Değişik sanatlar hakkında bilgi bulunan Kâbusnâme adlı kitabın yazarıdır. İran’ın kuzeyinde hüküm süren Ziyârîler hanedanı (9231042) emirlerinden Keykâvus b. İskender’in hayatı hakkında kendisinin kitabında verdiği sınırlı bilginin dışında bir şey bilinmemektedir. Hanımı Gazneli Mahmud’un kızı olduğundan sekiz yıl Sultan Mevdûd b. Mes’ûd’un sarayında hükümdarın nedimi olarak bulunmuş ve onunla Hint seferlerine katılmıştır.
Hacca gidip döndükten sonra da Şeddâdîler’den Ebü’l-Esvâr Şâvur b. Fazl ile birlikte Anadolu’ya akınları yapmış; Sultan Mevdûd’un 441 (1049) yılında ölümü üzerine Ziyârî tahtına oturduysa da emirliğini Büyük Selçuklulara tâbi olarak sürdürmüştür. 475 (1082-1083) yılında altmış üç yaşında iken Kâbusnâme’yi tamamladıktan birkaç yıl sonra vefat ettiği tahmin edilmektedir.
Rıza KURTULUŞ
KAYNAKÇA
Keykâvus b. İskender, Kabûsnâme, (çev. Mercimek Ahmet), yay. Orhan Şaik Gökyay), İstanbul 1974, s. I-XVIII; aynı yazar, Müntehab-ı Kabûsnâme (yay. Saîd Nefîsî), Tahran 1320, s. 3-37; Edward Granwille Browne,A literary history of Persia: from firdawsi to Sa’di,II,Cambridge 1956, s. 276-287; Zebihullah Safâ, Tarîh-i edebiyat-ı der İrân, 1339, II, s. 898-902; Meryem es-Sâdâtu Es‘adî, “Güftârhâ-yi İktisâdî der Kâbûsnâme”, Ittılât-ı Siyâsi-yi İktisâd, S. 257-258(1387), s. 122-129; Mehdi Ferhânî Müferid, “Siyâset, Târîh ve Edebiyyât der Kâbûsnâme”, Târîh ve Temeddün-i İslâmî, S. 3(1385), s. 55-72; Zeynep Korkmaz, ‘’Kabus-name ve Marzuban-name Çevirileri Kimindir?’’, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, Ankara 1966, s. 267-278; Rıza Kurtuluş, “Keykâvus b. İskender”, DİA, XXV, Ankara 2002, s. 357.