradan Massachusetts adını alan Plymouth kolonisini kurdular. Plymouth, New England’dan sonra İngilizlerin Kuzey Amerika’daki ikinci kalıcı yerleşim bölgesiydi.

Püritenler, New England’da “Tepenin Üzerindeki Kent” i yani ideal toplumu kurmayı umuyorlardı. Amerikalılar ülkelerini daima deneysel fırsatlara açık ve diğer ülkeler için örnek kabul etmişlerdir. Püritenler, devletin, Tanrı’nın buyruklarını uygulaması gerektiğine inanıyordu. Kiliseye karşı gelenleri, zina yapanları, ayyaşları ve Sabbat’a karşı gelenleri sert şekilde cezalandırıyorlardı. Kendileri için dini özgürlük talep ettikleri halde uyguladıkları ahlâk kuralları katı ve hoşgörüsüzdü. 1636’da Roger Williams adlı bir rahip Massachusetts’ten ayrılıp, Rhode Island’da devlet ile kilisenin ayrılığını ve dini özgürlüğü temel alan bir koloni kurdu. Bu iki ilke ABD Anayasası hazırlanırken de esas alınmıştır.

Diğer ülkelerden de sömürgeciler geldi. Ancak İngilizler o zamana kadar Amerika’ya çoktan yerleşmişlerdi. 1733’te Atlantik Kıyısı boyunca, Kuzeyde New Hampshire’a, Güneyde Georgia’ya kadar uzanan 13 koloni kurulmuştu. Kuzey Amerika’da Kanada ve Mississippi Nehri’ni kapsayan Louisiana bölgesi, Fransızların kontrolündeydi.

Fransa ve İngiltere 18. yüzyıl boyunca Kuzey Amerika topraklarının denetimi için  pekçok kez savaştı. 1763’te, ‘7 Yıl Savaşı’ sona erdiğinde Kanada ve Mississippi’nin Kuzey Amerika’daki doğu kıyısı İngiltere’nin eline geçmişti. 

Kısa süre sonra İngiltere ile kolonileri arasında çatışmalar başladı. İngiltere, 7 Yıl Savaşı’nın zararını karşılamak için yeni vergiler koydu. Ve askerlerin Amerika’daki meskenlerde ağırlanmalarını istedi. Koloniciler vergilere karşı çıktı ve askerlerin Amerika’da barındırılmasına  direndi. Sadece kendi koloni meclislerine vergi ödeyeceklerini söylediler. “Temsil yetkisi olmayan vergi alamaz” sloganı ile birlik oldular.

Sonunda, çaydan alınan dışında tüm vergiler kaldırıldı. Ama 1773 yılında bir grup vatansever, çay vergisine Boston Çay Partisi ile tepki verdi. Kızılderili  kıyafetleri giyip rıhtımda demirli duran İngiliz ticaret gemilerine çıktılar, 342 sandık dolusu çayı Boston Limanı’na döktüler. Bu olay üzerine, İngiliz Parlamentosu önlem olarak Boston Limanı’nı gemilere kapattı. Koloni liderleri 1774’te, kolonilerin İngiliz yönetimine muhalefetini tartışmak üzere 1. Kıta Kongre’sini topladılar. 19 Nisan 1775’te İngiliz askerleri Massachusetts, Lexington’da kolonici asilerle karşı karşıya geldi ve savaş başladı. 4 Temmuz 1776’da Kıta Kongresi, Bağımsızlık Bildirgesi’ni yayınladı.

Bağımsızlık Savaşı önceleri Amerikalılar için iyi gitmedi. Yeterli malzeme ve eğitimleri yoktu. Amerikan birlikleri iyi savaştı ama İngilizler sayıca onlardan üstündü. 1777 yılı savaşın dönüm noktası oldu. Amerikan birlikleri, New York, Saratoga’da İngiliz Ordusu’nu yenilgiye uğrattı. Fransa, gizliden Amerikalılara  yardım ediyordu. Ama savaşta üstünlük kazanmadıkları sürece onlara açık destek vermekten kaçınıyordu. Amerikalıların Saratoga zaferini takiben Fransa ve Amerika bir ittifak anlaşması imzaladı. Fransa savaş gemisi ve askeri birlikler gönderdi.

Devrim Savaşı’nın en büyük çarpışmalarından biri de 1781’de Virginia, Yorktown’da yaşandı. Fransız ve Amerikan birlikleri, İngilizleri kuşattı. Onları teslim olmaya zorladı. Çeşitli bölgelerde 2 yıl daha süren savaş nihayet resmen sona erdi. Fransa, Amerika’nın bağımsızlığını kabul etti. 1783’te Paris Anlaşması imzalandı.

Rate this post
Haber Oku
Tidings Globe