Arapça, yol anlamına gelir. Hayır ve sevab ümidi ile parasız su dağıtılan, etrafı parmaklıklı ve çoğunlukla kubbe ile örtülü olan binalara, sebil veya sebilhane denir.

Susuzluktan kavrulan ciğerleri ferahlandırmak, serinletmek konusundaki teşvik edici hadis-i şerifler, İslam dünyasında, bu sosyal yardıma yönelik müessesenin kurulmasına sebep olmuştur.

Kanalların izi yok, köprüler harap olmuş,

Sebiller kurumuş, çeşmeler serap olmuş.

Mehmet Akif Ersoy

Filozof ibn Seb’in (ö. 669/1270) tarafından kurulan bir tasavvuf okulu. Cüneydiyye’nin kollarından biri.

Şeyh Süleyman Sebsebi tarafından kurulmuş bir tasavvuf okulu. Rifaiyye tarikatı şubelerinden biri.

Ebu’l-Abbas Ahmed b. Ca’feri’s-Sebtî (ö. 601/1205) tarafından kurulmuş, Medyeniyye’nin kollarından bir tasavvuf okulu. (vahdet) şarabının kadehi, mutlak feyz kaynağına da, bu isim verilir.

Arapça, yedi çiftler demektir. Fatiha suresinin bir başka adı. Ayn ve ilim mertebelerindeki yedi çeşit zuhuru bakımından Hakk’ın zatı.

Farsça, yeşillik demektir. Sebz yeşil anlamına. Hakiki vahdetle birleşen mutlak kemal.

Arapça, namaz kılmaya mahsus dikdörtgen şeklinde küçük boyutlu halı. Şeriat, tarikat ve hakikati gösterir. Bu üçünü tam olarak gerçekleştiren dervişe, seccade denir. Gerçekleştiremeyen dervişe de, mecazen seccade denir. Hafnî, bu kelimenin Farsça seh (üç) cadde (yol) kelimelerinin Arapçalaşmasından oluştuğunu söyler. Hazret-i Peygamber (s)’in sünnetine de seccade denilir. Hz. Aişe (r), Hz. Peygamber (s) için, gece namaz kılsın diye, hasırdan bir seccade ördüğünü söyler. Erken dönem sufileri, ribatlarda toplandıkları sırada, bu sünneti uygulamak üzere seccade kullanırlardı. Seccade şeyhi: Seccade-nişin, post-nişin anlamında kullanılan bir sözdür.

Farsça iki kelime olup, seccadede oturan demektir. Şeyhler hakkında kullanılan bir tabir. Bu manada olmak üzere, şeyhe post-nişin (postta oturan) de denir. Şeyhler, tekkelerde seccade veya post üzerinde oturdukları için, bu adla anılmışlardır.

Arapça, secde etmek, Allah’ı tazim için, yüzü yere koymak anlamını ifade eden bir kelime.

Mukaddes zatın sürekli zuhuru ile, beşerî özelliklerin silinip yok olması, iki türlü secdeden söz edilir: 1) Küllî secde: Kul, âlemin tamamı olması bakımından secde ederse buna külli secde denir. 2) ihtisas secdesi-kalb secdesi: Kul, kendisini Hak’a bağlayan özel bir yönden secde ederse, buna da ihtisas veya kalb secdesi denir, ilkinde. Allah kuluna her dil ile seslenirken, ikincisinde, özel bir dille seslenir.

Arapça, kalbin secdesi demektir. Kaşanî bu tabiri şöyle açıklar: Şühud sırasında Hak’ta fani olmaktır. O bu halde vücud uzuvlarını kullanamaz.

Arapça, şükür secdesi anlamına bir ifade. Mevleviler, namaz kıldıktan sonra, namaz kılma nimetine muvvaffak kılması sebebiyle, Allah’a teşekkür için, şükür secdesi yaparlardı.

Cenaze namazı için kullanılan bir tâbir. Bilindiği gibi, cenaze namazında rükû ve secde yoktur.

Arapça, sefihlik, ahlaksızlık gibi manaları ihtiva eder. İslam’ın veya aklın aksine bir iş yapmak.

Arapça, yolculuk demektir. Cürcanî ve Kaşanî, zikir vasıtasıyla sufînin Allah’a doğru yolculuk yapmasına, sefer derler. Dört türlü sefer vardır: 1) Seyr ilallah (Allah’a doğru yolculuk), 2) Seyr fillâh (Allah’ta seyr), 3) Seyr Billâh (Allah ile seyretmek) 4) Seyr anillah (Allah’tan seyr). Sufîler, Allah’ın yeryüzündeki âyetlerine nazar için, ayrıca, çile çekmek ve diğer şeyhlerle görüşmek maksadıyla uzun yolculuklara çıkarlardı. Zamanla sefer, içte yapılmak üzere yorumlanmıştır. Kişinin, kendi iç dünyasında yaptığı bu sefere, sefer-der-vatan demişlerdir. Bu şekilde sefer: manâ âlemine gidiş, kötü huylardan iyi huylara hicret etme gibi anlamları içerir.

Arapça ve Farsça’dan oluşan bir sözcük. Vatanda yolculuk yapmak demektir.

Bu bir Nakşbendîyye tâbiridir. Sâlikin, fena huylardan iyi huylara yönelmesi: beşerî sıfatlardan, melekî sıfatlara ulaşması demektir. Maddî yolculuk ile, bir kimsenin kötü huylarını bırakması mümkün değildir. Mühim olan, iç dünyada yolculuktur. Ancak Nakşî şeyhleri, bir mürşid bulana kadar maddî mânâda sefer yapılmasını tavsiye ederek, irşad ediciyi bulduktan sonra, onun terbiyesinde ikâmet etmekle, kötü huylardan iyi huylara yönelmenin önemini vurgulamışlardır.

Mevlevî tâbiridir. Dedeler ve muhiblerden birinin, Konya’ya veya Hac amacıyla, Mekke’ye gitmesi sırasında okunan gülbanktir. Derviş, yola çıkarken, dede ve diğer dervişler (canlar) kendisiyle musafaha yapar, daha sonra Dede Efendi dua ederdi.

Arapça, cömertlik demektir. Sehâ, Allah’ın sıfatlarındandır. Allah, mutlak olarak kerimdir. Cüneyd, cömerdi, seni vesileye muhtaç bırakmayandır, diye tanımlar.

Çin’in çeşitli şehir ve bölgelerinde mevcut yaşam koşulları ve insan nüfusunun ulaştığı tehlikeli boyut bütün dünya kamuoyu tarafından bilinmektedir. Özellikle Çin’de yükselen işsizlik, düşük maaş ve düşük yaşam standartları insan hayatını tehdit ediyor. Özelikle koronavirüs salgını günlerinde karantinada olmak en başta Çin halkı için bir işkence durumu arz ediyor. Çin’den ev ve karantina koşulları gözler önüne seren fotoğrafları sizler için derledik.

Konularına göre ayrılmış en büyük felsefe film listesini sizlerle paylaşıyoruz. Başlıca konular şu şekilde: Septisizm ve Radikal Aldanma, İyi Bir İnsan Olma Üzerine, Determinizm, Özgür İrade ve Ahlak, Bireycilik Ve Toplumculuk, Ölüm Cezası, Bireysel Kimlik, Hayatın Anlamı, Genel Etik, Postmodernizm, Din Felsefesi, İnanç, Nietzsche’nin Ahlak Şeceresi, Dürüstlük Erdemi, Bireycilik Ahlaki Risk, Doğanın Yazılı Olmayan Kanunları, Faydacılık Ve Uluslararası Siyaset, Görelilik Ve Gerçek, Kötülük Problemi, Varoluşçuluk, Mantık Eleştirel Düşünce, Savaş Etiği, Aklın Felsefesi, Kuantum, Faydacılık, İnsan Hakları, Marksizm, Bilgi Felsefesi, İnsanlık, Yapay Zeka, Feminizm, Davranışçılık, Hedonizm Ve Nihilizm, Estetik Öznellik, Adalet ve Ceza ,Özgecilik Dünyaya Bağlılık.

Septisizm ve Radikal Aldanma

The Matrix
Waking Life
The Truman Show
Existenz
The Thirteenth Floor
Vanilla Sky
Yotal Recall
The City of Lost Children

İyi Bir İnsan Olma Üzerine

Vanilla Sky
Open Your Eyes
The Matrix
Eternal Sunshine Of The Spotless Mind

Estetik Değerler Ve Ahlaki Değerler – Sanatın Doğası

The Shape Of Things

Varoluşsal Görevler Üzerine

Les Miserables

Determinizm, Özgür İrade ve Ahlak

Minority Report
Gattaca
Matrix Reloaded
Donnie Darko
The Manchurian Candidate

Bireycilik Ve Toplumculuk

The Ballad Of Cable Hogue
Chocolat
Antz

Ölüm Cezası

Dead Man Walking
Dancer İn The Dark
Mr. Death
The Life Of David Gale

Totaliterizm Ve Gerçeğin Bitişi

1984
Animal Farm
We The Living
Fahrenheit 451
Equilibrium
Brazil
Stolen Years
Eternal Memory

Bireysel Kimlik

Persona
Memento
The Man With Two Brains
The Bourne İdentity
Being John Malkovich
Dark City
Who İs Julia?
Total Recall
Eternal Sunshine Of The Spotless Mind
Paycheck
Solaris
Ghost İn The Shell

Hayatın Anlamı

Wild Strawberries
Stealing Heaven
The Fisher King
The Meaning Of Life
Ghost World
O Lucky Man
Slc Punk!
On The Beach
Leaving Las Vegas
Montenegro

Günah Ve Kefaret

The Fisher King

Genel Etik

Deliverance
Breaking The Waves
Dead Man Walking
Seven Samurai
The Confession
Crimes And Misdemeanors
The Shop On Main Street
Shoah
Mr. Klein
Transport From Paradise
Private Schultz
Animal Farm
Groundhog Day
High Noon
Housesitter
Quiz Show
Seven
Chinatown
Angel Heart
The Vanishing
The Doctor
Moonstruck
Antigone
Deliverance
Alexandre Le Bienheureux
Damage
A Man For All Seasons
The Verdict
Fort Apache The Bronx
Boyz İn The Hood
Do The Right Thing
Angels & İnsects
The Ox-Bow İncident
El Norte
1984
Lord Of The Flies
After Life
Srimson Tide

Postmodernizm

Bladerunner
Matrix Revolutions
Matrix Reloaded
Tüm Bergman Filmleri
Mulholland Drive
Lost Highway

Din Felsefesi

Bruce Almighty
The Last Temptation Of Christ
Life Of Brian
What Dreams May Come
Winter Light
Agnes Of God
Leap Of Faith
Jesus Of Montreal
İnherit The Wind
Ordet
Day Of Wrath
Nazarin

İnanç

Contact
İnherit The Wind
Stalker
Au Hazard Balthazar

Nietzsche’nin Ahlak Şeceresi

Dogville

Dürüstlük Erdemi

Kate And Leopold
Antigone
Lonely Are The Brave
The Man Who Shot Liberty Valence
Breaking The Waves

Bireycilik Ahlaki Risk

Spider-Man 2

Doğanın Yazılı Olmayan Kanunları

Lord Of The Flies
Hero
Matrix Revolutions

Faydacılık Ve Uluslararası Siyaset

Failsafe

Görelilik Ve Gerçek

Hilary And Jackie
Requiem For a Dream
Rashomon

Kötülük Problemi

Bruce Almighty
The Rapture
The Seventh Sign
Dangerous Siaisons
Sling Blade
Dancer İn The Dark
Constantine

Varoluşçuluk

Tüm bergman filmleri

Leaving Los Vegas

Love And Death

Crimes And Misdemeanors

Rosencrantz And Guildenstern

Are Dead The Addiction

İ Heart Huckabees

Mantık Eleştirel Düşünce

Twelve Angry Men
Proof
The Usual Suspects

Savaş Etiği

The Thin Red Line
Saving Private Ryan
Platoon
Full Metal Jacket
Kelly’s Heroes
‘Breaker’ Borant
Deterrence
Dr. Strangelove
Failsafe
All My Sons

Aklın Felsefesi

Mind Walk

Kuantum

What The Bleep Do We Know!?

Kavramsal Düşüncenin Önemi

Rain Man

Faydacılık

Quiz Show
Jacob The Liar
Extreme Measures
Crimes And Misdemeanors
Dogville

İnsan Hakları

İn The Name Of The Father
The Battle Of Algiers
Chinatown
Schindler’s List
Matewan

Marksizm

Burn!
Red

Bilgi Felsefesi

Blow-Up
The Thin Blue Line
Rashomon
Rhe Battle Of Algiers
He Said/She Said
Proof
The Usual Suspects
Dark Star

İnsanlık / Ahlakın Değeri

Blade Runner
Star Trek: The Next Generation “The Measure Of a Man”
Elephant Man
Brave New World
Lathe Of Heaven
Le Regle Du Jeu
Mirror
Stalker
Nostalgia
The Sacrifice
Wings of Desire
The Ascent
Days And Nights İn The Forest
Cries And Whisper

Yapay Zeka / İnsanlık

A.i.
Ghost İn The Shell
Solaris
2001
D.a.r.y.l.

Feminizm

He said/She Said
Thelma And Louise
Boys On The Side
Sense And Sensibility

Davranışçılık

A Clockwork Orange
Dark city

Hedonizm Ve Nihilizm

Cruel İntentions
Natural Born Killers
Dangerous Liaisons

Estetik Öznellik

Pollock

Adalet ve Ceza

The Shawshank Redemption
Gladiator
Dead man walking
The Count Of Monte Cristo

Özgecilik Dünyaya Bağlılık

Chocolat
Crouching Tiger Hidden Dragon

Bu yazı Santiago Canyon College Felsefe bölümünden Brandon Rickabaugh tarafından hazırlanmıştır.

Öğrencileriyle hastaları tarafından çok sevilen ve sayılan Prof. Cemil Taşcıoğlu “hocaların hocası” olarak anılıyordu. Prof. Cemil Taşcıoğlu 1952 yılında Rize’de dünyaya gelmiştir. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirdi ve ardından mecburi hizmetini Şanlıurfa’da tamamladı. Daha sonra İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesine dönen Cemil Taşcıoğlu, sırasıyla önce İç Hastalıkları Uzmanı, ardından Doçent, sonrasında da Profesör unvanını aldı.

Cemil Taşçıoğlu emekliliği dolduğu halde çok sevdiği mesleğini ve hastalarını bırakmamak için görevini sürdürdü.İstanbul Tıp Fakültesinde hem hasta muayene eden hem de öğrencilere ders vermeyi sürdüren Cemil Taşcıoğlu, dahiliye alanına önemli katkılar sağladı. Alanıyla ilgili birçok yazılı eseri de bulunan Cemil Taşcıoğlu, evli ve 3 çocuk babasıydı. Koronavirüs salgınında hastalığa yakalanıp hayata gözlerini yumdu.

Arapça, gece uykusuz kalmak, uyumamak demektir. Orta harfi “he” dir. Zariyat/18’de, Allah şöyle buyurur: “Onlar gecenin son vakitlerinde (tan yeri ağarmadan önce) istiğfar ederler”. Bu âyete, başta Hz. Peygamber (s) olmak üzere sûfiler, büyük önem vermişler; seher vaktini namaz, zikir, kıraat, fikir ve murakabe ile değerlendirmişlerdir. Bu konuda çeşitli hadisler de, mevcuttur: “Allah, gecenin son üçte birinde yer yüzü semasına iner”. Gecenin son bölümünü uykusuz geçirenlere, seherî denir. Seherlerde (gecenin sonlarında) hal erbabı için mahv, gözyaşı, niyaz, tazarru’, sızlanma, feryâd, ateş, ölüm, yokluk, hiçlik, yüceliş, oluş, eriş, titreyen dudaklar, ibadetten şişen ayaklar, kırpmayan gözler, yılmak bilmez ısrarlı talepler, zevkler ve sancılar vardır. Seher vakti, imsaktan yaklaşık üç saat önce başlar.

Arapça, seher gecenin sonuna denir. Orta harfi “he” değil “ha”dır. Seher vakti, duaların kabul olduğu özel zaman dilimlerinden biridir.Bu sebeple seher vakti, sufîler dua ve niyaza ağırlık verirler. Seher vaktini uyanık olarak ihya edenlere “seherî” denir.

Sehl b. Abdullah et-Tüsterî (ö. 283/896) tarafından kurulmuş bir tasavvuf okulu.

Bektaşî tabiridir. Beştaşîlerin boyunlarına astıkları taşa, sekil adı verilir. Bu taş, şeriattan bir taş koparan, yani İslam’a aykırı davranışta bulunanlara asılırdı. Bektaşîler bunu şu espiri ile açıklarlar: Hz. Musa, bir taşa elbiselerini kor ve nehire yıkanmak üzere dalar. Ancak taş, Hz. Musa çıkmadan yuvarlanıp kaçmaya başlar. Bu durumu gören peygamber, hemen onun ardına düşer, onu yakalayıp asasıyla on iki yerinden vurur. Taş dile gelir ve “ey Musa, ben Allah’tan aldığım emirle kaçtım. Yahudiler, Hz. Musa hastalıklıdır diye senin hakkında dedikodu yapıyorlardı. Sen benim ardımdan çıplak olarak koşunca, onlar, senin vücudunda bozukluk bulunmadığını, sağlıklı olduğunu gördüler” der. Bunun üzerine Hz. Musa özür dilerse de, taş, bu özrü bir şartla kabul edeceğini söyler: “Üzerimdeki deliklerin birinden ip geçirmek suretiyle boynuna tak”. Hz. Musa bunu kabul eder ve o taşı boynuna takarak taşır. İşte bu espiriden hareketle, Bektaşîler boyunlarına sekil takarlar. Bu olayın, Ahzab/69’la bağlantısı olduğu söylenir.

Sekinet; vakar, iç huzuru anlamında Arapça bir kelime. “O, imanları artsın diye, mü’minlerin kalbine sekineti indirendir” (Feth/4) âyetinde bu terime işaret vardır. Gaybm gelişinde meydana çıkan huzur hali. Nebi ve velilerin kalbine inen sekinet, nur, kuvvet ve ruhtan teşekkül eder ve mahzun kalbi teselli eder.

Gayb erenlerinden, veliler hiyerarşisi içinde yer alan sekiz evliya. Bunlara, kahır ve kuvvet ricali denir. Şiddetli ve hiddetli özelliğe sahiptirler, himmetleri etkilidir. Yöneldikleri ruhları etkileri altına alırlar, tasarruf etme güçleriyle tanınırlar. Bunlara hürmet edilmekle birlikte, yakınlarında da fazla bulunmaktan sakınmak gerekir, denilir.

Arapça, sarhoşluk demektir. Kalbe gelen varidin etkisiyle, sâlikin ihsastan sıyrılıp, gaybete düşmesidir. Zıddı, ayıklığı ifade eden sahv hâlidir. Sekr mükemmel olmaz da, hisler tam kaybolmazsa, bu sâlik, mütesâkirdir. İki türlü sekr vardır: Sekr-i tabiî, sekr-i İlâhî. Sekr durumundaki kişinin, şeriata aykırı sözlerine itibar olunmaz, zira o, sekr durumunda, akıl tavrından ayrılmıştır, üzerindeki varidin etkisi ve yönetimi altındadır. Bu durumdaki dayanaksız sözlere, dikişsiz şatahat veya doğrudan şatahat denir.

Benim sekrim ikidir, halk-ı âlemde bir olur sekr,

Bana mahsus bir halettir bu hâle yüzbin şükr.

Lâ-edrî

Arapça, barış, esenlik, selâmet gibi anlamları olan bir kelimedir. Cürcanî, bu konuda şöyle der: “Nefsin, dünya ve âhirette, hiç bir sıkıntıya uğramaması, iki âlemde mes’ûd ve rahat olması”. Mevleviler, dört devreli âyinin devreleri arasındaki fasılalara, selâm derler.

Mevlevi tâbiridir. Mevlevi âyinleri dört selâm, yani dört fasıldan ibarettir. Bir faslın bitmesine, “selâm başı” denir. Dördüncü selamdan sonra şeyh, postundan bir kaç adım yürüyerek hırkası ile, yani kollarını açmadan sema ederdi. Ayrıca, beşinci bir selâm daha vardı ki, şeyh neşelenir ve meydancı ile mutrib heyetine niyaz gönderirdi. Bunun üzerine;

Şem-i ruhuma cismimi pervane düşürdüm.

Hayfâ dilimi âteş-i sûzana düşürdüm.

Bir katra iken kendimi ummana düşürdüm.

Ta’dâdedemem derd-i derûnum elemim var.

Mevlâyı seversen beni söyletme gamım var.

parçaları söylenmeye başlardı. Buna da “şem’i okutmak” denilirdi.

Arapça, esenlik, huzur, barış mânâlarına gelir. Emniyet makamı: “Oraya, emniyetli olarak selâm ile giriniz” (Hicr/46) âyeti, buna işaret eder. Dünyevî huzur ve refah, selâmet , terk-i selâmettir. Nefsin selâmeti, ise ona uymamaktır. Konu ile ilgili bazı deyişler: “Selamet kenardadır (yani yalnızlıkladır),” “selâmet birliktedir” “selâmet susmaktadır”.