MERS nedir?
Son zamanlarda yoğun endişeye yol açan corona virüs enfeksiyonu MERS’tir: Middle East Respiratory Syndrome(Orta Doğu Solunum Sendromu). Hastalığa yol açan virüs MERS-CoV’dır. Bu virus 2012 yılında Suudi Arabistan’da tespit edilmiştir. Bu virüsle enfekte olan insanların çoğunda ağır akut solunum sistemi rahatsızlıkları gelişmiştir. Ateş, öksürük ve nefes darlığı gözlemlenmiştir. Yaklaşık yarısı hayatını kaybetmiştir. Hastaların çok az bir kısmı hafif belirtilerle atlatmıştır. Amerika Birleşik Devletlerin’de bildirilen bir vaka olmamıştır. SARS’a yol açan virüsten farklıdır. Araştırmacılar virüsün kaynağını ve nasıl yayıldığını bulmaya çalışıyorlar.
SARS nedir?
Bir diğer ağır geçen corona virüs enfeksiyonu SARS’tır (şiddetli akut solunum sendromu). Etkeni SARS-CoV’dır. SARS vakaları ilk olarak 2003 yılının şubat ayında Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya’da gözlemlenmiştir.1 Kasım 2002-31 Temmuz 2003 tarihleri arasında dünya genelinde 8273 SARS vakası gözlemlenmiştir ve bu vakaların 775’i ölümle sonuçlanmıştır. 2004 yılından bu yana dünyanın herhangi bir yerinden bildirilmiş SARS-CoV enfeksiyonu bulunmamaktadır.
Corona virüs enfeksiyonları her zaman ölümcül müdür?
Corona virüsler nadiren MERS ya da SARS gibi ölümcül olabilen enfeksiyonlara yol açarlar. Çoğu zaman hafif enfeksiyonlar gözlemlenir.
Corona virüslerin temel özellikleri nelerdir?
Corona virüsler çoğu insanın hayatlarının bir bölümünde karşılaştığı yaygın virüslerdir. İnsan corona virüsleri çoğu zaman hafiften orta dereceye üst solunum sistemi enfeksiyonlarına yol açarlar. Bulaşma yolları, görüldüğü mevsimler, semptomları da diğer üst solunum sistemi enfeksiyonları gibidir.
Corona virüs enfeksiyonlarından nasıl korunabiliriz?
İnsan corona virüslere karşı koruyucu herhangi bir aşı bulunmamaktadır. Enfeksiyon riskini azaltmanın başlıca yolları: Su ve sabunla sık sık ellerin yıkanması, gözlere, ağıza ve buruna dokunulmaması, hasta insanlarla yakın temastan kaçınılması. O halde insan corona virüslerle enfekte olduğumuzda diğer insanları korumak için şunları akılda tutmak gerekir: Hastayken evde kalmak, başkalarıyla yakın temastan kaçınmak, hapşırırken ya da öksürürken ağızı ve burunu kapamak, objeleri ve yüzeyleri temiz ve dezenfekte tutmak.
Corona virüs enfeksiyonlarında teşhis nasıl konulur?
Hastalığınızın sebebinin insan corona virüsü olup olmadığını anlamak için laboratuar testleri yapılabilir. Ama çoğu zaman insanlar hafif rahatsızlıklar yaşadıkları için bu testlere ihtiyaç duyulmaz. Ayrıca her laboratuarda da bu testler yaygın olarak bulunmayabilir. Laboratuarda yapılan temel testler şunlardır: Hücre kültüründe virüs izolasyonu, PCR (polymerase chain reaction), insan corona virüs antikorları için serolojik test. Serolojik test için kan örneği gerekir. Burun ve boğaz swabları insan corona virüsleri için en iyi numunelerdir.
Corona virüs enfeksiyonlarının tedavisi nasıldır?
İnsan corona virüsleri ile oluşan hastalıklar için spesifik bir tedavi bulunmamaktadır. Corona virüsle enfekte olan insanların çoğu kendiliğinden iyileşir. Semptomları azaltabilmek için ağrı kesiciler, ateş düşürücüler kullanılabilir (çocuklara aspirin verilmemeli), boğaz ağrısı ve öksürük için oda nemini arttıran cihazlar kullanılabilir ya da sıcak bir duş alınabilir. Bol bol sıvı alıp evde kalıp dinlenilmelidir.
Dr. Fikret Özgür