İslam dininin değişmez birtakım esasları vardır. Bunlar, itikad, amel ve ahlakla ilgili hükümler olmak üzere üç kısma ayrılır: İtikadla ilgili esaslar İtikad, “bir şeye inanmak, gönülden bağlanmak” demektir. İslam itikadını teşkil eden…
MoreSemavi dinlerin hak dinler olduğunu ve ilk hak dinin, ilk insan ve ilk peygamber Âdem (as.) tarafından tebliğ edildiğini belirtmiştik. Zamanla insanlar kendilerine gönderilmiş olan dinin esaslarından uzaklaşınca Allah, gönderdiği peygamberlere ilk…
MoreHak dinlerin, başka bir deyişle semavi dinlerin sonuncusu İslamiyet’tir. Bu dini tebliğ eden son Peygamber Hz. Muhammed’dir, kitabı da Kur’anı Kerim’dir. İslam dini, ilk insan ve ilk peygamber Âdem’in (as.) tebliğ ettiği…
More“İlahi din” veya “hak din” deyince ne anlıyoruz? Önce bunu açıklayalım: Hak din, bir peygamberin, Allah’tan vahiy yoluyla aldığı ve insanlara tebliğ ettiği hükümler ve düsturlar demektir. Buna “hak din” denildiği gibi,…
MoreBirtakım duygu ve düşünceler vardır ki bunlar, insanla beraber doğmuştur. Bunların başında Allah ve din fikri gelir. Yani din, sonradan ortaya çıkmış değil, insanla birlikte doğmuştur. Her devirde insanoğlunun dine önem vermiş…
Moreİnsan, fert olarak da, toplum olarak da dine muhtaçtır. İlk insan-dan tutun da bugünkü teknolojik gelişmeleri gerçekleştiren insana varıncaya kadar tarih öncesi ve sonrası hiçbir devirde din duygusu taşımayan topluluğa rastlanmamıştır. Çünkü;…
More“Din, akıl sahiplerini kendi hür iradeleriyle en iyiye, en doğruya ve en güzele ulaştıran ilahi bir kanundur.” Dinin bu tarifinden şunları öğreniyoruz: Dinin kurucusu Allah’tır. Bu itibarla Allah’tan başka hiç kimsenin din…
MoreMüslümanların reîsi, devlet başkanı. (Bkz. Halîfe) Hazret-i Ömer zamânından sonraki halîfelere emîr-ül-mü’minîn denildi. (İbn-i Sa’d) Emîr-ül-mü’minîn Ömer radıyallahü anh bir sabah namazı nı cemâatle kıldıktan sonra cemâate bakıp bir kimseyi göremeyince sordu.…
MoreBir kavmin, bir topluluğun başı, beyi, emredeni. Vâli, kumandan, devlet başkanı, melik. Allahü teâlâ Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki: Ey îmân edenler! Allah’a itâat edin. Peygambere ve sizden olan emir sâhiplerine de…
MoreKendisine güvenilen. Şerrinden ve zarâr ından emîn olunmayan kimsenin, dîni, namazları, zekâtları kendisine fayda vermez. (Hadîs-i şerîf-Miftâh-ul-Cenne) Âlimler devlet adamlarına karışmadıkça ve dünyâlık peşinde olmadıkça, peygamberlerin emînleridir. Dünyâl ık toplamaya baş layınca…
MoreEmîn, güvenilir olmak. Peygamberlerde bulunması lâzım olan yedi sıfattan biri. Peygamberler emîndirler. Bir kimsenin malına ve canına hıyânet etmekten uzaktırlar. Aslâ emânete hıyânet etmezler. Peygamber olmadan önce de böyledirler. Sevgili Peygamberimiz, kendisine…
MoreKorkusuzluk, emniyet, güven. Bir kimseye veya düşmana; söz, işâret veya yazı ile, mal ve can güvenliğinin emniyet (güven) altında olduğunu bildirme. İlticâ edenlere emân vermekte bütün müslümanlar eşittir. Halktan herhangi biri de…
MoreSin harfini peltek se okuyan kimse. Elsağ olan kimse, elsağ olmayana imâm olup cemâatle namaz kıldıramaz. Başka harfleri doğru okuyamayan da, doğru okuyanlara imâm olamaz. Harfleri doğru okuyan bir imâma uyarak cemâat…
Moreİslâm âlimlerinin, müslümanların hâtırlarında tutmalarını kolaylaştırmak için, öncelikle bilmeleri îcâbeden pek çok farzdan, Allahü teâlânın emirlerinden derledikleri elli dört tânesi. Elli dört farzdan bâzıları şunlardır: Allahü teâlâyı bir bilip, O’nu hiç unutmamak.…
MoreSesi mûsikî perdelerine uydurmak için, mânâ bozulacak ş ekilde, harfleri ve kelimeleri değiştirerek, sesi alçaltıp yükselterek, çeneyi oynatarak okumak. Lahn’in çokluk şeklidir. Kur’ân-ı kerîmi, zikri, duâyı elhân ile okumak söz birliği ile…
MoreAllahü teâlânın, Âdem aleyhisselâmı yaratınca, kıyâmete kadar gelecek olan zürriyetini (çocukları nı) zerreler hâlinde onun belinden çıkarıp onlara; “Ben sizin Rabbiniz değil miyim” diye hitâb buyurup, onların da; “Evet, sen Rabbimizsin” diye…
MoreKeder, dert, üzüntü, sıkıntı, acı. Rabbini sevmekle şereflenenlere, sevgilinin (Allahü teâlânın) verdi ği elemler, iyiliklerinden daha çok lezzet verir ve ferahlandı rır. Bu makam rızâ makâmından da üstündür. Çünkü rızâ makâmı nda…
MoreAllah adamları, Allahü teâlânın emirlerine uyup, O’nun sevgisini ve ism-i şerîfini gönlünden hiç çıkarmayan evliyâ zâtlar. (Bkz. Evliyâ) Ehlullah Allah’tan başkasından ne korkarlar, ne bir şey beklerler. Şahların gönüllerinde onların heybeti, korkusu…
MoreHadîs-i şerîfler. Peygamber efendimizin mübârek sözleri, işleri ve görüp de bir şey demedikleri, mâni olmadıkları şeyler. Hadîs’in çokluk şeklidir. (Bkz. Hadîs)…
MoreAllahü teâlânı n Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Hiç bir yönden benzeri olmayan, tek olan, ikilik tasavvur edilmeyen, hiç bir şeye muhtaç olmayan. Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: De ki: O, Allah’tır, Ehad’dır.…
MoreFen yolu ile tecrübe edilmemiş maddeler ve Kur’ân-ı kerîmden olmayan, mânâsız yazılar kullanmak. Mânâsı bilinmeyen ve îmânın gitmesine sebeb olan şeyleri okumak. Efsûn yapan ve ateş ile dağlayan kimse, Allahü teâlâya tevekkül…
MoreDin bilgilerinin elde edilmesine esâs olan ve bunlara bağlı bulunan deliller. Edille-i şer’iyye dörttür: Kitâb (Kur’ân-ı kerîm), Sünnet (Peygamber efendimizin söz, fiil ve takrirleri, bir iş yapılırken görüp de ona mâni olmadıkları…
MoreGüzel hasletleri kendinde toplayan, haddini bilen. (Bkz. Edeb) Düzgün, güzel ve pürüzsüz söz söyleyen ve yazan, edebiyatçı.…
MoreGüzel hallere ve huylara sâhib olma ve utanılacak hareketlerden sakınma, her hususta haddini bilip, sınırı gözetme hâli. Edebi gözetmek, zikirden üstündür. Edebi gözetmeyen Hakk’a kavuşamaz. (İmâm-ı Rabbânî) Allahü teâlâya karşı edeb, O’nun…
MoreBir işin, ibâdetin sahîh ve mûteber olması için lâzım olan şartlar. Cumâ namazının edâ şartları yedidir: 1) Namazı şehirde kılmak. 2) Hükûmet reisi veya vâlinin izni ile kılmak. 3) Öğle namazının vaktinde…
MoreYerine getirme, yapma. Namaz, oruç, hac, zekât gibi bir ibâdeti vaktinde yapmak. Allahü teâlânın sana farz kıldıklarını edâ et, insanların en âbidi (ibâdet edeni) olursun. Allahü teâlânın haram kıldığı şeylerden sakın, insanların…
MoreBelli vakit, bilinen ecel, Allahü teâlânın bir kimse için ezelde takdir ve tâyin buyurduğu (belirlediği) hiç bir şekilde değişmeyen ecel, hayâtın sonu. Vebâ olan yerden kaçmayan ve ölmeyen kimse de, gâzîler, mücâhidler…
MoreKazây-ı muallak, kesin olmayıp sebebe bağlı kılınan ecel. Bir kimseye takdir edilen belâ, kazây-ı muallak ise, yâni o kimsenin duâ etmesi de takdîr edilmiş ise, duâ eder, kabûl olunca belâyı önler. Ecel-i…
MoreBelli vakit. Hayâtın sonu. Hayat sâhibinin, canlının ölümü için Allahü teâlânın takdir ve tâyin ettiği vakit. Allahü teâlâ insanları yaratırken, ecellerini, ömürlerini ve rızıklarını takdir etmiştir. (Hadîs-i şerîf-Berîka) Hadîs-i şerîfte; “İlâçların en…
MoreTasavvufta kalb makâmından yukarı çıkıp, kalbin sâhibine varan, hallerden kurtulup, halleri verene ulaşan. Bunlara Erbâb-üt-temkîn de denir. Ebü’l-vaktin vakitleri değişmez. Halleri değişmez. Vakit onlara değil, onlar vakte hâkimdirler. Onlar zamanla değil, zaman…
More