Rutherford, Yeni Zelanda doğumlu bir fizikçiydi ve nükleer fizik alanındaki öncü çalışmaları nedeniyle Nobel Kimya Ödülü’nü kazandı.
Ernest Rutherford 30 Ağustos 1871’de bir çiftçinin oğlu Yeni Zelanda’nın Nelson şehrinde doğdu. 1894’te Cambridge Üniversitesi’ne burs kazandı ve Sir Joseph Thomson yönetiminde araştırma öğrencisi olarak çalıştı. 1898’de Montreal, Kanada’daki McGill Üniversitesi’nde fizik profesörü oldu. Orada, kimyager Frederick Soddy ile birlikte, yeni keşfedilen radyoaktivite fenomenini araştırdı. Rutherford ve Soddy radyoaktivitenin atomların parçalanmasından kaynaklandığını öne sürdüler.
1907’de Rutherford, Manchester Üniversitesi’nde fizik profesörü olmak için İngiltere’ye döndü. 1908’de Nobel Kimya Ödülleri’ne layık görüldü. 1914’te şövalye oldu, ancak savaş çalışmalarına ara verdi. Denizaltı savaşının yeni tehdidi ile başa çıkmanın yanı sıra sualtı akustiğini incelemek için yöntemler geliştirmeye yardımcı oldu.
1917’de fiziğe döndü ve azot gibi bazı hafif elementlerin çekirdeklerinin, bazı radyoaktif kaynaklardan gelen enerjik alfa parçacıklarının etkisi ile ‘parçalanabileceğini’ keşfettiği uzun bir deney dizisine döndü. bu işlem hızlı protonlar yayıldı. Bu yapay olarak başlatılan ilk nükleer reaksiyondu. Rutherford, nükleer fizik alanında neredeyse yeni bir disiplin yaratmıştı.
1919’da Rutherford, deneysel fizik profesörü ve Cambridge’deki Cavendish Laboratuarı’nın direktörü oldu ve Thomson’un ardından geldi. Cavendish Laboratuvarı’ndaki öğrencilerinin çoğu öncü bilim adamları olmaya devam etti. 1925’den 1930’a kadar (1903’te seçildiği Kraliyet Derneği) başkanıydı. 1931’de bir hayat arkadaşı kazandı ve 19 Ekim 1937’de öldü. Westminster Manastırı’na gömüldü. 1997’de, bir radyoaktivite birimi olan ‘rutherford’ onuruna seçildi.