Cortés, Orta Amerika’daki geniş Aztek imparatorluğunu fetheden bir İspanyol fatihi (asker ve kaşif) idi.
Hernán (veya Hernando) Cortés 1485 yılında İspanya’nın batısındaki Medellín’de doğdu. Başlangıçta hukuk okudu ama Amerika’da servetini kazanmak için üniversiteden ayrıldı.
1504’te Santo Domingo’ya (Dominik Cumhuriyeti) yelken açtı, 1511’de Küba’ya taşındı ve adanın fethinde Diego Velázquez’e yardım etti ve cesaret ve cesurluk ile ün kazandı.
1518’de Cortés, şimdi vali olan Velázquez’i onu Meksika’ya bir sefer komutanı yapmaya ikna etti. Son zamanlarda Avrupalılar tarafından keşfedilmiş ve büyük bir zenginlik içerdiği söylendi.
Cortés yelken açmadan kısa süre önce, nedenlerinden şüphelenilen Velázquez komisyonunu iptal etti. Cortés Velázquez’i görmezden geldi ve yola çıktı. Varışta bir yerleşim kurdu (şimdi Veracruz) ve yerel müttefikler yaptı.
Bölgedeki en büyük uygarlık II. Montezuma liderliğindeki Aztekler medeniyetiydi. Cortés, zorlu arazide üç aylık bir yolculuk olan Aztek’in başkenti Tenochtitlán’a yöneldi. Cortés’in gelişinin, doğudan gelen beyaz tenli bir tanrı hakkında bir Aztek kehanetine denk geldiği ve Montezuma’nın neden Cortés’i karşıladığını ve ona cömert hediyeler verdiğini düşünüyor. Bununla birlikte, ilişkiler hızla kötüleşti ve bir saldırıdan korkarak Cortés, Montezuma’yı rehin aldı ve halkından büyük bir fidye istedi.
1520 Nisan’ında Velázquez, Cortés’i ele geçirmek için bir sefer gönderdi. Cortés keşfe çıkmak için ayrılırken, Tenochtitlán’da bir Aztek isyanı başladı. Cortés geri döndü ve Montezuma’yı kalabalığa karşı koymak zorunda bıraktı, ancak Aztek lideri bir taş çarptı ve öldü. İspanyollar şehirden sürülerek ağır kayıplar verdiler.
Cortés güçlerini yeniden organize etti ve 1521’de üç aylık bir kuşatmanın ardından düşen Tenochtitlán’a döndü. Yeni bir yerleşim olan Mexico City, harabeler üzerine inşa edilmiş ve İspanyol sömürgecileri ile yerleşerek İspanyol Amerika’nın merkezi haline gelmiştir. Cortés, Meksika üzerinde kontrolü sağlayarak yerli nüfusa büyük bir zulüm verdi. Çiçek hastalığı gibi batı hastalıkları da büyük ölümlere neden oldu.
1523’te Cortés, Yeni İspanya’nın valisi ve kaptanı seçildi. 1528’de, İspanyol çok güçlü hale gelmesinden korktuğunda, kralın onu kaptan general olarak geri kazandığı İspanya’ya geri dönmek zorunda kaldı, ancak sivil valilik pozisyonuna değil. Meksika’ya döndüğünde, yetkileri önemli ölçüde sınırlıydı ve faaliyetleri izlendi. Atlantik’ten Pasifik’e bir boğaz bulmayı umarak Orta Amerika’yı keşfetmeye devam etti. Bunun yerine California’yı keşfetme ve adlandırmada başarısız oldu.
1541’de Cortés İspanya’ya küstahça döndü ve 2 Aralık 1547’de öldüğü Sevilla yakınlarındaki bir mülke emekli oldu.