İslam dininin değişmez birtakım esasları vardır. Bunlar, itikad, amel ve ahlakla ilgili hükümler olmak üzere üç kısma ayrılır:
İtikadla ilgili esaslar
İtikad, “bir şeye inanmak, gönülden bağlanmak” demektir.
İslam itikadını teşkil eden ve bütün semavi dinlerde de yer alan bu temel hükümler: Allah’a, meleklerine, peygamberlerine, kitaplarına, ahiret gününe, kaza ve kadere inanmaktır.
Amel ile ilgili esaslar
İslam’ın amel ile ilgili esasları, insanların yaptıkları işlerle ilgili olan hükümler, emir ve yasaklardır.
Bunlardan, Allah ile kulları arasındaki ilişkilerle ilgili olanlar ibadetlerdir.
Amel ile ilgili esaslardan bir kısmı da insanın kendisiyle başkaları arasındaki ilişkileri düzenleyen hükümlerdir. Başkalarının haklarına saygılı olmak, kimsenin canına, malına ve namusuna saldırmamak gibi hususlar, bu kısma girer.
Ahlak ile ilgili esaslar
İslam’ın ahlak ile ilgili esasları da ahlakın güzelleşmesini, vicdanın terbiyesini ve ruhun yükselmesini amaçlar.
İslam dininin, itikad, amel ve ahlak ile ilgili hükümleri, hem ferdin hem de toplumun mutluluğu içindir.