Zakir ne demek?

Arapça, anan, hatırlayan, zikreden demektir. Tekkelerde âyin esnasında, dervişlerin zikirlerini hareketlendirmek için, ilahî okuyan kişilere zâkir denir. Ayinde, zikir çeken diğer dervişlere de zâkir denir. Zâkirleri idare eden kişiye ser-zâkirân denir. Bu,…

More
344 views
1 min read

Zalim ne demek?

Arapça, zulmeden demektir. Bela gelince fer-yad eden, gaflet ve alışkanlık üzere ibadet eden, Allah’ı dilden (kalbten değil) zikreden, Allah’ı dünyevî sebeplerden dolayı seven kişiye, zâlim denir.…

More
345 views
1 min read

Zaman nedir?

Türkçede de aynı mânâda kullanılan Arapça bir kelime. Hakîmlere göre, Atlas feleğinin hareketinin sayısına zaman denir. Sultan anlamında da kullanılır. Kâşânî’ye göre, indiyye mertebesine izafe ve nisbet edilen ân-ı dâime zaman denir.…

More
357 views
1 min read

Zarf nedir?

Kap, maharet, ustalık, hal, durum anlamlarında Arapça bir kelime. Kötü huylardan uzaklaşmak, iyi huyları kazanmaya çalışmak. Allah için çalışmak ve bunu fazla görmemek. Beden zarf, ruh mazruftur.…

More
447 views
1 min read

Zat ne demek?

Arapça, öz demektir. Bir şeyin kendisi, bir şeyi, o şey yapan ve öteki şeylerden ayıran mâhiyet. Zât, isimlerin ve sıfatların vücudlarında değil aynlarında kendisine dayandığı emr. Her isim veya sıfat bir şeye…

More
392 views
1 min read

Zaviye nedir?

Arapça, açı, köşe, evin küçük bir köşesi veya odası gibi manaları ihtiva eden bir kelime. Tekkenin küçüğüne verilen isim. Zaviyeler genel olarak, şehir ve kazaların kenarlarında, uzakça yerlerde kurulurdu. Mecaz olarak dünyaya…

More
368 views
1 min read

Zaviye dar ne demek?

Arapça, Farca, zaviye sahibi anlamını ihtiva eden bir tâbir, iki kelimeden oluşmuştur: Zaviye ve dar. Dar: Sahip anlamındadır. Küçük tekke denilen zaviye şeyhlerine zâviye-dâr denirdi.…

More
298 views
1 min read

Zaviye nişin ne demek?

İki kelimeden meydana gelen bu tâbirdeki nişîn kelimesi Farsça, oturmak manasına ism-i faildir. Arapça- Farsça iki kelimeden mürekkeb bu tabir “zaviyede o-turan” anlamına gelir. Zaviyede oturan derviş veya şeyh için, zâviye-nişîn denirdi.…

More
293 views
1 min read

Zeban ne demek?

Farsça, dil anlamına demektir. Sırlar. Zebân-ı şîrîn: Takdire uygun iş. Zebân-ı Tein (Acı dil): Sâlikin meşrebine uymayan iş.…

More
312 views
1 min read

Zebh ne demek?

Arapça, boğazlama demektir. Nefsi öldürme, ancak bu, nefsi terbiye etme manasındadır. Peygamberimizin “benim de nefsim vardı. Ancak o müslüman oldu, artık bana kötülüğü emretmiyor” ifâdelerindeki gibi bir terbiye, tasavvufta zebh ismini alır.…

More
332 views
1 min read

Zebur nedir?

Hz. Davud’a indirilen mukaddes kitabın adı. Tasavvufta fiillerin tecellîlerine Zebur, denirken; zatî sıfat ve isimlerin icmâlen tecellilerine de, Tevrat adı verilir. Kur’an ise sırf zâttan ibarettir.…

More
355 views
1 min read

Zefir ne demek?

Arapça, merkebin yüksek sesle bağırmasının başlangıcına zefîr, nihayetine de şakîk denir. Aşıkın, aşk ateşi sebebiyle ah, vah diye inlemesi.…

More
443 views
1 min read

Zehab ne demek?

Arapça gitme anlamında bir kelime. Şarkavî, zehabı, Allah’a duyulan temiz, katışıksız, hâlis sevgi olarak tarif eder. Kul onunla meşgul olması sonucu, O’nda fâni olur. Zehâb, ilâhî aşkın meyvelerinden bir meyvedir. Fena halindeki…

More
369 views
1 min read

Zehairullah ne demek?

Arapça, Allah’ın zahireleri, demektir. Allah’ın zahireleri, O’nun veli kullarıdır. Zahirenin yoksulluğu kaldırdığı gibi, bu zevatın hürmetine Allah kullarına gelecek be-laları kaldırır.…

More
300 views
1 min read

Zeka ne demek?

Arapça, ses, nara demektir. Vecde gelen sûfilerin, okunan Kur’an âyetinin manasındaki derinliğin sarsması sebebiyle, na’ra atmaları.…

More
467 views
1 min read

Zekat nedir?

Fazlalık, temizlik, her şeyin hâlis ve temiz olanı anlamında Arapça bir kelime. Allah’ın, muhtaçlara nasib ettiği Rabbani feyz ile olgunlaşan nefsin temizliğine, zekât denir.…

More
352 views
1 min read

Zemistan ne demek?

Farsça, kış demektir. Keşf ma-kamı. Yeniçeri Ağalarının kışın aldıkları bir maaş vardır ki buna, ze-mistanî derlerdi. Yine kışın ocak ağalarına verilen elbiselere zemistâniyye, yazın verilen elbiselere de bahâriyye denirdi.…

More
335 views
1 min read

Zemzem nedir?

Arapça, çok su, zemzem suyu demektir. Bu kelime ile, hakikatlerin bilgilerine işaret edilir. Bu bilgilerden içmek de, bundan nasib almaya delâlet eder.…

More
329 views
1 min read

Zemzemlik nedir?

Ağızlarına kapak geçirilen, Çin sürahilerine zemzemlik denirdi. Bunların içine zemzem suyu konur, misafirlere küçük fincanlarla ikram edilirdi. Bu küçük sürahiler Hindistan’dan Mekke’ye, oradan da istanbul’a gelirdi.…

More
365 views
1 min read

Zerafet ne demek?

Zarif, zeki olmak, belağatli konuşmak, hazakat gibi anlamları olan Arapça bir kelime. Maddeden sıyrılmak suretiyle görülen Hakk’ın nurları.…

More
322 views
1 min read

Zevahir ne demek?

Arapça, çiçek kelimesinin çoğuludur. Kaşanî bunu şöyle tarif eder: Bu, tarikat bilgileridir. Çünkü o Hakk’a ulaştıran ilimlerin en şereflisi ve nurlusudur.…

More
418 views
1 min read
1 212 213 214 215 216 220