Dwight Eisenhower hükümetin sorumluluğu konusunda Yeni Düzen tarafından kurulan temel çerçeveyi kabul etmekle birlikte, başkanın rolünün sınırlanmasını sağlamaya çalıştı. “Dinamik muhafazakarlık” ya da “modern Cumhuriyetçilik” adı verdiği yaklaşımını “para konularında muhafazakar,  insanlar konusunda liberal” olarak tanımlıyordu. Bir eleştirmene göre Eisenhower, “pek çok sayıda okul yapılmasını hararetle tavsiye edip gereken parayı vermemeyi” savunurmuş  gibi görünüyordu.

Eisenhower’in ilk önceliği, yıllardır açık veren bütçede denge sağlanmasıydı. Harcamaları kısmak, vergileri azaltmak ve doların değerini korumak istiyordu. Cumhuriyetçiler, enflasyonu kontrol etmek uğruna işsizlik tehlikesini göze almaya hazırlardı. Ekonomiyi fazla harekete geçirmekte pek istekli olmamaları yüzünden  ülke sekiz yılda üç kez ekonomik gerileme yaşadı.

Diğer alanlarda, deniz altındaki  petrol yataklarının işletilme yetkisi federal hükümetten eyaletlere devredildi.  Demokratların kamusal yaklaşımının aksine, enerji kaynaklarının da özel sektör tarafından işletilmesi yeğleniyordu.  Eisenhower yönetiminin el attığı her konuda iş çevrelerine yaranmaya yönelindiği görülüyordu.

Eisenhower’in halkın karşısına pek çıkmama eğilimi, yasamada sık sık tıkanıklığa neden oluyordu. Buna karşın, benimsediği programların kabul edilmesi için el altından çalışıyordu. Görevi sona erdiğinde de işe başladığı günlerdeki kadar halk desteğine sahip kalan birkaç başkandan biri olmuştu.

Harry Truman’ın ülke içi programlarına Adil Düzen adı verilmişti. Roosevelt’in Yeni Düzen’ini temel alan Truman,  federal hükümetin ekonomik fırsatları ve toplumsal istikrarı güvence altına alması gerektiğine inanıyordu ve hükümetin rolünü küçültmeye kararlı muhafazakar Kongre üyelerinin yoğun politik muhalefetine karşın bu amaca erişmeye çabalıyordu.

Truman’ın savaştan hemen sonra ilk öncelik verdiği konu barış ekonomisine geçiş oldu. Silah altındakiler bir an önce ülkeye geri dönmek istiyorlardı; ancak, döndüklerinde ev ve iş bulma konusunda büyük bir rekabetle karşılaştılar. Savaş sona ermeden önce kabul edilmiş olan Asker Yasası (G.I. Bill), konut almaları için kredi garantisi ve meslek eğitimine ve üniversite öğrenimine yönelik parasal yardım gibi kolaylıklar sağlayarak silah altındakilerin sivil yaşama geçişlerini kolaylaştırdı.

Çalışma yaşamındaki huzursuzluk daha endişe vericiydi. Savaş üretimi sona erince pek çok işçi kendisini açıkta buldu.  Diğer bazıları da, çoktandır hak ettiklerini düşündükleri ücret artışları istediler. 1946’da 4.6 milyon  işçi greve gitti; bu sayı Amerikan tarihinde o güne değin görülenden çok daha fazlaydı. Grevciler, otomobil, çelik ve elektrik endüstrilerini hedef almışlardı. Grev, demiryollarına ve yumuşak kömür madenlerine yayılınca Truman müdahale etti; fakat, bunu yapınca da Amerikan işçi sınıfındaki milyonlarca kişiyi küstürdü.

Truman bir yandan hemen çözüm isteyen sorunlarla uğraşırken bir yandan da uzun vadeli bir faaliyet programı oluşturdu. Savaşın sona ermesinin üzerinden bir hafta bile geçmeden Kongre’ye 21 maddelik bir program sundu; buna göre, uygunsuz istihdam faaliyetlerine karşı koruma sağlanacak, asgari ücret düzeyi yükseltilecek, daha büyük işsizlik tazminatı ödenecek ve  iskan yardımları arttırılacaktı. Bunu izleyen birkaç ay içinde, sağlık sigortası ve atom enerjisi konularında yeni yasa önerileri sundu; fakat, bu düzensiz yaklaşımı, nelere öncelik verdiğini çok kez belirsiz bırakıyordu.

Cumhuriyetçiler saldırıya   geçmekte gecikmediler. 1946 Kongre seçimlerinde “Yetti mi?” diye sordular ve seçmenler de yettiği yanıtını verdiler. 1928’den beri ilk kez her iki mecliste de çoğunluğu ele geçiren Cumhuriyetçiler, Roosevelt yıllarındaki liberal yönetime son vermekte kararlıydılar.

Truman harcamaları kısan ve vergileri azaltan Kongre ile savaştı. Kamu oyu yoklamaları hiçbir şansı olmadığını göstermesine karşın 1948’de yeniden seçilmek için uğraştı. Hareketli bir kampanyadan sonra, Amerikan politikasında görülen en büyük sürprizi yarattı ve Cumhuriyetçilerin adayı New York Valisi Thomas Dewey’i yendi. Yeni Düzen dönemindeki koalisyonu yeniden canlandırıp işçilere, çiftçilere ve siyahlara sarılan Truman bir dönem daha görev yapma hakkını kazandı.

1953’te görevden ayrıldığı sırada  Adil Düzen karmaşık bir başarı sağlamıştı. Temmuz 1948’de federal hükümete mamur alımlarında ırk ayrımcılığı yapılmasını  yasakladı ve sihalı kuvvetlerdeki ayırımcılığa son verilmesini emretti.   Asgari ücret yükseltilmiş ve sosyal yardım programları yaygınlaştırılmıştı. İskan programı ile belirli ilerlemeler saplanmış, ancak pek çok gereksinim karşılıksız kalmıştı. Ulusal sağlık sigortası ve eğitime yardım önlemleri ise Kongre’den geçmemişti. Truman’ın Soğuk Savaş sorunlarıyla uğraşması ve yoğun muhalefet yüzünden ülke içindeki etkinliği engellenmişti.

İkinci Dünya Savaşı’nı izleyen on beş yılda Soğuk Savaş gelişirken Amerika Birleşik Devletleri de inanılmaz bir ekonomik büyüme yaşadı. Savaş sayesinde  gönenç yeniden başladı ve Amerika Birleşik Devletleri savaş sonrası dönemde dünyanın en zengin ülkesi olma konumunu pekiştirdi. Amerika Birleşik Devletleri’nde üretilen malların ve hizmetlerin toplam değerini belirleyen gayrı safi milli hasıla (GNP) 1940’ta 200 milyar dolar dolayında iken, 1950’de 300 milyar dolara yükseldi ve 1960’ta da 500 milyar doları aştı. Giderek çoğalan  sayıda Amerikalı kendisini orta sınıfın bir parçası olarak görmeye başladı.

Büyümenin değişik kaynakları vardı. 1946-1955 arasında yıllık otomobil üretimini dörde katlayan otomobil endüstrisinin bunda payı vardı. Savaştan dönen askerlere sağlanan elverişli ipotek koşullarının da yardımıyla inşaat sektöründe yaşanan patlama büyümeye katkı sağladı. Soğuk Savaş ilerledikçe savunma giderlerinin artmasının da gelişmede rolü oldu.

Amerika’daki büyük anonim şirketler 1945’ten sonra daha da büyüdü. 1890’larda ve 1920’lerde gerçekleşen şirket birleşmelerinden sonra 1050’lerde de bir birleşme dalgası yaşandı. Çeşitli endüstri dallarında pay sahibi olan konglomeralar başı çekti. Sözgelimi, International Telephone and Telegraph şirketi, çok sayıda şirket arasında, Sheraton Otelleri’ni, Continental Bankacılık’ı, Hartford Yangın Sigortası’nı ve Avis Kiralık Otomobil’i de satın aldı. McDonald’s “fast-food” lokantası benzeri daha küçük bayilik zincirleri de bir başka işletme türü oluşturdu.   Büyük anonim şirketler ayrıca, işçiliğin çok kez daha ucuz olduğu yabancı ülkelerde de holdingler kurdular.

Amerikan endüstrisi değiştikçe, işçilerin yaşamı da değişmeye başladı. İmalattaki işçi sayısı azalırken, hizmet sektöründe çalışanların sayısı çoğaldı. 1956’ya gelindiğinde, şirket müdürlüğü, öğretmenlik, satış elemanlığı ve büro memurluğu gibi işlerde çalışanlar çoğunluğu oluşturuyordu. Belirli şirketler çalışanlarına  yıllık ücret garantisi, uzun vadeli iş sözleşmeleri ve diğer başka çıkarlar sağlıyorlardı. Bu gibi değişiklikler karşısında işçilerin aşırılıkları gücünü yitirdi ve bazı sınıf farkları ortadan kalkmaya başladı.

Buna karşın çiftçiler zorluklarla karşılaşıyorlardı. Üretimdeki gelişmeler yüzünden tarımsal birleşmeler ortaya çıktı ve çiftlikler büyük işletmelere dönüştü.  Aile çiftlikleri bunlarla rekabet edemeyince, giderek çoğalan sayıda çiftçi toprağını terk etti.

Başka Amerikalılar da yer değiştirdiler. Savaş sonrası dönemde Batı ve Güneybatı büyümeyi sürdürdü ve bu eğilim yüzyılın sonuna kadar devam etti. Texas’ın Houston, Florida’nın Miami, New Mexico’nun Albuquerque, Arizona’nın Tuscon ve Phoenix kentleri benzeri Güneş Kuşağı yerleşim birimleri büyük bir hızla genişledi. California’nın Los Angeles kenti Pennsylvania’nın Philadelphia kentinin önüne geçerek A.B.D. üçüncüsü oldu.  1963’e gelindiğinde, California’da New York eyaletinde olandan daha çok  kişi yaşıyordu.

Savaş sonrası yaşanan “bebek patlaması”nın sonucunda aileler büyüdükçe, daha elverişli koşullarla ev sahibi olmak umuduyla kent merkezlerinden banliyölere koşan Amerikalılar daha da önemli bir nüfus hareketi yarattılar. William J.Levitt gibi iş adamları, seri üretim yöntemleri uygulayarak,  tüm evlerin birbirine benzediği yeni topluluklar kurdular.  Levitt’in evleri ya prefabrikeydi ya da arsa üzerinde kurulmak yerine belirli parçaları  fabrikada bir araya getiriliyordu. Bahis konusu evler çok gösterişli olmamakla birlikte, Levitt’in uyguladığı yöntem sonucu maliyet düşüyor ve yeni ev sahipleri Amerikan düşünün en azından bir parçasına sahip oluyorlardı.

Banliyöler büyüdükçe iş merkezleri de bu yeni kesimlere  kaymaya başladı. Çok çeşitli mağazaların bulunduğu büyük alışveriş merkezleri tüketicinin eğilimlerini değiştirdi. İkinci Dünya Savaşı sonrasında bahis konusu merkezlerden 8 tane varken bunların sayısı  1960’ta 3.840 oldu. Otomobil parkı kolaylığı sağlamaları ve akşam saatlerinde de açık bulunmaları sayesinde müşterilerin kentte alışveriş yapmasına hiç gerek kalmıyordu.

Yapılan yeni anayollar da banliyölere ve alışveriş merkezlerine erişimi kolaylaştırdı.1956 yılkında kabul edilen Karayolları Yasası ile 26 milyar dolar ödenek sağlandı; A.B.D. tarihindeki bu en büyük bayındırlık yatırımı projesi sayesinde 64.000 kilometre uzunluğunda federal yol yapıldı ve ülkenin tüm kesimleri birbirine bağlandı.

Televizyon da toplumsal ve ekonomik eğilimler üzerinde güçlü bir etki yarattı. Televizyon aygıtı 1930’larda geliştirilmiş olmakla birlikte, savaş sonrasına kadar geniş ölçüde pazarlanmadı. 1946’da ülkedeki televizyon aygıtı sayısı 17.000’den azdı.  Üç yıl sonra tüketiciler ayda 250.000 aygıt almaya başladılar ve 1960’da ailelerin dörtte üçü en az bir aygıt sahibi oldu. 1960’ların ortalarında, bir aile günde ortalama dört beş saat televizyon izliyordu.  Çocukların en çok sevdiği programlar arasında Howdy Doody Zamanı ve Miki Fare Kulübü başta gelirken, yaşlılar Lucy’i Seviyorum ve Babam En Doğrusunu Bilir’i izliyorlardı. Her yaştaki Amerikalı daha iyi bir yaşam elde etmek için gerekli olduğu söylenen mallara ilişkin yoğun bir reklam kampanyası ile karşı karşıya getiriliyordu.

Soğuk Savaş A.B.D. dış politikasını şekillendirmekle kalmadı, ülke içi konularda da derin etkileri oldu. Amerikalılar uzun yıllar boyunca köklü bir yıkıcı faaliyetten  korkmuşlar ve 1919-1920 yıllarındaki Kızıl Korkusu günlerinde hükümet Amerikan toplumu karşısında algılanan  tehditleri yok etmeye çalışmıştı. Amerika Birleşik Devletleri’nde komünizmin kökünü kazımak amacıyla, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra daha da büyük bir çaba gösterildi.

Dış olaylar ve casusluk skandalları da dönemin komünizm karşıtı korkularını körükledi. 1949’da Sovyetler Birliği kendi atom silahını patlattı; bu olay Amerikalıları sarstı ve Amerika Birleşik Devletleri’nin bir Sovyet saldırısının hedefi olacağına inandırdı. 1948’de, dışişleri bakan yardımcılığı ve Yalta’da Roosevelt’e danışmanlık yapmış bulunan Alger Hiss,  eski Sovyet ajanı Whitaker Chambers tarafından, komünistlerin  casusu olmakla suçlandı. Son olarak, hükümet 1950’de, atom bombası yapımına ilişkin bilgileri Sovyetler Birliği’ne aktaran bir İngiliz-Amerikan casus şebekesini ortaya çıkardı. Ethel ve Julius Rosenberg’in atom sırlarını açıklamak suçlamasıyla yakalanıp yargılanmaları üzerine, ülkede komünizm tehlikesi olduğu inancı daha da güçlendi. Adalet Bakanı J.Howard McGrath,  her biri “toplumu öldürücü mikrop” taşıyan çok sayıda Amerikalı komünist bulunduğunu açıkladı.

Cumhuriyetçiler 1946’da yapılan kongre ara seçimlerinden zaferle çıkıp yıkıcı faaliyetleri araştırmaya hazır oldukları anlaşılınca, Başkan bir Federal Hükümet Hizmetlileri Bağlılık Programı oluşturdu. Geçmişteki ve şimdiki bağlantıları konusunda suçlanan çalışanların  buna karşı çıkmaları pek zordu.

Bu sırada Kongre de kendi bağlılık programını uygulamaya başladı. Temsilciler Meclisi Amerika Karşıtı Faaliyetler Komitesi 1947’de, sevilen filmlerde komünizmi benimseyen  duygular yansıtılıp yansıtılmadığını anlamak amacıyla film endüstrisi hakkında kovuşturma yaptı. Bazı yazarlar tanıklık yapmayı reddedince meclise hakaret suçuyla yargılanıp hapse atıldılar. Hollwood bunlara boyun eğdi ve geçmişi konusunda  en küçük bir şüphe bulunan kişileri bile işe almayı reddetti.

En hareketli komünizm karşıtı  savaşçı Wisconsin Cumhuriyetçi Senatörü Joseph McCarty idi. Elinde, komünist oldukları bilinen 205 kişinin Dışişleri Bakanlığı’nda çalıştıklarını gösteren bir liste bulunduğunu iddia ederek 1950 yılında ülke çapında ün kazandı.  McCarthy her ne kadar listedekilerin sayısını birkaç kez değiştirdi ve suçlamalarının hiçbirini kanıtlayamadıysa da, yaptıkları halk arasında ilgi uyandırdı.

Cumhuriyetçi Parti 1952’de Senato’da çoğunluğu ele geçirince McCarthy’nin gücü arttı. Artık bir komite başkanı olarak davasını savunacağı bir tür mahkemeye sahipti. Geniş ölçüde basındaki ve televizyondaki  yayınlara dayanarak,  üst düzey görevlileri vatana ihanetle suçlamayı sürdürdü. Acımasızlığı ile tanınmasından yararlanıp saldırılarının hedefi olan  “kaba ve iğrenç” kimselerden küfürlü bir dil kullanarak söz etti.

McCarthy çok ileri gitti. Kamu oyu yoklamaları halkın yarısından destek gördüğünü göstermekle birlikte, yardımcılarından biri askere alınınca haddini bilemedi ve Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri’ni karşısına aldı.    “Çocukluk günlerini yaşayan” televizyon, duruşmaları milyonlarca kişinin evine kadar getirdi. Çok sayıda Amerikalı McCarthy’nin vahşi davranışlarına ilk kez tanık oldu ve halkın desteği azalmaya başlayınca da Senato en sonunda onu kınama kararı aldı.

Buna karşın McCarthy o güne kadar Amerika Birleşik Devletleri’nde  büyük bir gücün sahibi olmuştu. Kore’deki çıkmazdan ya da komünistlerin kazanımlarından endişe duyanlar için  suçlayacakları günah keçileri buldu. Truman yönetiminin  kendi komünizm karşıtı  faaliyetlerinin ve çok kez suçsuz kişilere karşı kullanılan yasal taktiklerin neden olduğu korkuları daha da güçlendirdi.  McCarthy, kısaca, ülkedeki Soğuk Savaş dönemi kötü aşırılıklarının baş temsilcisi oldu.

1953’te başkanlığa gelen Dwight D.Eisenhower selefinden farklı bir kişiydi. Bir savaş kahramanıydı ve doğal, rahat davranışları sayesinde halk tarafından çok seviliyordu. “Ike’yi seviyorum” (I like Ike), o günlerde her yerde görülen seçim sloganıydı. Cumhuriyetçilerin başkan adayı olmadan önce, savaş sonrası yıllarda kara kuvvetleri kurmay başkanlığı, Columbia Üniversitesi rektörlüğü ve NATO kuvvetleri baş komutanlığı görevlerinde bulunmuştu. Yanındakileri bir arada çalıştırmakta usta olmakla birlikte halkın gözünde pek sivrilmek istemiyordu.

Buna karşın, Truman’ın Amerikan dış siyasetine ilişkin temel görüşlerini paylaşıyordu. Eisenhower de komünizmi dünyaya egemen olmaya çalışan bölünmez bir güç olarak algılıyordu. Moskova’nın, Stalin benzeri liderlerin yönetiminde, tüm dünyada devrim yaratmaya çalıştığına inanıyordu. İlk yemin töreninde yaptığı konuşmada, “İyilik ve kötülük güçleri tarihte pek az görülmüş biçimde toplanmış, silahlanmış ve karşı karşıya gelmiştir. Özgürlük esirlikle, aydınlık karanlıkla karşı karşıya getirilmiştir.” demişti.

Görevi süresince Eisenhower ve Dışişleri Bakanı John Foster Dulles, çevreleme politikasının Sovyetlerin yayılmasını durduracak kadar ileri gitmediğini savundular. Komünizmin esiri olmuş kimseleri özgürlüğe kavuşturmak için daha atılgan bir kurtarma politikası izlenmesi gerekliydi. Bütün bu açıklamalara karşın, 1956’da Macaristan’da olduğu gibi, Sovyet egemenliği altındaki ülkelerde demokratik ayaklanmalar baş gösterince, Sovyet birlikleri onları bastırırken Amerika Birleşik Devletleri seyirci kaldı.

Eisenhower’in komünizmi çevrelemeye ilişkin temel kararlılığı değişmedi ve bu amaçla Amerika’nın bir nükleer kalkana bağlılığını arttırdı.   İkinci Dünya Savaşı sırasında yürütülen Manhattan Projesi ile ilk atom bombaları yaratılmıştı. Truman 1950’de yeni ve daha güçlü hidrojen silahının geliştirilmesi için yetki vermişti. Şimdi de Eisenhower, bütçe giderlerini kontrol altında tutmak amacıyla bir “kitlesel karşılık” politikası yürütülmesini önerdi.  Bu doktrine göre Amerika Birleşik Devletleri, ülkeye ya da yaşamsal çıkarlarına bir saldırı olursa nükleer silah kullanmaya hazırlıklı bulunacaktı.

Uygulamada ise Eisenhower, komünist Viyetnam güçleri Fransızları 1954’te kovunca Çin Hindi’nde ya da Milliyetçi Çin rejimini Çin Halk Cumhuriyeti’nin saldırısına karşı koruma sözü verilen Taiwan’da nükleer silah kullanılması yolundaki tüm önerilere karşın A.B.D. askeri birliklerini büyük bir ihtiyatlılıkla görevlendirdi. Eisenhower, Mısır’ın Süveyş Kanalı’nı ulusallaştırması üzerine 1956’da İngiliz ve Fransız birlikleri Kanal’ı ve İsrail de Sina Yarımadası’nı işgal edince güç kullanmaya karşı çıktı. Büyük A.B.D. baskısı sonucu İngiliz, Fransız ve İsrail birlikleri geri çekildi ve Kanal Mısır’ın kontrolü altında kaldı.

Amerika Birleşik Devletleri bir yandan komünist ideolojinin Avrupa’da yeni yandaşlar bulmasını önlemeye çalışırken bir yandan da başka yerlerde karşılaşılan sorunlarla uğraşıyordu. Amerikalılar, Çin’de Mao Zedong’un ve komünist partinin sağladığı ilerlemeleri kuşkuyla izliyorlardı. İkinci Dünya Savaşı sırasında Japonya ile savaşılırken, Chiang Kai-shek yönetimindeki Milliyetçi hükümet ile komünist güçler arasında da bir iç savaş sürüyordu. Chiang savaş zamanındaki müttefiklerden biriydi; fakat, umutsuz bir biçimde yetersiz kalan ve yolsuzluklara bulaşmış olan bir hükümeti Amerikan desteği bile ayakta tutamıyordu. Komünist güçler en sonunda 1949 yılında yönetimi ele geçirdiler. Mao, yeni rejiminin Amerikan “emperyalizmi” karşısında Sovyetler Birliği’ni destekleyeceğini açıklayınca, komünizm en azından Asya’da engellenemez bir biçimde yayılıyormuş gibi göründü.

Kore Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri’yle Çin arasında silahlı çatışmalar oldu. Müttefikler İkinci Dünya Savaşı’nın sonlarında Kore’yi Japonya’dan kurtarınca ülkeyi 38. enlem boyunca ikiye bölmüşlerdi. Japonya 38. enlemin kuzeyinde Sovyetler Birliği’ne, güneyinde ise Amerika Birleşik Devletleri’ne teslim oldu. Başlangıçta sırf askeri kolaylık sağlar düşüncesiyle çizilmiş olan ayırım çizgisi, Soğuk Savaş gerilimleri tırmandıkça daha kalıcı hale geldi. Her iki büyük güç te kendi işgal bölgelerinde birer hükümet kurdurdular ve onları işgal bittikten sonra bile desteklemeyi sürdürdüler.

Kuzey Kore birlikleri Haziran 1950’de 38. enlemi aşıp güneye saldırdılar ve Seul’ü ele geçirdiler. Kuzey Korelileri Sovyetler Birliği’nin küresel çatışmadaki piyonları olarak algılayan Truman, Amerikan birliklerini hazırola geçirdi ve General Douglas MacArthur’un Kore’ye gitmesini emretti. Amerika Birleşik Devletleri bu sırada, Kuzey Kore’yi saldırgan olarak niteleyen bir Birleşmiş Milletler  kararı çıkartmayı başardı.  (Güvenlik Konseyi’nde alınacak her kararı vetosuyla engelleyebilecek olan Sovyetler Birliği, o günlerde, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kabulünü reddeden  Birleşmiş Milletler kararını protesto amacıyla toplantılara katılmıyordu.)

Savaş bir o yönde bir bu yönde gelişti. A.B.D. ve Kore birlikleri başlangıçta Pusan kenti çevresinde dar bir bölgeye sıkışıncaya kadar güneye itildiler. Seul’ün liman kenti Inchon’a yapılan cüretkar bir çıkarma sonunda Kuzey Kore birlikleri püskürtüldü; fakat, çatışmalar kendi sınırına yaklaşınca Çin de savaşa katıldı ve Yalu Nehri’nin güneyine büyük güçler gönderdi. Çoğunluğunu Amerikalıların oluşturduğu Birleşmiş Milletler birlikleri yoğun çatışmalardan sonra yine gerilediler ve ardından da yavaş yavaş toparlanıp çarpışarak 38. enleme kadar ilerlediler.

MacArthur, askerlerin sivillerin kontrolünde olduğu ilkesini ihlal ederek, Çin’in bombalanması ve Chiang Kai-shek’in Milliyetçi Çin birliklerinin kıta Çini’ni işgaline izin verilmesi için halk desteği sağlamak amacıyla harekete geçince, Truman onu emirlere itaatsizlikle suçlayıp görevden aldı ve yerine General Matthew Ridgeway’ı atadı.  Soğuk Savaşta kazanılabilecek ya da yitirilebilecek olanlar çok büyüktü;  buna karşılık hükümetin sınırlı bir çatışma sürdürme çabası pek çok Amerikalıyı düş kırıklığına uğratıyor ve neden ihtiyatlı davranıldığını anlayamıyorlardı.   Truman’a karşı halk desteği yüzde 24’e düştü; bu, başkanlara ilişkin kamu oyu yoklamaları yapılmasına başlanıldığından beri görülen en düşük orandı.

Ateşkes görüşmeleri Temmuz 1951’de başladı. Truman’dan sonra başkan seçilen Dwight Eisenhower’in birinci görev dönemi sırasında Temmuz 1953’te taraflar arasında anlaşmaya varıldı.

Soğuk Savaş çatışmaları Ortadoğu’da da görülüyordu. İran’daki Sovyet birlikleri 1946’da, vaad edildiğinin aksine, İngiliz ve Amerikan birlikleri çekildikten sonra bile ülkeyi terk etmeyince, petrol sağlayıcısı olarak stratejik önem taşıyan  bölgenin müdahaleye açık bulunduğu ortaya çıktı. A.B.D., Moskova’nın birlik bulundurmayı sürdürmesinin Birleşmiş Milletler tarafından kınanmasını talep etti. Sovyet tanklarının bölgeye girdiğini gören Washington çatışmaya hazırlandı. A.B.D.’nin kararlı tutumu karşısında Sovyetler birliklerini geri çektiler.

Amerika Birleşik Devletleri bundan iki yıl sonra, kurulmasının 15. dakikasında yeni İsrail devletini resmen tanıdı;  bu kararı, Marshall ve Dışişleri Bakanlığı’nın büyük direnmesine karşın Truman almıştı. Amerika Birleşik Devletleri bir yandan İsrail’le yakın ilişkiler geliştirirken bir yandan da İsrail’e karşı olan Arap devletleriyle dostluğunu sürdürmeye çalışıyordu.

Sovyetler Birliği’nin çevrelenmesi,  Amerika’nın savaş sonrası  politikasını oluşturdu.  Moskova’daki A.B.D. büyükelçiliğinin  yüksek dereceli memurlarından biri olan George Kennan 1946’da Dışişleri Bakanlığı’na gönderdiği uzun bir telgrafta yeni yaklaşımı açıkladı. Yaptığı çözümlemeyi, ülkeye geri döndükten sonra ünlü Foreign Affairs dergisinde “X” imzasıyla yayınlanan bir makalesinde daha da genişletti. Kennan, Rusya’nın geleneksel güvensizlik duygusuna değinerek, Sovyetler Birliği’nin tutumunu hiçbir koşul altında değiştirmeyeceğini iddia etti. Yazdığına göre Moskova,  “A.B.D. ile hiçbir zaman kalıcı bir uzlaşmaya varılamayacağına ve ülkemizdeki iç uyumun bozulmasının arzulanan ve gerekli bir şey olduğu inancına körü körüne bağlı” idi.  Moskova’nın yayılmaya yönelik baskıları, “Rusya’nın yayılmacı eğilimlerinin sağlam ve uyanık bir biçimde çevrelenmesi yoluyla durdurulmalı”ydı.

Çevreleme doktrininin ilk uygulaması doğu Akdeniz’de yapıldı. İngiltere, komünist güçlerin iktidardaki krallığı bir iç savaş çıkararak  tehdit ettiği Yunanistan’ı ve Sovyetler Birliği’nin toprak ödünleri istediği ve Boğazlar’da deniz üssü bulundurma hakkı talep ettiği Türkiye’yi desteklemekteydi. İngiltere 1947’de, artık bu yardımı yapamayacağını Amerika Birleşik Devletleri’ne bildirdi. A.B.D. Dışişleri Bakanlığı hemen bir A.B.D. yardım planı hazırladı. Buna karşılık, Arthur Vandenberg gibi Senato liderleri Truman’a ancak “halkın ödünü koparmaya” başlamak istiyorsa böyle bir şeyi yapabileceğini söylediler.

Truman buna hazırdı. Sonraları Truman Doktrini olarak bilinecek olan bir açıklama yaptı ve “Amerika Birleşik Devletleri politikasının, silahlı azınlıklara ya da dış baskılara baş eğmemekte direnen özgür insanları desteklemek olması gerektiğine inanıyorum” dedi. Bu amaçla, Kongre’nin Yunanistan ve Türkiye’ye ekonomik ve askeri yardım olarak 400 milyon dolar sağlamasını istedi ve gerekli ödenek verildi.

Bu zaferine  karşılık,  Truman’ın ve Amerikan halkının ödeyecekleri bir bedel vardı. Truman çevreleme politikasına Amerikalıların desteğini sağlayabilmek için, Amerika karşısındaki Sovyet tehdidini olduğundan büyük göstermişti. Yaptığı açıklamalar ülkenin her yanında bir komünizm karşıtı dalganın yayılmasına neden oldu ve McCarthy’ciliğin doğmasına yol açtı.

Çevreleme politikası gereği, savaşta harap olmuş bulunan Batı Avrupa’nın toparlanmasına yönelik yaygın bir ekonomik yardım yapılması gerekiyordu. Amerika Birleşik Devletleri, bölgedeki ülkelerin çoğunluğu ekonomik ve siyasal açıdan istikrarsız durumda bulundukları için, yerel komünist partilerin, savaş zamanında Nazilere karşı koymuş olmalarını değerlendirerek Moskova’nın yönetiminde iktidara geleceklerinden korkuyordu. Birşeyler yapılmalıydı.  Dışişleri Bakanı George Marshall, “doktorlar tartışa dursun, hasta kötüleşiyor”  demekteydi. Marshall daha önce A.B.D. silahlı kuvvetlerindeki en üst rütbeli subaydı ve İkinci Dünya Savaşı’ndaki Amerikan askeri zaferinin baş düzenleyicisi olarak ün yapmıştı. Marshall 1947 ortalarında, sıkıntıdaki Avrupa ülkelerini “bir ülkeye ya da doktrine değil, açlığa, yoksulluğa, umutsuzluğa ve karışıklığa karşı” bir program hazırlamaya çağırdı. Sovyetler ilk planlama toplantısına katıldılar; ancak daha sonra,  kendi kaynaklarına ve sorunlarına ilişkin bilgi vermek ve yardımın kullanılmasını Batı’nın kontrolüne bırakmak yerine  toplantıyı terk etmeyi yeğlediler. Geriye kalan 16 ülke, dört yıllık bir dönem için toplam 17 milyar doları bulan bir talep hazırladılar. Kongre 1948 başlarında, Avrupa’nın ekonomik toparlanmasına yardımda bulunmayı onayladı. Bahis konusu yardım programına “Marshall Planı” adı verildi ve genellikle tarihteki en başarılı A.B.D. dış politika girişimlerinden bir olarak değer kazandı.

Savaş sonrası Almanyası, Amerikan, Sovyet, ngiliz ve Fransız işgal bölgelerine  ayrılmıştı ve kendisi de dört bölgeye ayrılmış olan başkent Berlin, Sovyet bölgesinin ortasında kalmıştı. Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Fransa kontrollerindeki bölgeleri kendi kendini yöneten tek bir cumhuriyete dönüştürme konusunu görüşmüşlerdi.   Sovyetler Birliği Almanya’nın birleştirmesine karşı çıktı ve Almanya konusunda bakanlar düzeyinde yürütülen dörtlü toplantılar dağıldı. Batılı güçler, kendi bölgelerinden birleşik bir federal devlet yaratma niyetlerini açıklayınca, Stalin buna karşılık verdi. 23 Haziran 1948’de Sovyet birlikleri Berlin’i ablukaya alıp kentin Batı ile tüm karayolu ve demiryolu bağlantılarını kestiler.

Amerikalı liderler, Berlin yitirilirse bunun ardından Almanya’yı ve giderek tüm Avrupa’yı yitireceklerinden korktular. Bu nedenle, Berlin Hava Köprüsü (Berlin Airlift) olarak bilinen başarılı bir Batı kararlılığı gösterisi çerçevesinde, müttefik hava kuvvetleri Berlin’e malzeme taşımaya başladılar. Amerikan, Fransız ve İngiliz uçakları, besin maddeleri ve kömür dahil, yaklaşık 2.250.000 ton malzeme taşıdılar. Stalin, 231 gün geçtikten ve 277.264 uçuş yapıldıktan sonra ablukayı kaldırdı.

Doğu Avrupa’daki Sovyet egemenliği Batı’yı korkutuyordu. Amerika Birleşik Devletleri, çevrelemeye ilişkin ekonomik çabaları askeri alanda tamamlamak amacıyla bir askeri ittifak yaratılmasına yönelik çalışmalara önderlik etti.   Amerika Birleşik Devletleri ve diğer 11 ülke, ortak savunma ilkesine dayalı bir ittifak olan Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nü (NATO) kurdular. Üyelerden birine yapılacak saldırı tümüne yapılmış sayılacak ve buna uygun bir güçle karşılık verilecekti.

Bunu izleyen yıl, Amerika Birleşik Devletleri savunma hedeflerini açıkça belirledi. Ulusal Güvenlik Konseyi (National Security Council – NSC)  Amerikan dış ilişkiler ve askeri politikasını ayrıntılı bir biçimde gözen geçirdi. Ortaya çıkan NSC-68 simgeli belge Amerikan güvenlik politikasında yeni  bir yöneliş olduğunu gösteriyordu. “Sovyetler Birliği’nin nerede olursa olsun her hükümeti kontrolü altına almak için çılgınca bir çaba gösterdiği” varsayımını temel alan belge ile Amerika, Sovyet saldırısı tehdidi ile karşı karşıya imiş gibi görünen her müttefik ülkeye yardım yapma vaadinde bulunuyordu. Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa’ya ve Batı Berlin’deki Amerikan, İngiliz ve Fransız varlığına yönelik Sovyet tehditlerine karşılık savunma harcamalarını büyük ölçüde arttırmaya başladı.

Soğuk Savaş, savaş sonrası dünyasının alacağı biçim konusundaki anlaşmazlıkların Amerika Birleşik Devletleri’yle Sovyetler Birliği arasında şüphe ve güvensizlik yaratması  sonucu gelişti. İlk çatışma Polonya konusunda ortaya çıktı.  Moskova, Sovyet etkisi altında kalacak bir hükümet kurulmasını talep ediyordu; Washington ise, Batı modeline uygun, daha bağımsız olan  temsili bir hükümet istiyordu. Şubat 1945’te yapılan Yalta Konferansı’nda, değişik yorumlara açık çok sayıda anlaşmaya varılmıştı. Bunlardan biri de, Polonya’da “özgür ve engellenmemiş” seçimlerin yapılması vaadiydi.

Truman Sovyet Dışişleri Bakanı Vyacheslav Molotov ile ilk buluşmasında, Polonya halkının kendi geleceğini kendisinin belirlemesi konusunda ısrarlı olacağını belirtti ve Yalta anlaşmalarının uygulanması gerektiğini Sovyet diplomatına uzun uzadıya anlattı. Molotov, “benimle yaşamım boyunca kimse böyle konuşmamıştı” diye protestoda bulununca Truman sert bir yanıt verdi ve “vardığınız anlaşmalara sadık kalırsanız kimse sizinle böyle konuşmaz” dedi. Bu olaydan sonra ilişkiler giderek bozuldu.

İkinci Dünya Savaşı’nın son ayları içinde Sovyet askeri güçleri tüm Orta ve Doğu Avrupa’yı işgal etti. Moskova askeri gücünü Doğu Avrupa’daki komünist partilerin çabalarını desteklemek ve demokratik partileri ezmek için kullandı. Moskova’ya şükran borcu olan komünist partiler kısa zamanda tüm bölgede güçlerini ve etkilerini arttırdılar ve 1948’de Çekoslovakya’da bir hükümet darbesi gerçekleştirildi.

Yapılan açıklamalar Soğuk Savaş’ın başladığını ilan etti. Stalin 1946’da, “dünya ekonomisindeki kapitalist gelişmeler karşısında” uluslararası barışa erişmenin olanak dışı olduğunu bildirdi. Büyük Britanya’nın savaş zamanı başbakanı Winston Churchill, Missouri’nin Fulton kentinde, kürsüde Truman’la birlikteyken yaptığı bir konuşmada dramatik açıklamalarda bulundu; “Kıta’nın üzerine Baltık’ta Stettin’den Adriyatik’te Triyeste’ye kadar boydan boya uzanan bir demir perde indi” dedi ve İngiltere ile Amerika Birleşik Devletleri’nin Sovyet tehdidine karşı birlikte çalışmaları gerektiğini bildirdi.

Harry Truman savaş sona ermeden önce Franklin D.Roosevelt’in yerine başkanlığa geçti. Gösterişli bir kişiliğe sahip bulunmayan, önce Demokrat Parti’nin Missouri senatörlüğü ve daha sonra da başkan yardımcılığı görevi yapan Truman, başlangıçta Amerika Birleşik Devletleri’ni yönetmeye hazırlıklı olmadığını düşünüyordu. Roosevelt savaş sonrasının karmaşık sorunları konusunda onu bilgilendirmediği gibi uluslararası ilişkilerde de pek az geçmiş deneyimi vardı. Eski bir iş arkadaşına, “ben bu görevi yüklenecek kadar büyük değilim” demişti.

Buna karşın Truman yeni sorunlarla kolayca başa çıktı. Atak yaratılışı yüzünden, karşılaştığı sorunlar konusunda hemen karar veriyordu. Beyaz Saray’daki yazı masasının üstündeki, sonradan Amerikan politikasında ün kazanmış olan bir plakette “İşler Burada Biter” (The Buck Stops Here) yazılıydı. Bu da onun davranışlarının sorumluluğunu yüklenmeye hazır olduğunu gösteriyordu. Sovyetler Birliği’ne nasıl karşılık verilmesi gerektiğine ilişkin kararları, Soğuk Savaş’ın ilk yıllarında önemli bir etki yapmıştı.

Soğuk Savaş,  savaş sonrası yıllarının başlarındaki en önemli politika sorunu olmuştur. Bu olgu Sovyetler Birliği ile Amerika Birleşik Devletleri arasında süregelen anlaşmazlıkların bir ürünüydü. Amerikan birlikleri, 1918 yılında Müttefiklerin Bolşevik karşıtı güçler adına Rusya’ya yaptıkları müdahaleye katılmışlardı. Amerika 1933’e kadar Bolşevik rejimi tanıyıp diplomatik ilişki kurmadı. Kuşkuları o yıldan sonra bile sürdü. Buna karşılık, iki ülke İkinci Dünya savaşı sırasında kendilerini bir ittifak içinde buldular ve Nazi tehdidine karşı koymak için, aralarındaki anlaşmazlıkları göz ardı ettiler.

Savaş sona erince düşmanlıklar yeniden su yüzüne çıktı.  Amerika Birleşik Devletleri özgürlük, eşitlik ve demokrasi konularındaki görüşlerini diğer ülkelerle de paylaşmayı umuyordu. Amerikalılar, dünyanın geri kalan kesimi iç savaşların ve imparatorlukların parçalanmasının doğurduğu karmaşa ile uğraştığı  bir sırada,  barış içinde yeniden yapılanmanın gerçekleştirilebileceği istikrar ortamını kendilerinin yaratabilecekleri umudundaydılar. Büyük Bunalım (1929-1940) karabasanından henüz kurtulamamış olan Amerika şimdi serbest ticaret konusundaki bilinen tutumunu güçlendiriyor ve hem kendisinin tarımsal ve endüstriyel ürünleri için pazar yaratmaya ve hem de Batı Avrupa ülkelerinin ekonomik gelişmelerini sağlamaları ve ekonomilerini yeniden kurmaları için ihracat yapabilmelerini güvence altına almak amacıyla ticaretin önündeki engelleri kaldırmaya uğraşıyordu. Ticari engellerin azaltılmasının içerde ve dışarıda ekonomik büyümeyi teşvik edeceğine ve A.B.D. ile  dostları ve müttefikleri arasında  istikrarlı ilişkileri geliştireceğine inanılıyordu.

Sovyetler Birliği’nin ise kendi gündemi vardı. Rusların tarihsel merkezi ve otoriter hükümet geleneği ile Amerikalıların demokrasiye verdikleri ağırlık çatışıyordu. Marksist-Leninist ideoloji, savaş sırasında geri planda bırakılmış olmakla birlikte Sovyet politikasına yön vermeyi sürdürüyordu. 20 milyon vatandaşının öldüğü yıkıcı bir savaş geçirmiş olan Sovyetler Birliği, yeniden yapılanmaya ve kendisini ikinci bir çatışmadan  korumaya kararlıydı.  Sovyetler özellikle topraklarının batı yönünden  işgal edileceğinden kuşku duyuyorlardı.  Hitler’in saldırısını püskürttükten sonra, böyle bir duruma bir daha olanak vermemek istiyorlardı. Sovyetler Birliği şimdi “savunulabilecek” sınırları olmasını ve Doğu Avrupa’da kendi amaçlarına yakınlık duyan rejimler bulunmasını talep ediyordu. Buna karşılık Amerika Birleşik Devletleri,  Polonya, Çekoslovakya ve diğer Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde bağımsızlığın ve özyönetimin yeniden kurulmasını da savaş amaçları arasında saymıştı.

“Yeni, çok daha iyi, insan gururuna sonsuza kadar saygı gösterilecek bir dünya istiyoruz”

Başkan Harry S.Truman – 1945

Amerika Birleşik Devletleri İkinci Dünya Savaşı’nın hemen ardından gelen yıllarda küresel olaylara egemen oldu. Bu büyük çatışmadan zaferle çıkmış ve ülkesi savaşın yıkımına uğramamış bulunan ulus, içte ve dışta görevleri olduğuna emindi. A.B.D. liderleri, büyük bedeller ödeyerek savundukları demokratik yapıyı sürdürmek ve gönencin getirilerinden de en geniş biçimde yararlanmak istiyorlardı. Time dergisi yayımcısı Henry Luce’nin deyimiyle bu “Amerikan Yüzyılıydı.”

20 yıl boyunca Amerikalıların çoğunluğu bu kendinden emin yaklaşıma güven duydu. 1945’ten sonra gelişen Soğuk Savaş’ta Sovyetler Birliği karşısında güçlü bir tavır takınılması gerektiğine inandılar. Hükümetin yetkilerinin  artmasını desteklediler ve ilk kez Yeni Düzen sırasında tasarlanan refah devletinin ana hatlarını kabul ettiler. Amerika Birleşik Devletleri’nde yeni zenginlik düzeyleri yaratan savaş sonrası gönencinden yararlandılar.

Buna karşın bazı Amerikalılar, ülkedeki yaşamda egemen olan belirli varsayımları sorgulamaya başladılar. Afrikalı Amerikalılar 1950’lerde, sonra diğer azınlık grubları ve kadınlar tarafından da desteklenen, Amerikan düşünden daha büyük pay almaya yönelik bir hareket başlattılar. Politikada faal olan öğrenciler, 1960’larda ulusun dış ülkelerdeki, özellikle de yıpratıcı Vietnam savaşındaki rolünü protesto ettiler ve Amerikan değerlerine dayalı statükoya meydan okuyan bir gençlik karşı-kültürü doğdu. Çeşitli kesimlerden gelen Amerikalılar Amerika Birleşik Devletleri’nde yeni bir denge kurmaya çalıştılar.

Amerika Birleşik Devletleri’nde 1920’ler boyunca göreli bir görkem yaşanmakla birlikte, çelik, otomobil, lastik ve dokuma endüstrilerinde çalışan işçiler, diğer pek çok işçiden daha az yarar sağladılar. Bu endüstrilerin çoğundaki çalışma koşulları bir önceki yüzyıldakiler kadar kötü kaldı. Sözgelimi 1923’e kadar, A.B.D. çelik işçilerinin genellikle günde 12 saat çalışmaları ve her iki haftada bir gün tatil yapmaları isteniyordu.

Seri üretim endüstrileri 1920’lerde, İkinci Dünya Savaşı sırasında Amerikan İşçi Federasyonu (AFL) çerçevesinde bir parça başarı elde etmiş olan sendikaların gelişmesini engellemeye yönelik çabalarını arttırdılar. Bahis konusu amaca erişmek için, casus kullanılması, silahlı grev kırıcılar görevlendirilmesi ve sendikalara yakınlığından kuşku duyulanların işten çıkarılması gibi yöntemlere baş vuruluyordu. Bağımsız sendikalar çok kez komünist olmakla suçlanıyordu. Bunun yanı sıra, pek çok şirket kendi sendika örgütlerini kuruyordu.

Eyalet yasama organları geleneksel olarak, bir sendikanın tüm işçileri temsil eden tek örgüt olmasını engelleyen “açık atölye” kavramını destekliyordu. Böylelikle, sendikaların toplu sözleşme görüşmeleri yapmasının ve şirketler tarafından mahkeme kararı çıkarılarak, sendikalarda bloklaşmanın engellenmesi kolaylaşıyordu. Buna karşılık, 1920’lerde bazı şirketlerin işçilerinin sadakatini sağlamak amacıyla çeşitli emeklilik, kar paylaşımı, hisse senedi alma önceliği ve sağlık programları gibi uygulamalara başlamaları olumlu bir gelişmeydi.

1919 yılında, başta çelik olmak üzere,  seri üretim yapan şirketler bir dizi grevi şiddetle bastırdılar. Bunun sonucu olarak, 1920-1929 arasında Amerika Birleşik Devletleri’ndeki sendika üyesi sayısı yaklaşık beş milyondan üç buçuk milyona düştü.

Büyük Bunalım’ın başlamasıyla her tür endüstriyel üretim karşısındaki talep birden bire azaldı. Bu da yaygın bir işsizliğe yol açtı. 1933’e gelindiğinde 12 milyonu aşkın Amerikalı işsiz kalmıştı. Sözgelimi otomobil endüstrisinde kullanılan işçi sayısı 1929-1933 arasında yarı yarıya azaldı. Aynı zamanda ücretler de üçte iki düştü.

Buna karşılık, Franklin Roosevelt’in seçilmesiyle Amerikan endüstri işçisinin konumu değişecekti.

Roosevelt’in işçilerin iyiliğini istediğinin ilk göstergesi, ünlü bir iş yeri reformları savunucusu olan Frances Perkins’i çalışma bakanlığına atamasıyla ortaya çıktı. (Perkins, aynı zamanda, Kabine üyeliğine atanan ilk kadındı.) Kongre Haziran 1933’te geniş kapsamlı Ulusal Endüstriyel Güçlenme Yasas’nı kabul etti. Bu yasayla, endüstri kesiminde ücretlerin yükseltilmesi,  haftalık çalışma saatlerinin azaltılması ve çocuk işçiliğinin yasaklanması amacı güdülüyordu. En önemli olarak da yasa, şirketlerin işçilerini “şirket” sendikalarına katılmaya zorlamalarını yasaklıyor ve işçilere “örgütlenme ve işverenle yapılan pazarlıklarda kendilerini temsil edecek örgütü seçme”  hakkı tanıyordu.

Birleşik Maden İşçileri (United Mine Workers – UMW) başkanı, kurnaz ve iyi bir konuşmacı olan John L.Lewis, Roosevelt’in Yeni Düzen’inin işçilerr için ne anlama geldiğini diğer işçi liderinden çok daha iyi anlamıştı. Lewis, Roosevelt’in desteğini vurgulayarak büyük bir sendikalaşma kampanyası başlattı ve UMW’nin üye sayısını bir yıl içinde 150.000’den 500.000’in üzerine  çıkardı.

Lewis, Yönetim Kurulu üyesi olduğu AFL’nin de seri üretim yapan endüstri kollarında benzeri bir hareket başlatmasına hevesliydi. Buna karşın,  tarihi boyunca usta işçilere odaklanmış olan AFL bunu yapmak istemiyordu.  Sert bir iç çatışmadan sonra Lewis ve birkaç kişi daha AFL’den kopup daha sonra Endüstriyel Örgütler Kongresi (Congress of Industrial Organization – CIO) adını alacak olan Endüstriyel Örgütler Komitesi’ni kurdular.  Lewis ve CIO’nun ilk hedefleri, sendika karşıtı olmakla ün kazanan otomobil ve çelik endüstrileriydi. 1936 sonlarında, Ohio’nun Cleveland ve Michigan’ın Flint kentlerindeki General Motors fabrikalarındaki işçiler kendiliklerinden  bir dizi oturma eylemi başlattılar. Lewis hemen grevcilere yardım etmek için sendika örgütleyicilerini ve 100.000 dolar para gönderdi. Kısa sürede 135.000 işçi greve katıldı ve endüstri durdu.

İşçilere yakınlık duyan Michigan Valisi’nin yardımıyla 1937’de bir çözüme erişildi. Aynı yıl Eylül ayına gelindiğinde,  Birleşik Oto İşçileri (Umited Auto Workers – UAW) sendikası 400 şirketle sözleşme yapmış, işçilerin saat başına 75 sent ücret almaları ve haftada 40 saat çalışmaları sağlanmıştı.

Amerika Birleşik Devletleri’nin çelik üretimi başkenti olan Pennsylvania’nın Pittsburgh kentindeki çelik endüstrisi temsilcileri Lewis’e karşı yazılı bir saldırı başlattılar ve onu “kızıl” ve “kan emici” olmakla suçladılar. Buna karşılık işçiler, hem Roosevelt’in ikinci kez seçilmesiyle hem de 1936’da Ulusal Çalışma İlişkileri Yasası’nın (National Labor Relations Act – NLRA) kabul edilmesiyle moral kazandılar.  Lewis’in yardımcısı Philip Murray’ın başkanlığında kurulan Çelik İşçileri Örgütlenme Komitesi (Steel Workers Organizing Comittee – SWOC) ilk altı ay içinde 125.000 üyeye sahip oldu.

General Motors’un geri adım atması U.S.Steel (A.B.D. Çelik) şirketi üzerinde de etkili oldu. Zamanın değiştiğini anlayan şirket 1937’de CIO ile anlaşmaya vardı. Yüksek Mahkeme aynı yıl, NLRA’nın anayasaya uygun olarak kurulduğuna karar verdi. Bunun ardından, geleneksel olarak U.S.Steel’den daha aşırı bir sendika karşıtlığı sergileyen küçük şirketler de CIO sendikalarıyla anlaşmalar yaptılar. Lastik, petrol, elektronik ve dokuma endüstrileri de birer birer bu gidişe ayak uydurdu.  Seri üretim işçisi bundan böyle yalnız değildi.

Büyük Okyanus’taki savaş Almanya teslim olduktan sonra da sürdü ve en şiddetli son çatışmalar orada yapıldı.  Haziran 1944’te başlayan Filipinler Denizi çatışması Japon donanmasının altını üstüne getirdi ve Japonya Başbakanı Tojo istifa etmek zorunda kaldı. Japonlar tarafından esir alınmamak için iki yıl önce Filipinler’den istemeyerek ayrılmış olan General Douglas MacArthur Ekim’de adalara geri dönüp A.B.D. donanmasının gelmesi için gerekli hazırlıkları başlattı. Leyte Körfezi çatışması Japon donanmasının kesin yenilgisiyle sonuçlandı ve Filipinler sularının kontrolü yeniden Müttefiklerin eline geçti.

1945 Şubat ayında A.B.D. güçleri Manila’yı geri aldılar. Amerika Birleşik Devletleri bunun ardından, Mariana Adaları ile Japonya arasında yaklaşık yarı yolda bulunan Bonin Adaları’ndan Iwo Jima’ya göz dikti. Buna karşılık adayı savunmaya kararlı olan Japonlar oradaki doğal mağaraları ve kayalık araziyi en iyi biçimde değerlendirdiler. A.B.D. bombardımanı kararlı bir Japon direnciyle ve havadan gelen Kamikaze intihar saldırılarıyla karşılaştı. A.B.D. birlikleri Mart ortasında adayı ele geçirdiklerinde yaklaşık 6.000 deniz piyadesi ve Japon askerlerinin de hemen hemen tümü ölmüştü. A.B.D. Japon gemilerine ve hava alanlarına karşı yoğun hava saldırıları başlattı. A.B.D. 20. Hava Filosu, ana Japon adalarını Mayıs’tan Ağustos’a kadar dalgalar halinde bombaladı.

A.B.D., İngiliz ve Sovyet hükümet başkanları, Berlin banliyölerinden Potsdam’da 17 Temmuz 1945’te başlayıp  2 Ağustos’ta sona eren bir toplantı yaparak, Japonya’ya karşı harekatı, Avrupa barış anlaşmasını ve Almanya’nın geleceğine ilişkin politikayı tartıştılar.

Toplantı sırasında, Nazi rejimi altında yetişmiş olan Alman kuşağının yeniden eğitilmesine yardımcı olunması ve ülkede demokratik siyasal yaşamın yeniden kurulmasına ilişkin genel ilkelerin saptanması konusunda anlaşmaya varıldı. Toplantıda ayrıca, Almanya’ya karşı  tazminat talepleri görüşüldü, insanlık suçu işledikleri ileri sürülen Nazi liderlerinin yargılanmaları kararlaştırıldı ve endüstri kuruluşlarının ve gereçlerinin Sovyetler Birliği tarafından alınmasına karar verildi. Buna karşın, daha önce Yalta’da da Sovyetler’in talep ettiği toplam 10 milyar dolar tutarında  savaş tazminatı üzerindeki anlaşmazlık sürdü.

Potsdam Konferansı başlamadan bir gün önce New Mexico’nun Alamogordo kenti yakınlarında bir atom bombası patlatıldı. Bu deneme, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki çok sayıda laboratuarda üç yıldır sürdürülen ve Manhattan Projesi diye bilinen yoğun araştırmaların sonunda gerçekleştirilmişti. Atom bombası atılırsa Japonya’nın daha erken pes edeceğini ve bu ülkeye yapılacak bir çıkarma harekatına oranla  daha az zayiat verileceğini düşünen Başkan Truman, Japonlar 3 Ağustos’a kadar teslim olmazlarsa bombanın kullanılmasını emretti. Müttefikler 26 Temmuz’da yayınladıkları Potsdam Bildirisi’nde,  Japonya teslim olursa ülkenin  imha edilmeyeceği ve halkın esaret altına sokulmayacağı yolunda güvence verdiler; aksi halde ülke “tümüyle yıkılacaktı.”

A.B.D. askeri ve siyasi yetkilileri ile bilim adamlarından oluşan bir komite, yeni silahın hedefleri sorununu incelediler.  Truman, bir yazı göndererek, sadece askeri tesislerin hedef seçilmesini istemiş; sözgelimi, Savaş Bakanı Henry L.Stimson, Japonya’nın eski başkenti olan ve pek çok ulusal ve dinsel yapıtlarla dolu bulunan Kyoto’nun listeden çıkarılmasını başarıyla savunmuştu. Bir savaş endüstrileri ve askeri harekat merkezi olan Hiroşima hedef seçildi.

Enola Gay adlı bir A.B.D. uçağı 6 Ağustos’ta Hiroşima’ya bir atom bombası attı. 8 Ağustos’ta da Nagasaki’ye ikinci bir atom bombası atıldı. Bombanın atılması sayesinde savaşın erken sona ermesinden büyük rahatlık duyan Amerikalılar, bunun neden olduğu korkunç yıkımı ancak uzun bir süre sonra fark ettiler. Japonya 14 Ağustos’ta Potsdam hükümlerini kabul etti; 2 Eylül 1945’te de resmen teslim oldu.

Potsdam’da alınmış olan karar uyarınca, Nazi liderlerin yargılanmalarına Kasım 1945’te Almanya’nın Nuremberg kentinde başlandı. İngiltere, Fransa, Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri’nden gelen seçkin hukukçuların oluşturduğu mahkeme önüne çıkarılan Naziler, sadece bir saldırı savaşı planı hazırlayıp yürütmekle değil, aynı zamanda, Avrupalı Yahudilere ve diğer kişilere karşı Kıyamet (Holocaust) diye adlandırılan sistematik soykırım uygulayarak  savaş ve insanlık yasalarını ihlal etmekle suçlandılar. Duruşmalar on aydan fazla sürdü ve, üç kişi dışında, suçlananların hepsi mahkum edildi.

Avrupa’daki savaşın son günlerinin yaşandığı ve Büyük Okyanus’taki savaşınsa bütün hızıyla sürdüğü bir sırada, 25 Nisan 1945’te, savaş sonrası dünyasına verilecek  biçime ilişkin çok geniş kapsamlı kararlar alındı. 50 ülkenin temsilcileri, Birleşmiş Milletler’in çatısını oluşturmak amacıyla California’nın San Francisco kentinde buluştular.   Hazırladıkları kuruluş yasası ile, uluslararası anlaşmazlıkların barış içinde tartışılacağı ve katılımcılarının hastalık ve açlığa karşı ortak savaşı amaç edineceği bir dünya örgütünün ana hatları çizildi. Birinci Dünya Savaşı sonrasında Amerika’nın Milletler Cemiyeti’ne üye olmasını reddetmiş bulunan A.B.D. Senatosu, bu kez Birleşmiş Milletler Kuruluş Yasası’nı hemen ve 89’a karşı 2 oyla onayladı. Böylelikle, Amerikan dış politikasına egemen olan yalnızcılık ruhu sona erdiriliyor ve Amerika Birleşik Devletleri’nin uluslararası ilişkilerde önemli bir rol oynamak istediği dünyaya açıklanmış oluyordu.

Müttefiklerin savaş çabalarının yanı sıra, savaş amaçlarına ilişkin bir dizi önemli uluslararası  toplantı düzenlendi.   Bunlardan birincisi Ağustos 1941’de, Amerika Birleşik Devletleri henüz savaşa katılmadığı ve askeri durumun umutsuz göründüğü bir sırada, Başkan Roosevelt’le İngiltere Başbakanı Wiston Churchill arasında yapıldı.

Kanada’nın Newfoundland eyaleti açıklarında savaş gemilerinde bir araya gelen Roosevelt ve Churchill, amaçlarını içeren  Atlantik Bildirisi’ni yayınladılar. Onayladıkları amaçlar şunlardı: toprak genişletilmesine gidilmemesi; ilgili halkların izni olmadan toprak değişikliği yapılmaması; her halkın kendi istediği hükümet biçimini seçmesi; özyönetimden yoksun olanlara bu hakkın yeniden  tanınması; uluslar arasında ekonomik işbirliği yapılması; tüm insanlara savaşa, korkuya ve yoksulluğa karşı özgürlük sağlanması; denizlerin kullanıma açık olması; güç kullanımına uluslararası bir politika aracı olarak baş vurulmaması.

Ocak 1943’te Fas’ın Kazablanka kentinde yapılan Anglo-Amerikan toplantısında, Mihver güçleri ve onların Balkanlar’daki uydularıyla “koşulsuz teslim” temeline dayanmayan bir barışın yapılmaması kararlaştırıldı. Roosevelt’in ısrarla üzerinde durduğu bu ilke ile, savaşa katılan ülkelerin halklarına şu konularda güvence verilmesi amacı güdülüyordu: Faşizm ve Nazizm temsilcileriyle ayrı ayrı barış görüşmeleri yapılmayacaktı; bu temsilcilerle, kuvvetlerinin en küçük parçasını bile onlarda bırakacak bir pazarlığa girişilmeyecekti; Almanya, İtalya ve Japonya halklarına kesin barış koşulları uygulanmadan önce, onların askeri savaş liderlerinin açık ve tam yenilgiyi kabullenmeleri gerekecekti.

Roosevelt ve Churchill 22 Kasım 1943’te Kahire’de Milliyetçi Çin lideri Chiang Kai-shek ile bir araya gelip Japonya’ya uygulanacak, eski saldırılarda işgal edilmiş topakların iadesini de içeren koşullar üzerinde anlaşmaya vardılar. Roosevelt, Churchill ve Sovyet lideri Jozef Stalin 28 Kasım’da Kahire’de buluştular ve yeni bir uluslararası örgüt olan Birleşmiş Milletler’in kurulmasını kararlaştırdılar. Zaferin hemen hemen kesinleştiği Şubat 1945’te Yalta’da yeniden toplandılar ve yeni anlaşmalara vardılar. Sovyetler Birliği bu toplantıda, Almanya’nın teslim olmasının üzerinden çok bir süre geçmeden Japonya’ya karşı savaşa girmeyi gizlice kabul etti.  Polonya’nın doğu sınırları kabaca 1919 tarihli Curzon hattı olarak belirlendi. Stalin Almanya’dan ağır savaş tazminatı alınmasını istedi;  Roosevelt ve Churchill buna karşı çıktılar ve uzun tartışmalardan sonra karar ertelendi. Almanya’nın Müttefikler tarafından işgal edilmesi ve savaş suçlularının yargılanıp cezalandırılması konularında belirli düzenlemeler yapıldı.

Yalta’da ayrıca, kurulması önerilen Birleşmiş Milletler örgütünün Güvenlik Konseyi’ndeki üyelere, güvenliklerini etkileyen konularda veto kullanma hakkı verilmesi de kararlaştırıldı.

Başkan Roosevelt Yalta’dan dönüşünden iki ay sonra Georgia’da tatil yaparken beyin kanamasından öldü. A.B.D. tarihi boyunca pek az kişi için bu kadar büyük yas tutulmuştu. A.B.D. halkı, onun yerinin doldurulamayacağı duygusundan  uzun süre kurtulamadı. Eski Missouri senatörü, Başkan Yardımcısı Harry Truman başkanlığa geldi.

Bu arada A.B.D. güçleri Büyük Okyanus’ta da ilerliyorlardı.  A.B.D. birliklerinin 1942 başlarında Filipinler’de teslim olmak zorunda kalmalarına karşılık, Müttefikler bunu izleyen aylarda toparlandılar. General James “Jimmy” Doolitle  kumandasındaki A.B.D. bombardıman uçakları Nisan ayında Tokyo’ya bir baskın yaptılar;  bu saldırı pek az askeri önem taşımakla birlikte  Amerikalılar için  büyük bir moral desteği oldu. Bir ay sonra yapılan Mercan Denizi (Coral Sea) savaşı sırasında tarihte ilk kez sadece uçak gemilerinden havalanan uçaklar çatışmaya katıldı ve Japon donanmasına o kadar büyük kayıplar verdirildi ki Japonlar Avustralya’ya saldırmaktan vaz geçtiler.   Haziran’da Büyük Okyanus’un orta kesimlerinde yer alan Midway Savaşı Müttefikler açısından bir dönüm noktası oldu; ilk kez bu kadar büyük bir yenilgiye uğrayan ve dört uçak gemisi batırılan Japon donanmasının Büyük Okyanus’taki ilerlemesi sona erdi.

Bunlar dışındaki bazı çatışmaların da Müttefiklerin başarısına katkısı oldu. 1942 Kasım ayında kesin bir zaferle sonuçlanan Guadalcanal savaşı Büyük Okyanus’taki ilk A.B.D. saldırısıydı. Ardından gelen iki yıl boyunca, Amerikalı ve Avustralyalı birlikler orta Büyük Okyanus’taki adalar “merdiveni”ni savaşarak tırmandılar ve bir dizi çıkarma hareketi sonucunda Solomonları, Gilbertleri, Marshalları ve Bonin Adaları’nı ele geçirdiler.

Batılı Müttefikler, Amerika Birleşik Devletleri savaşa katıldıktan kısa bir süre sonra,  askeri faaliyetin düşman güçlerinin ana çekirdeğinin bulunduğu Avrupa’da yoğunlaştırılmasına ve Büyük Okyanus alanının ikincil önem taşımasına karar verdiler.

İngiliz birlikleri 1942 ilkbahar ve yaz aylarında, Almanların Mısır’a yönelik saldırısını durdurmayı, General Erwin Rommel’i Libya’ya geri püskürtmeyi ve Akdeniz’i Kızıl Deniz’e bağlayan Süveyş Kanalı üzerindeki tehdide son vermeyi başardılar.

Bir Amerikan ordusu 7 Kasım 1942’de Fransız Kuzey Afrikası’na çıkarıldı ve birkaç yoğun savaştan sonra İtalyan ve Alman ordularını önemli yenilgilere uğrattı. 1942 yılı Doğu Cephesi’nde de bir dönüm noktası oldu; büyük kayıplar veren Sovyetler Birliği,  Nazi işgalini Leningrad ve Moskova kapılarında durdurdu ve Alman birliklerini Stalingrad’da yenilgiye uğrattı.

İngiliz ve Amerikan birlikleri Temmuz 1943’te Sicilya’yı işgal ettiler ve yaz sonlarına doğru Akdeniz’in güney kıyıları Faşist güçlerden temizlendi. Müttefik birlikleri kıta İtalyası’na da  çıktılar ve İtalyan Hümeti’nin koşulsuz teslim olmayı  kabul etmesine karşılık,  ülkedeki Alman birlikleriyle sert ve uzun çatışmalar yapıldı. Roma  4 Temmuz 1944’e kadar kurtarılamadı. Bir yandan İtalya’daki savaş sürerken, Müttefik güçleri bir yandan da Almanya’daki demiryollarına, fabrikalara ve silah mevzilerine karşı yıkıcı hava saldırıları yaptılar; bu hedefler arasında Romanya’nın Ploesti bölgesindeki Alman petrol depoları da vardı.

Strateji konusundaki uzun tartışmalardan sonra, Müttefikler 1943’te, Almanları Rusya cephesinden daha fazla güç kaydırmaya zorlamak amacıyla, Batı’da da bir cephe açmaya karar verdiler. A.B.D. Generali Dwight D.Eisenhower Avrupa’daki Müttefik Güçleri Başkomutanlığı’na atandı. Olağanüstü hazırlıklardan sonra  6 Haziran 1944’te,  ilk A.B.D.’li, İngiliz ve Kanada’lı ordu birlikleri çok büyük bir hava gücünün koruması altında kuzey Fransa’nın Normandiya kıyılarına çıktılar. Yoğun çatışmalardan sonra köprübaşı kuruldu, yeni birlikler karaya çıkarıldı ve pek çok Alman savunma birliği kıskaca alındı. Müttefik orduları Fransa’yı geçerek Almanya’ya doğru ilerlemeye başladılar.  25 Ağustos’ta Paris kurtarıldı. Müttefikler Almanya sınırında inatçı ve yoğun bir direnme yüzünden oyalandılar; fakat,  Şubat ve Mart 1945’te ordular batıdan Almanya içerilerine ilerlediler, doğuda da Rus birlikleri Almanları yenilgiye uğrattılar. 8 Mayıs’ta, Üçüncü Reich’in ayakta kalabilen kara, deniz ve hava kuvvetleri teslim oldu.

Pek çok Amerikalının Avrupa’daki savaşı endişe içinde izlediği günlerde, Asya’da gerilim giderek artıyordu.  Stratejik konumunu geliştirme fırsatını yakalamış olan Japonya, üstünlüğünü tüm Büyük Okyanus’a yayacak bir “yeni düzen” ilan etti.  Nazi Almanyası karşısında bir yaşam savaşı veren İngiltere buna direnemedi,  Şanghay’dan çekildi ve Birmanya Yolu’nu geçici olarak kapattı. Japonya 1940 yazında, Fransa’daki zayıf Vişi hükümetinden Çin Hindi’ndeki  hava alanlarını kullanma izni aldı. Japonya Eylül ayında da Roma-Berlin Mihveri’ne katıldı.  Amerika Birleşik Devletleri de buna karşı bir misilleme olarak Japonya’ya yapılan hurda demir ihracatına ambargo koydu.

Japonya, İngiltere sömürgesi Malaya ve Hollanda sömürgesi Doğu Hint Adaları’ndaki petrol, kalay ve kauçuk kaynaklarına doğru güney yönünde hareketlenecek gibi görünüyordu. Japonya Temmuz 1941’de Çin Hindi’nin geri kalan kesimlerini işgal etti ve Amerika Birleşik Devletleri de bankalardaki Japon mevduatını dondurdu.

General Hideki Tojo Ekim 1941’de Japonya Başbakanı oldu. Kasım ortalarında, Dışişleri Bakanı Cordell Hull ile görüşmek üzere Amerika Birleşik Devletleri’ne bir özel temsilci gönderdi. Japonya, diğer bazı taleplerinin yanı sıra, A.B.D.’nin Japon mevduatını serbest bırakmasını ve donanmasının Büyük Okyanus’taki yayılmasını durdurmasını istedi. Hull da, dondurulmuş mevduatın serbest bırakılmasına karşılık, Japonya’nın Çin’den ve Çin Hindi’nden çekilmesini talep etti.  Japonlar incelemek için iki hafta süre istedikleri bu öneriyi 1 Aralık’ta reddettiler. Franklin Roosevelt 6 Aralık’ta doğrudan doğruya Japon İmparatoru Hirohito’ya baş vurdu. Buna karşılık 7 Aralık sabahı uçak gemilerinden havalanan uçaklar Havaii’nin Pearl Harbor limanındaki A.B.D. Büyük Okyanus filosuna saldırdılar. Bu beklenmedik ve yıkıcı saldırı sırasında 5’i savaş gemisi olmak üzere 19 tekne batırıldı, yaklaşık 150 A.B.D. uçağı imha edildi,  2.300’den fazla denizci, asker ve sivil öldürüldü. O gün Amerika’nın lehindeki tek şey, baskını izleyen günlerdeki Büyük Okyanus deniz savaşında önemli rol oynayacak olan A.B.D. uçak gemilerinin limanda demirli değil denizde seferde bulunmalarıydı.

Havaii, Midway, Wake ve Guam’a yapılan Japon baskınlarının ayrıntılı haberleri radyolarda yayınlandıkça, şaşkınlık öfkeye dönüştü ve Başkan Roosevelt bunun “bir alçaklık günü olarak anılarda yaşayacağını” söyledi.  Kongre 8 Aralık’ta Japonya’ya, üç gün sonra da Almanya ve İtalya Amerika Birleşik Devletleri’ne savaş ilan ettiler.

Ülkede büyük bir hızla insan ve endüstriyel kaynak seferberliği başlatıldı. Başkan Roosevelt 6 Ocak 1942’de inanılmaz üretim hedefleri açıkladı: bir yıl içinde 60.000 uçak, 45.000 tank, 20.000 uçaksavar topu ve toplam 18 milyon ton kapasiteli  ticaret gemisi teslim edilecekti. Ülkede tarım, imalat, madencilik, ticaret, istihdam, yatırım, iletişim ve hatta eğitim ve kültür alanındaki  tüm faaliyetler, şu ya da bu şekilde yeni ve daha sıkı bir denetim altına alınmıştı. Ülkede önemli miktarda para toplandı ve gemi, zırhlı araç ve uçak seri imalatı için büyük yeni fabrikalar kuruldu. Ülkede geniş nüfus hareketleri oldu. Bir dizi yasa çıkarılarak yaklaşık 15.100.000 kişi silah altına alındı.  1943 yılı sonlarına gelindiğinde, hemen hemen 65 milyon kişi silahlı kuvvetlerde ya da savaşla ilgili işlerde çalışıyordu. Amerika Birleşik Devletleri’nin saldırıya uğraması sonucu, yalnızcılık yanlıların çağrıları yanıtsız kaldı ve büyük bir hızla askeri seferberliğe girişildi. Buna karşın, hem Pearl Harbor baskını yüzünden hem de Asyalıların casusluk yapacakları  korkusu nedeniyle Amerikalılarda yeni bir hoşgörüsüzlük baş gösterdi ve  Japon-Amerikalılar enterne edildiler. Şubat 1942’de, California’da yaşayan  yaklaşık 120.000 Japon-Amerikalı evlerinden alınıp dikenli tellerle çevrilmiş berbat koşullu 10 geçici kampta toplandılar;  daha sonra da, ücra Güneybatı kentleri yakınlarındaki “yeniden yerleştirme merkezleri”ne gönderildiler. Bahis konusu Japon-Amerikalıların yaklaşık yüzde 63’ü Amerika’da doğmuş (Nisei) kişilerdi, yani A.B.D. vatandaşıydılar.  Hiçbir casusluk kanıtı bulunamadı. Gerçekten de, Havaii ve kıta Amerika Birleşik Devletleri kökenli Japon-Amerikalıların oluşturduğu iki piyade birliği, İtalya cephesinde onurlu ve değerli görevler yerine getirdi.  Diğer bazıları Büyük Okyanus’ta sözlü ve yazılı çevirmenlik görevlerinde bulundular.   A.B.D. Hükümeti 1983’te, enterne etmenin adaletsiz bir davranış olduğuna karar verdi ve o günlerde yaşamış ve  halen hayatta bulunan Japon-Amerikalılara sınırlı bir tazminat ödendi.

Roosevelt’in ikinci görev döneminin başlamasından kısa bir süre sonra  ülke içi programları, sıradan Amerikalıların pek az farkına vardığı yeni bir tehlikenin gölgesinde kaldı;  bunlar, Japonya, İtalya ve Almanya’daki totaliter rejimlerin yayılmacı planlarıydı. Japonya 1931’de Mançurya’yı işgal etti ve Çinlilerin direncini kırdı; Japonlar bir yıl sonra Mançukuo kukla devletini kurdular. Faşizme kapılan İtalya, Libya’da sınırlarını genişletti ve 1935’te Etiopya’ya saldırdı. Adolf  Hitler’in   Nasyonal Sosyalist Parti’yi kurup 1933’te hükümeti ele geçirdiği Almanya, Rhineland’ı tekrar işgal etti ve yeniden geniş ölçüde silahlanmaya başladı.

Totalitarizmin  gerçek niteliği anlaşılıp Almanya, İtalya ve Japonya yayılmalarını sürdürdükçe, Amerikalıların kaygıları yüzünden  yalnızcılık duygusu güçlenmeye başladı. 1938 yılında, Hitler’in Avusturya’yı Almanya’ya katmasından sonra Çekoslovakya’nın Sudetenland bölgesi üzerinde de hak iddia etmesi yüzünden Avrupa’da her an bir savaş çıkması olasılığı doğdu. Birinci Dünya Savaşı sırasında demokrasi uğruna giriştiği çabaların sonuçsuz kalması nedeniyle düş kırıklığına uğramış olan Amerika,  çatışmaya katılacak hiçbir ülkenin kendisinden yardım beklememesi gerektiğini açıkladı. 1935-1937 arasında bölük pörçük çıkarılan tarafsızlık yasaları ile, savaşan ülkelerle ticaret yapılması ya da onlara borç verilmesi yasaklandı. Amaç Amerika Birleşik Devletleri’nin Amerika dışındaki bir savaşa katılmasını  hemen hemen her çareye baş vurarak  önlemekti.

Nazilerin 1939’da Polonya’ya saldırması ve İkinci Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine yalnızcılık duyguları daha da güç kazanmakla  birlikte Amerikalıların dünya olayları karşısındaki yaklaşımları tarafsız olmaktan çok uzaktı. Halk açıkça Hitler’in saldırılarının kurbanlarından yanaydı ve Alman yayılmacılığına karşı koyan Müttefik güçlerini destekliyordu. Buna karşın Roosevelt, A.B.D.’nin savaşa katılmasını isteyen kamuoyu gelişmeler nedeniyle değişinceye kadar beklemekten başka bir şey yapamıyordu.

Fransa’nın düşmesini ve 1940’ta İngiltere’ye karşı hava savaşı başlatılmasını izleyen günlerde, demokrasilere yardım edilmesi gerektiğini savunanlar ile Ortabatılı muhafazakarlardan sol eğilimli barış yanlılara kadar uzanan geniş bir grubun desteğine sahip bulunan Önce Amerika Komitesi çevresinde örgütlenmekte olan yalnızcılık yandaşları arasındaki tartışma yoğunlaştı. Sonunda müdahaleciler, Amerika’yı Müttefiklere Yardım Ederek Savunma Komitesi’nin büyük yardımı sayesinde, uzun tartışmaları kazanan taraf oldular.

Amerika Birleşik Devletleri Kanada ile bir Karşılıklı Savunma Grubu oluşturdu ve Batı Yarıküresi ülkelerinin ortak korunması için Latin Amerika Cumhuriyetleri ile birlikte çalıştı. Giderek büyüyen bunalım karşısında kalan Kongre, silahlanma için büyük ödenekler ayırdı ve Eylül 1940’ta, Temsilciler Meclisi’nde tek oy farkla da olsa, Amerika Birleşik Devletleri tarihinde ilk kez barış döneminde bir silah  altına alma yasası kabul etti. Kongre 1941 başlarında Başkan Roosevelt’in Amerika Birleşik Devletleri savunması için yaşamsal önemi bulunduğunu düşündüğü her ülkeye (özellikle Büyük Britanya, Sovyetler Birliği ve Çin) silah ve malzeme göndermesine olanak sağlayan Kiralama ve Ödünç Verme Yasası’nı onayladı.  Savaş sonuna kadar yapılan yardımların toplam değeri 50 milyar doları aştı.

1940 başkanlık seçimleri sırasında, çıkardıkları büyük gürültüye karşın yalnızcılık yandaşlarının ülke genelinde pek fazla desteğe sahip olmadığı anlaşıldı. Roosevelt’in Cumhuriyetçi rakibi Wendell Wilkie, Başkan’ın dış politikasını desteklediği ve ülke içinde uyguladığı programları da genellikle gerekli gördüğü için onun karşısına ciddi bir engel çıkaramadı. Bu nedenle Roosevelt Kasım seçimlerinde yine çoğunluğu elde etti. A.B.D. tarihinde ilk kez bir başkan üçüncü görev dönemine başlıyordu.

Cumhuriyetçi Parti 1936’da Roosevelt’e rakip olarak, Kansas’ın oldukça liberal Valisi Alfred M.Landon’u başkan adayı gösterdi. Yeni Düzen karşısındaki tüm yakınmalara karşın, Roosevelt 1932’de olduğundan daha büyük bir zafer kazandı. Halkın oyunun yüzde 60’ını aldı ve Maine ile Vermont dışındaki tüm eyaletlerde çoğunluğu elde etti.  İşçilerden, çiftçilerin çoğundan, göçmenlerden, kentlerdeki Doğu ve Güney Avrupalı etnik grublardan, Afrikalı Amerikalılardan ve Güney’den oluşan yeni ve yaygın bir koalisyon bu seçimlerde Demokrat Parti’nin yandaşı oldu.  Cumhuriyetçi Parti ise, iş çevreleri ile küçük kasabalarda ve kent banliyölerinde yaşayan orta sınıf mensuplarının oyunu aldı. Bahis konusu siyasal ittifak, belirli değişmeler ve kaymalar dışında, yıllar boyunca dağılmadı.

Yeni Düzen politikalarının ülkenin siyasal ve ekonomik yaşamı bakımından ne gibi bir anlam taşıdığı, 1932’den 1936’ya kadar yaygın olarak tartışılmıştı. Amerikalıların, ülkenin refahı için hükümetin daha fazla yükümlülük altına girmesini istedikleri açıkça ortaya çıktı. Gerçekten tarihçiler genellikle Yeni Düzen sayesinde Amerika Birleşik Devletleri’nde çağdaş bir refah devletinin temellerinin atıldığını yazmaktadır. Yeni Düzen’i eleştirenlerden bazıları ise,  hükümet işlevleri sınırsız bir biçimde yaygınlaştırılırsa bunun giderek halkın özgürlüklerini ortadan kaldıracağını iddia etmektedir. Buna karşılık Başkan Roosevelt, ekonomik görkemi arttıran önlemlerin özgürlüğü ve demokrasiyi güçlendireceğinde ısrarlıydı.

1938’de radyoda yaptığı bir konuşmada Amerika halkına şunları hatırlattı:

Diğer bazı büyük ülkelerde, bu ülkelerin halkları demokrasiyi sevmedikleri için değil, başarılı liderler olmaması yüzünden hükümette kargaşa ve zaaflar süregelirken işsiz ve güvensiz kalmaktan ve çocuklarının açlık çekmesi karşısında eli kolu bağlı bulunmaktan bıktıkları için Demokrasi ortadan yok olmuştur… Sonunda da, çaresizlik içinde, yiyecek birşeyler bulabilmek umuduyla özgürlükleri kurban etmeyi yeğlemişlerdir.  Bizlerse, Amerika’daki demokratik kurumlarımızın korunabileceğini ve onlara işlerlik kazandırılabileceğini biliyoruz.  Fakat,  onları koruyabilmek için demokratik bir hükümetin yaptığı uygulamaların, halkın güvenliğini korumakla eş anlamlı olduğunu… kanıtlamak zorundayız … Amerikan halkı özgürlüklerini her ne pahasına olursa olsun korumakta kararlıdır ve ilk savunma çizgisi de ekonomik güvenliğin korunmasında çizilmiştir.

Yeni Düzen’in ilk yıllarında olağanüstü sayıda bir dizi yasa girişimlerinde bulunuldu ve üretimde ve fiyatlarda çarpıcı yükselmeler başarıldıysa da, bunalım sona erdirilemedi. O günlerde karşılaşılan  sorunlar hafifletildi, ama yeni talepler ortaya çıktı. İş çevreleri “bırakınız geçsinler” uygulamasının sona ermesine yas tuttular ve Ulusal Endüstriyel Güçlenme Yasası’yla getirilen düzenlemeler karşısındaki öfkelerini dile getirdiler. Hayalciler, düzenbazlar ve politikacılar yeterli bir hızla toparlanılamadığından yakınan kişilerin benimsediği çeşitli çözüm planları ortaya attıkça, politika alanında solun ve sağın sesi de giderek yükseldi. Francis E.Townsend tarafından ortaya atılan, bol bol emekli maaşı ödenmesi yolundaki proje;  uluslararası bankacılık kuruluşu sahiplerini suçlayan ve Semitizm karşıtı benzetmelerle dolu radyo konuşmaları yapan rahip Coughlin’in, enflasyonu arttırıcı önerileri; en çarpıcı olarak da, yerlerinden edilmiş kişilerin güçlü ve acımasız sözcüsü, eyaleti kendi derebeyliğiymiş gibi yöneten eski Louisiana senatörü ve valisi Huey P.Long’un ortaya attığı “Her Birey Bir Kraldır” planı bu çözüm yolları arasında yer almaktaydı. (Long Eğer bir saldırgan tarafından öldürülmeseydi, büyük bir olasılıkla 1936’da Franklin Roosevelt’e karşı başkan adayı olarak bir seçim kampanyası başlatacaktı.)

Başkan Roosevelt, soldan ve sağdan gelen bu baskılar karşısında, bir dizi yeni ekonomik ve toplumsal önleme destek verdi. Yoksullukla savaş, işsizliğe karşı istihdam ve sosyal yardım ağı bu önlemler arasında en önde gelenleriydi.

İkinci Yeni Düzen denilen uygulamalarda en önde gelen yardım kuruluşu olan İstihdam Geliştirme Yönetimi (Work Progress Administration –WPA), sosyal yardım yerine istihdam sağlamaya yönelik bir teşebbüstü. Söz konusu kuruluşun yönetiminde binalar, yollar, hava alanları ve okullar yapıldı. Federal Tiyatro Projesi, Federal Sanat Projesi ve Federal Yazarlar Projesi çerçevesinde, aktörlere, ressamlara, müzisyenlere ve yazarlara iş bulundu.  Ayrıca, Ulusal Gençlik Yönetimi, öğrencilere yarım-gün iş verdi, eğitim programları düzenledi ve işsiz gençlere yardım sağladı. Bir ara üç milyon işsize iş sağlayan İstihdam Geliştirme Yönetimi, 1943’te kapatılıncaya kadar toplam 9 milyon kişiye yardımcı olmuştu.

Roosevelt’e göre, Yeni Düzen’in temel taşı 1935 tarihli Sosyal Güvenlik Yasası’ydı. Yasa ile, işçi ve işveren katkılarıyla, yaşlılara, işsizlere ve engellilere yönelik bir sigorta sistemi yaratılmıştı. Endüstrileşmiş diğer ülkelerin pek çoğu buna benzeyen  programları çok önceden yasalaştırmıştı; buna karşın, İlericiler’in 1900’lerin başlarında  Amerika Birleşik Devletleri’nde böyle bir girişimde bulunulması yolundaki çağrıları yanıtsız bırakılmıştı. Muhafazakarlar, Sosyal Güvenlik sisteminin Amerikan geleneklerine aykırı olduğundan yakınmışlarsa da, gerçekte bu sistem oldukça muhafazakardı. Sosyal Güvenlik geniş ölçüde,  çalışmakta olan işçilerden gelir düzeyi gözetilmeden belirli bir oranda alınan vergilerle finanse ediliyordu. Roosevelt, programlara ilişkin bu sınırlamaları yasaların kabulünü sağlamak için verilmiş ödünler olarak görüyordu. Sosyal Güvenlik, başlangıçta çok sınırlı tutulmuş olmakla birlikte, günümüzde A.B.D. hükümetlerinin yönettiği en büyük ülke içi programlardan biri konumuna gelmiştir.

1933 yılında Ulusal Endüstriyel Güçlenme Yasası (National Industrial Recovery Act – NIRA) ile kurulan Ulusal Güçlenme Dairesi (National Recovery Administration – NRA), adil rekabet kuralları koyarak kıyasıya rekabeti önlemeye ve böylelikle daha çok sayıda iş yaratmaya ve alımları arttırmaya çalıştı. Başlangıçta Daire’yi benimseyen iş çevreleri, güçlenme köklenmeye başlayınca, aşırı düzenlemelerden acı acı yakındılar. 1935 yılında, Daire’nin Anayasa’ya aykırı olduğu açıklandı. Bu sırada, uygulanan başka politikalar güçlenmeyi teşvik etmekteydi ve hükümet, kısa bir süre sonra, belirli iş alanlarında fiyat kontrolünün ulusal ekonomiyi büyük ölçüde zayıflattığı ve güçlenme önünde bir engel oluşturduğu görüşünü benimsedi.

Örgütlü iş gücünün Amerikan tarihinde görülmemiş ölçüde kazanımlar sağlaması da Yeni Düzen yıllarında gerçekleşti. Ulusal Endüstriyel Güçlenme Yasası işçilerin toplu iş sözleşmesi yapma (işçilerin toplu temsilcisi bir birim olarak endüstriyle pazarlık etme) hakkını güvence altına almıştı. Kongre 1935’te, adil olmayan çalıştırma uygulamalarını tanımlayan Ulusal Çalışma İlişkileri Yasası’nı (National Labor Relations Act) çıkararak, işçilere kendi seçtikleri sendikalar aracılığıyla pazarlık etme  hakkı tanıdı ve işverenlerin sendika faaliyetlerine müdahale etmelerini yasakladı. Kongre ayrıca,  toplu iş sözleşmelerini denetlemek, seçimleri yönetmek ve işçilerin işverenle yapılan temaslarda kendilerini temsil edecek örgütü seçme hakkını güvence altına almak amacıyla Ulusal Çalışma İlişkileri Kurulu’nu (National Labor Relations Board) yarattı.

İşçilerin örgütlenmesinde elde edilen önemli ilerlemeler, çalışanlarda giderek büyüyen bir ortak çıkar duygusu oluşturdu ve işçilerin gücü yalnız endüstride değil siyasette de arttı. Buna karşılık, anılan güç büyük ölçüde iki büyük parti çerçevesinde kullanıldı ve sendikaların desteğini genellikle Cumhuriyetçiler’den çok Demokrat Parti elde etti.

Ülke sorunlarının çoğunun daha fazla devlet müdahalesi sayesinde çözümlenebileceği inancı, Yeni Düzen yıllarının bir özelliğiydi. Sözgelimi,  Kongre, çiftçilere ekonomik yardım sağlamak amacıyla  1933’te Tarımsal Ayarlama Yasası’nı (Agricultural Adjustment Act – AAA) kabul etti. Yasa’nın temelinde, çiftçilerin gönüllü olarak üretimi kısmalarına karşılık para yardımı yapılarak ürün fiyatlarının yükseltilmesi planı vardı. Yapılacak yardımlara gerekli parayı sağlamak için  tarım ürünlerini işleyen endüstrilerden bir vergi alınacaktı; fakat, yasa yürürlüğe girdiğinde ekim mevsimi çok ilerlemiş olduğu için  çiftçiler bol ürünlerini toprağa gömmeye teşvik edildiler. Tarım Bakanı Henry A.Wallace bunu, “uygarlığımıza ilişkin sarsıcı bir yorum” olarak nitelendirdi. Bunlara karşın, Tarımsal Ayarlama Yasası ve ürünün depolarda tutulup pazara gönderilmemesi için borç verilmesini sağlayan Mal Kredisi Şirketi (Commodity Credit Corporation) programı uygulamaları nedeniyle üretim azaldı.

1932-1935 arasında çiftlik gelirleri yüzde 50’den fazla arttı; ancak, bunun gerçekleşmesinde federal programların etkisi sınırlı oldu. Çiftçilerin üretim yaptıkları toprakları azaltmaya teşvik edildikleri ve böylece kiracıların ve ortakçıların devreden çıktığı yıllarda, Büyük Düzlükler bölgesi eyaletlerinde büyük bir kuraklık yaşandı ve tarımsal üretim önemli ölçüde azaldı. Şiddetli rüzgarlar ve kum fırtınaları Büyük Düzlükler’in güneydoğu kesimlerini perişan etti ve bölge 1930’lar boyunca – özellikle 1935’ten 1938’e kadar – “Toz Çanağı” (Dust Bowl) olarak ünlendi.   Ürünler yok oldu, otomobiller ve makineler çalışamaz duruma geldi, insanlar ve hayvanlar zarar gördüler.  1930’lar ve 1940’larda, genellikle “Oakie” adı verilen yaklaşık 800.000 kişi, Arkansas, Texas, Missouri ve Oklahoma’yı terk etti. Bunların çoğu, daha batıya, hayaller ve vaadler ülkesi California’ya gittiler. Göçenler sadece çiftçiler değildi; aralarında, geçimleri çiftçi topluluklarına bağlı olan iş sahipleri, perakendeciler ve diğerleri de vardı.  California, en azından  başlangıçta, pek düşledikleri gibi çıkmadı. Göçmenlerin çoğu, ürün toplama benzeri mevsimlik işlerde pek düşük ücret karşılığı çalışmak için birbirleriyle rekabet etmek zorunda kaldılar.

Hükümet, 1935’te kurulan Erozyonla Savaş Dairesi (Soil Conservation Service) aracılığıyla yardım sağladı.   Toprağı bozan tarım uygulamaları yüzünden fırtınaların etkisi daha fazla olmuştu. Daire, çiftçilere erozyonu azaltacak önlemler almayı öğretti. Ayrıca, rüzgarın gücünü kırmak amacıyla yaklaşık 30.000 kilometre kare arazi ağaçlandırıldı.

Tarımsal Ayarlama Yasası uygulamaları çok kez başarılı olmakla birlikte, tarımsal ürün işleyicilerden alınan verginin Anayasa’ya aykırılığına karar verilince, 1936’da program sona erdirildi. Altı hafta sonra da Kongre daha etkili bir tarımsal yardım yasası kabul etti. Bu yasaya  göre,  hükümete, toprağı zayıflatan ürünleri yetiştirmekten vaz geçen çiftçilere ödeme yapma yetkisi veriliyor ve böylece erozyonla savaşarak ürün azaltılmasını sağlama yoluna gidiliyordu.

1940’a gelindiğinde yaklaşık 6 milyon çiftçi bu program çerçevesinde federal yardım alıyordu. Yeni yasa aynı zamanda, üretim fazlası mallara karşılık kredi verilmesine, buğday ürününün sigortalanmasına ve istikrarlı bir besin maddesi stoku elde edilmesi için planlı bir depolama sistemi uygulanmasına yol açtı. Kısa bir süre içinde, tarımsal madde fiyatları yükseldi ve çiftçilere ekonomik istikrar sağlanması olasılığı belirdi.

1933 yılında milyonlarca Amerikalı işsizdi. Ekmek kuyrukları pek çok kentte alışılmış bir görüntü oluşturuyordu.   Yüz binlerce kişi,  yiyecek, iş ve barınak bulabilmek amacıyla ülkede başıboş dolaşıyordu. Sevilen bir şarkının nakaratı, “Kardeşim on sent verebilir misin?”di.

18-25 yaşları arasındaki gençlere yardımcı olmak amacıyla Kongre tarafından düzenlenen Sivil Koruma Birliği (Civilian Conservation Corps – CCC) programı, işsizlikle savaş konusunda atılan ilk adım oldu. Yarı askeri bir sistemle yönetilen Birlik,  işsiz gençleri ülkeye yayılmış kamplarda ayda yaklaşık 30 dolar ücretle çalıştırıyordu.  Kamplarda on yıl içinde yaklaşık iki milyon genç çalıştı. Çalıştıkları çeşitli koruma projeleri arasında şunlar vardı:  toprak erozyonuyla savaşmak ve ulusal ormanları geliştirmek için ağaç dikimi; akarsuların kirlenmesini önlemek;  balık, av hayvanı ve kuş barınakları yaratmak; kömür, petrol, şist, gaz, sodyum ve helyum kaynaklarını korumak.

Kamu Hizmetleri İdaresi (Civil Works Administration) de iş alanları yarattı. İdare, “yapay iş” yaratıcı olarak eleştirilmekle birlikte, hendek kazmaktan yol onarımına ve öğretmenliğe kadar uzanan alanlarda çalışma olanağı sağladı. Kasım 1933’te yaratıldı ve 1934 ilkbaharında da bir kenara atıldı. Roosevelt ve anahtar görevlerdeki yetkililer, yine de, sosyal yardım yerine iş sağlama programlarına ağırlık vermeyi sürdürdüler.

“Demokrasinin büyük silah deposu olmalıyız.”

Başkan Franklin D.Roosevelt – 1941

Yeni Başkan Franklin Roosevelt 1933’te, halkı Yeni Düzen (New Deal) adı verilen programının etrafında hızla toplayan bir güven ve iyimserlik havası yarattı. Başkan, yemin töreni sırasında yaptığı konuşmada ulusa şunları söyledi: “Korkacağımız tek şey korkunun kendisidir.”

Yeni Düzen’in sadece pek çok Avrupalı’nın bir kuşaktan daha uzun süredir bildiği toplumsal ve ekonomik reform türlerini uygulamaya koyduğunu söylemek haksız sayılmaz. Yeni Düzen, bunun yanı sıra, 1880’lerde demiryolu şirketlerinin kontrol altına alınmasına ve Theodore Roosevelt ve Woodrow Wilson’un İlerleyici döneminde çok sayıda eyalet ve federal reform yasaları çıkarılmasına kadar geriye uzanan, “bırakınız yapsınlar” kapitalizminin terk olunmasına yönelik uzun vadeli eğilimin eriştiği son  noktayı temsil etti.

Buna karşın, Yeni Düzen’in gerçek yeniliği, eskiden başarılması kuşaklar boyunca süren işlerin çok kısa zamanda sonuçlandırılması oldu. Bu nedenle de, pek çok reform aceleyle planlandı, üstünkörü uygulandı ve bazıları da birbiriyle çelişkiye düştü. Tüm Yeni Düzen dönemi süresince, halkın eleştirileri hiçbir şekilde  kesilmedi ya da askıya alınmadı; aslında, Yeni Düzen,  vatandaşların hükümete yönelik bireysel ilgisini yeniden canlandırdı.

Roosevelt and içtiği sırada, ülkedeki bankacılık ve kredi sistemi felce uğramış durumdaydı. Ülkedeki bankalar, şaşırtıcı bir hızla önce kapandı, sonra da, borçlarını ödeyebilecek durumda olanlar yeniden açıldı. Hükümet, mal fiyatlarında bir yükselme eğilimi başlatmak ve borçlulara bir parça soluk aldırmak amacıyla hafif bir enflasyon politikası izledi. Yeni kurulan devlet daireleri endüstri ve tarım sektörlerine kredi kolaylıkları sağladı. Federal Mevduat Sigortası Şirketi (Federal Deposit Insurance Corporation – FDIC),  55.000 dolara kadar olan tasarruf mevduatına güvence getirdi ve menkul kıymetler borsasındaki hisse senedi satışlarına sert düzenlemeler uygulandı.

Ekim 1929’da menkul değerler borsası çöktü ve piyasadaki kağıtların yüzde kırkının değerini yok etti. Buna karşılık, politikacılar ve endüstri liderleri, borsa çöktükten sonra bile, ülke ekonomisinin geleceği hakkında iyimser beklentilerini açıklamayı sürdürdüler; fakat, Bunalım derinleşti, güven duygusu yok oldu ve çok kişi yaşam boyu biriktirdiklerini yitirdi. 1933’e gelindiğinde, New York Menkul Kıymetler Borsası’ndaki hisselerin değeri, 1929’da erişilen en yüksek noktanın beşte biri olan bir düzeyin de altına düşmüştü. Ticarethaneler çalışmalarına son verdi, fabrikalar kapılarını kapadı, bankalar iflas etti. Çiftlik gelirleri yaklaşık yüzde 50 azaldı. 1932 yılında hemen hemen her dört Amerikalı’dan biri işsiz kalmıştı.

Sorunun temelinde, ülkenin üretim kapasitesi ile halkın tüketim gücü arasındaki büyük boşluk yatıyordu. Savaş sırasında ve sonrasında üretim tekniklerinde geliştirilen büyük yenilikler endüstriyel üretimi A.B.D.’deki  çiftçilerin ve ücretlilerin satın alma gücünün çok ötesine taşımıştı. Zenginlerin ve orta sınıfın tasarrufları, sağlıklı yatırım olanaklarından daha çok arttığı için, bir tutku halinde borsa oyunlarına ya da taşınmaz mal alımına yönelmişti. Bu nedenle de, menkul kıymetler borsasının çöküşü,  zayıf bir spakülasyon çatısını yerle bir eden patlamaların sadece birincisiydi.

1932 başkanlık seçimi kampanyası büyük ölçüde Büyük Bunalım’ın nedenleri ve çözüm yollarına ilişkin  tartışmalarla geçti. Menkul kıymetler borsası çökmeden sadece sekiz ay önce Beyaz Saray’a girme bahtsızlığına uğrayan Herbert Hoover, endüstri çarklarını yeniden harekete geçirmek amacıyla yorulmadan ama bir etki de yaratamadan çalıştı. Bunalım’ın gelişmesi  sırasında New York Valisi olarak ün kazanan Demokrat Partili rakibi Franklin D.Roosevelt, Bunalım’ı, Cumhuriyetçilerin 1920’lerde uyguladıkları politika yüzünden daha da kötüleşen A.B.D. ekonomisindeki yanlışlıkların yarattığını iddia ediyordu. Başkan Hoover buna karşılık olarak, ekonominin temelde sağlıklı olduğunu, ama, nedenleri savaş yıllarına kadar uzanan dünya çapındaki bunalımın etkisiyle sarsıldığını söylüyordu. Bu iddianın ardında şu açık gerçek  yatıyordu: Hoover geniş ölçüde doğal iyileşme süreçlerine bağlı kalmak zorundayken, Roosevelt federal hükümetin fonlarını cesur iyileştirme denemelerinde kullanmaya hazırdı.

Seçim, Hooever’in elde ettiği 15.700.000 oya karşılık 22.800.000 oy kazanan Roosevelt’in büyük zaferiyle sonuçlandı. Amerika Birleşik Devletleri, yeni bir ekonomik ve siyasal değişim dönemine girmek üzereydi.

Bazı Amerikalılar,  giderek gelişen bir kentsel ve laik toplum ile eski kırsal gelenekler çatıştıkça, dikkatlerini aile ve din üzerine yoğunlaştırarak, 1920’lerdeki çağdaş yaşamın özellikleri karşısındaki hoşnutsuzluklarını gösterdiler.  Sözgelimi, profesyonel bir beyzbol oyuncusuyken Muhafazakar Protestanlığa dönen Billy Sunday gibi kökten dinci rahipler, daha basit bir geçmişe dönüşün özlemini çekenlerin sözcüsü oldular.

İncilin yorumu ile biyolojik evrim konusundaki Darwin’ci bilimin karşı karşıya gelmesiyle, bu özlem belki de en çarpıcı biçimde gözler önüne serildi. 1920’lerde Ortabatı ve Güney eyaletlerinin yasama organlarına, evrim kuramının öğretilmesini yasaklayan yasa taslakları sunulmaya başladı. Bu atılımın başında ise, beklenmedik bir biçimde, yaşlı William Jenning Bryan bulunuyor ve evrimin “ruhsal yeniden doğuşa olan gereksinimi ya da onun oluşması olasılığını reddettiğini” söyleyerek, daha önceki radikal ekonomik önerileriyle evrim karşıtı aşırıcılığını büyük bir beceriyle bağdaştırıyordu.

Amerikan İnsan Hakları Birliği’nin ülkedeki ilk evrim karşıtı yasaya meydan okuması üzerine, anılan sorun 1925 yılında Tenessee’de doruğa erişti. John Scopes adında genç bir öğretmen, biyoloji dersinde evrimi anlattığı için yargılandı. Halkın yoğun ilgisini çeken dava sırasında, eyaleti temsil eden Bryan, savunma avukatı Clarance Darrow tarafından acımasızca sorgulandı. Scopes mahkum edildi, ancak şekle ilişkin bir ayrıntıya dayanılarak salıverildi ve Bryan da duruşmalar sona erdikten birkaç gün sonra öldü.

Kültürler arasındaki temel çatışmalardan bir diğeri ise, ulusal açıdan çok daha büyük sonuçlar doğuran İçki Yasağı’ydı. Yaklaşık yüzyıl süren kışkırtmalardan sonra, alkollü içkilerin üretim, satış ve taşınmasını yasaklayan 18. Anayasa Değişikliği 1919’da kabul edildi.  Amerikan yaşamından meyhaneyi ve sarhoşu silmek niyetiyle yaratılan İçki Yasağı, yasadışı içki içilen (speakeasy) binlerce işyeri ortaya çıkmasına neden oldu ve giderek daha karlı duruma gelen yeni bir suç türü, yani içki kaçakçılığını (bootlegging) yarattı.  Zaman zaman “asil deneme” olarak tanımlanan İçki Yasağı 1933’te kaldırıldı.

Kökten dinci akımın yeniden canlanması ve İçki Yasağı gibi çok farklı kavramları birleştiren ortak nokta, o günlerde ortaya çıkan ve Caz Çağı, aşırılıklar dönemi, Kükreyen 1920’ler gibi çeşitli adlar verilen toplumsal ve düşünsel devrime karşı gösterilen  tepkilerdi. Amerikan gençlerinin özellikle üniversitelerde sergiledikleri davranış, terbiye ve moda değişiklikleri pek çok kişiyi şaşkına çeviriyordu. Amerikan yaşamındaki sahteciliği ve rüşvetçiliği çekinmeden kınayan bir yazar ve eleştirmen olan H.L.Mecken çok sayıda düşünür arasında bir kahraman düzeyine yükseldi. Yazar F.Scott Fitzgerald da, Büyük Gatsby (The Great Gatsby) gibi kısa romanlarında, o yılların enerjisini, karmaşasını ve düş kırıklığını yansıttı.

Fitzgerald,  Birinci Dünya Savaşı’nda dökülen kanlar karşısında şok geçiren, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki maddecilik ve ruhsal boşluk olarak algıladıkları gelişmelerden tatminsizlik duyan ve  “Kayıp Kuşak” adı verilen küçük fakat etkili bir yazarlar ve düşünürler hareketinin bir parçasıydı. Aralarından pek çoğu, en ünlü üyeleri Ernest Hemingway’ın yaptığı gibi Avrupa’ya gittiler ve Paris’te bir göçmen (emigré) olarak yaşadılar.

Afrikalı Amerikalılar da bu ulusal kendi kendini sınama hareketi içinde yer aldılar. 1910-1930 arasında Güney’den Kuzey’e büyük bir göç dalgası oluştu ve  1915-1916’da en yüksek düzeyine çıktı. Pek çoğu, kırsal Güney’in aksine  daha geniş çalışma olanakları ve bireysel özgürlükler sağlayan Detroit ve Chicago gibi kentsel alanlara  yerleştiler. 1910’da, W.E.B.DuBois ve diğer bazı düşünürler, siyah Amerikalılar’ın seslerini yıllar geçtikçe daha güçlü bir biçimde ulusal düzeyde duyurmalarını sağlayacak olan, Renkli Halkın İlerlemesi Ulusal Derneği’ni (National Association for the Advancement of Colored People  – NAACP)  kurdular.

Aynı zamanda, “Harlem Rönesansı” adı verilen bir Afrikalı-Amerikalı edebiyat ve sanat hareketi doğdu.   Aralarında Langston Hughes’in  bulunduğu bu yazarlar da, Amerikan yaşamının gerçeklerini bile dile getirirlerken, “Kayıp Kuşak”ın yaptığı  gibi, orta sınıf değerlerini ve alışılmış yazın türlerini reddettiler.

1920’lerde yabancı göçüne getirilen sınırlamalar A.B.D. politikasında önemli bir değişiklik oluşturdu. Göç, XIX. yüzyıl sonlarında büyük ölçüde artmış ve XX. yüzyılın başlarında en yüksek düzeyine erişmişti. Sözgelimi, Amerika Birleşik Devletleri’ne 1900-1915 arasında, pek çoğu Güney ve Doğu Avrupalı 13 milyon göçmen geldi. Bahis konusu göçmenler arasında çok sayıda Yahudi ya da Katolik bulunması,  çoğunluğu Anglosakson ve Protestan olan daha eski Amerikalıları korkutuyordu. Bunlardan bazıları,  düşük ücretli işlerde çalışmaya razı olan yeni gelenlere karşı çıkıyorlar, bazıları da, Eski Dünya’daki geleneklerini sürdürmeleri, çok kez kentlerde kapalı etnik grublar halinde yaşamaları ve genel Amerikan kültürüne uymak istemiyormuş gibi görünmeleri yüzünden yeni göçmenlerden hoşlanmıyorlardı.

Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra büyüyen göç dalgası sonucu, Ku Klux Klan benzeri, yerli halkın üstünlüğü hareketleri yoğunlaştı.  “Yüzde yüz Amerikalılık” çağrısında bulunan, yeniden örgütlenmiş bir  Ku Klux Klan gelişti. Yeni Klan, Yeniden Yapılanma dönemindekinin aksine, yalnız ülkede doğmuş olan Protestanları üyeliğe kabul ediyor, Afrikalı Amerikalılar kadar, Katoliklere, Yahudilere ve göçmenlere de karşı çıkıyordu. Düşmanlarının tanımını yeniden düzenleyen Klan, görüşlerini Kuzey’e ve Ortabatı’ya da yaydı ve bir süre için üye sayısı çok kabardı.

Göç karşıtı duygular bir dizi yasal önlem alınmasına yol açtı ve 1924’te Göçmen Kontenjanı Yasası ile 1929’te de  bir başka yasa kabul edildi. Bu yasalar uyarınca, 1920 yılına kadar  Amerika Birleşik Devletleri’nde yerleşmiş bulunan yurttaşlarının sayısına bağlı olarak saptanan ülke kontenjanları çerçevesinde, her yıl alınacak göçmen sayısı 150.000 kişiyle sınırlandı. Bu sınırlamaların bir sonucu olarak, yerli halkın üstünlüğü örgütlerinin çekiciliği azaldı; 1930’lardaki Büyük Bunalım da göçte  büyük bir düşüşe yol açtı.

1920 başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi aday Warren G.Harding’in büyük bir zafer kazanması, Wilson’un idealizminin ve uluslararası alanda sürdürdüğü politikanın genelde kabul görmediğine ilişkin son kanıt oldu. Gazeteci William Allen White’nin yazdığına göre, Amerikan halkı “sorunlardan bıkmış, ideallerden usanmış ve asil olmaktan sıkılmıştı.”

1920 seçimlerinin bir özelliği de, ülke genelinde kadınların ilk kez bir başkan adayı için oy kullanmış olmalarıydı.  Kongre’nin 1919 yılında Anayasa’daki 19. Değişiklik’i eyaletlere sunması ve onaylanması sonucu,  kadınların bir yıl sonra oy kullanmalarına yol açılmıştı.

1920’lerin hükümet politikası, en azından ülkenin kentsel alanlarındaki gönence uygun olarak aşırı muhafazakar bir çizgi izledi. Anılan politika, eğer hükümet özel işletmeleri desteklerse gönencin giderek nüfusun kalan kesimlerinin çoğuna da  yayılacağı inancına dayanıyordu.

Buna uygun olarak, Cumhuriyetçilerin politikası, A.B.D. endüstrisi için en elverişli koşulların yaratılmasına yönelmişti.  1922 ve 1930 yıllarında kabul edilen yeni yasalarla gümrük tarifeleri yükseltildi ve A.B.D. imalatçılarının iç piyasada birbiri ardından tekeller yaratmaları güvence altına alındı. Bunlardan ikincisi olan 1930 tarihli Smoot-Hawley Yasası ile o kadar yüksek gümrük tarifeleri getirilmişti ki, 1.000’den fazla ekonomist Başkan Herbert Hoover’e baş vurup yasayı veto etmesi talebinde bulundu;  yasanın çıkarılmasını izleyen gelişmeler, diğer ülkelerin ağır misillemelerde bulunacakları yolundaki tahminleri haklı çıkardı. Federal hükümet aynı yıllarda Maliye Bakanı Andrew Mellon’un, yüksek gelir vergilerinin zenginlerin yeni endüstri teşebbüslerine girmelerini engelleyeceği yolundaki inancını yansıtan bir vergi indirimleri politikası uygulamaya başladı. Bakan’ın, savaş yıllarında uygulanmış olan gelir vergilerinin, aşırı kar vergilerinin ve kurumlar vergilerinin ya tümüyle kaldırılması ya da büyük ölçüde azaltılmasına ilişkin önerilerine uyan Kongre,  1921-1929 arasında bir dizi yasa kabul etti.

Harding’in başkan yardımcılığını yapan, onun 1923’te ölümü üzerine başkanlığa getirilen, 1924’teki başkanlık seçimlerini kazanan ve asık suratlı bir Vermontlu olan Calvin Coolidge, “Amerikan halkının temel uğraşı ticarettir” demişti. Coolidge, Cumhuriyetçi Parti’nin muhafazakar ekonomik politikasını uyguladı; fakat, ölümünden önce görevdeki son aylarında yolsuzluk suçlamaları karşısında kalmış olan şanssız Harding’den çok daha iyi bir yöneticiydi.

Özel sektör 1920’ler boyunca, inşaat kredileri, karlı posta taşıma sözleşmeleri ve diğer dolaylı destek yardımları gibi önemli teşvikler gördü. Sözgelimi, savaş sırasında hükümet denetimi altına alınmış olan demiryollarının yönetimi,  1920 tarihli Taşımacılık Yasası ile şimdiden özel sektöre devredilmişti bile. 1917-1920 arasında büyük kesimi devlet malı olan Ticaret Filosu da özel işletmelere satıldı.

Buna karşılık, Cumhuriyetçilerin tarım politikası, 1920’lerin gönencinden en az payı alan çiftçiler tarafından gittikçe artan bir oranda eleştirilmekteydi. 1900-1920 döneminde, savaş yıllarında A.B.D. tarımsal ürünleri karşısında oluşan eşi görülmemiş talep nedeniyle tarımda genel bir gönenç yaşanmış ve fiyatlar yükselmişti. Çiftçiler, verimsiz olduğu için uzun yıllardır boş bırakılmış bulunan ya da o güne değin ekilmemiş halde duran toprakları kullanmışlardı. A.B.D. çiftliklerinin değeri yükseldikçe, çitçiler daha önce almaya hiç güçlerinin bulunmadığı mal ve makineleri edinmeye başladılar. Buna karşın, savaş dönemi talebinin 1920’nin sonunda birdenbire durması yüzünden, buğday ve mısır gibi temel tarımsal ürünler ticareti büyük bir düşüş gösterdi. Amerikan tarımındaki çöküntünün pek çok nedeni vardı; ancak, bunların başında dış pazarların yitirilmesi geliyordu. A.B.D. çiftçileri, Amerika Birleşik Devletleri’in kendi gümrük tarifeleri nedeniyle mal almadığı ülkelere kolaylıkla satış yapamıyorlardı. Dünya pazarının kapıları yavaş yavaş kapanıyordu. 1930’ların genel bunalımı, zaten zayıflamış olan tarımı kolaylıkla çökertti.

Savaştan barışa geçiş çok kişi için bir huzursuzluk kaynağı oldu. 1917 yılında Avrupa’da büyük bir hızla yayılmış olan grip salgını, 1918 ilkbaharında Amerika Birleşik Devletleri’ne de sıçradı. Bir yıl sonra, nasıl başladıysa yine öyle  anlaşılmaz bir biçimde sona erdiğinde yarım milyondan çok Amerikalı ölmüştü.

Savaşın hemen ardından yaşanan hızlı ekonomik gelişmenin yarattığı büyük beklentiler, savaş sonrası ekonomisi olağan düzeyine geri dönünce, büyük bir hızla yok oldu. İşçiler de, hayat pahalılığının yükselmesi, uzun çalışma saatleri uygulanması ve yöneticilerin onların dertlerine kulak asmaması yüzünden huzursuz oluyorlardı. Sadece 1919’da dört milyondan fazla işçi greve gitti. Bunun yanı sıra, yaz ayları sırasında hem Kuzey’de hem de Güney’de ırkçı ayaklanmalar oldu. Buna karşın, ülkede en büyük tepki ve kaygı yaratan olay, iki yıl önce Amerika Birleşik Devletleri sınırları dışında ortaya çıkmıştı: Rusya’daki 1917 Bolşevik Devrimi.   Moralleri bozulan Amerikalılar, Rusya’da nasıl küçük bir hizip iktidara geldiyse, Amerika Birleşik Devletleri’nde de ufak bir grubun aynı şekilde yönetimi ele geçirmesinden korkmaya başlamışlardı. Posta idaresi Nisan 1919’da,  toplumun önde gelen  kişilerine postalanmış 40 bomba ele geçirince bu korkular gerçeğe dönüştü.

Adalet Bakanı A.Mitchell Palmer, Bakanlık içinde yeni bir genel istihbarat dairesi kurdu ve dairenin başına  J.Edgar Hoover’i getirdi. Hoover radikalliğiyle tanınmış kişiler hakkında bilgi toplamaya başladı ve çeşitli örgütlere yapılan baskınlar sonucu pek çok kişi sınır dışı edildi. Palmer’in yoğun uyarıları “Kızıl Korkusu” diye bilinen gelişmeyi körüklediyse de, tehditler hiçbir zaman gerçekleşmedi; 1920 yılına gelindiğinde, Amerikan halkı Amerika Birleşik Devletleri’nin anarşi tehlikesinden uzak olduğunu anlamıştı.

Wilson, sonuçta imzalanacak antlaşmanın görüşmeler sonucu erişilmiş bir barış özelliği taşıyacağını umuyor; fakat, savaşın derinleştirdiği duygular yüzünden Müttefikler’in aşırı taleplerde bulunacaklarından korkuyordu. Bu konuda haklı çıktı. Ulusların kendi geleceklerini kendilerinin saptamaları kavramının yaşama geçirilmesinin  olanak dışı olduğu ortaya çıktı. Barış yolunda en büyük umudunu oluşturan Milletler Cemiyeti’nin, Müttefikler’le uzlaşmaya varmazsa geçekleşemeyeceğine inanan Wilson, Paris’teki barış görüşmeleri sırasında gerek ulusların kendi geleceklerini kendilerinin saptamaları  kavramı ve gerekse açık diplomasi konusu ve belirli diğer noktalar üzerinde ödün verdi. Buna karşın, Fransa Başbakanı Clemenceau’nun tüm Rhineland bölgesinin Almanya’dan ayrılması taleplerine karşı direndi, Saar Havzası’nın Fransa’ya katılmasını önledi ve tüm savaş bedelinin Almanya’ya ödetilmesi önerisini boşa çıkardı; fakat, Versailles Barış Antlaşması Almanya’ya büyük bir savaş tazminatı yükü getirdi.

Sonuçta, Wilson’un cömert ve kalıcı bir barışa yönelik önerilerinden, Milletler Cemiyeti dışında, pek bir şey kalmadı ve Başkan son olarak, kendi ülkesinin Milletler Cemiyeti üyeliğine sırt çevirmesine de katlanmak zorunda kaldı. Wilson, bir bakıma durumu iyi değerlendirememesi sonucu,  siyasal bir yanlışlık  yaptı ve muhalefetteki Cumhuriyetçi Parti’nin ileri gelenlerinden birini Paris’e götürdüğü Barış Heyetine katmadı. Geri döndüğünde de, Amerika’nın Milletler Cemiyeti’ne girmesi çağrısı yaptığı sırada, Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Senato’nun onayını sağlayabilmek için en ufak bir ödün bile vermeyi reddetti.

Wilson Washington’da başarısız olunca, davasını halka anlatmak için ülke çapında bir geziye çıktı. 25 Eylül 1919’da Colorado’nun Pueblo kentindeyken, barışa erişme çabalarının yıpratıcı etkisi ve savaş dönemi başkanlığının yarattığı büyük baskı yüzünden ağır bir felç geçirdi ve bir daha tümüyle iyileşemedi. Senato Mart 1920’de hem Versailles Antlaşmasını hem de Milletler Cemiyeti Anlaşmasını reddetti. Bu yüzden,  ne Amerika Birleşik Devletleri’nin ne de Rusya’nın katıldığı Milletler Cemiyeti zayıf bir örgüt olarak kaldı.

Wilson’un savaş ve barışa ahlaki ve yasal bir temel oluşturulmasına ilişkin inancı ulusu da etkilemişti. Buna karşılık, olaylar onun iyimser yaklaşımına uygun olarak gelişmeyince, Wilson idealizmi yerini düş kırıklığına bıraktı ve ulus yalnızlığa çekildi.