“Andolsun, Allah’ın Resûlünde sizin için; Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı uman, Allah’ı çok zikreden kimseler için güzel bir örnek vardır.” (Ahzâb, 33/21)
Ayet-i kerimede Allah’ın rızasına ermeyi uman, ahirette mutluluğa kavuşmayı arzu eden ve Allah’ı çokça zikredenler için Hz. Peygamberin örnek alınacağı açıkça ifade edilmiştir.
İnsan çevresine baktığı, başkalarını değerlendirdiği zaman iyi dediği veya kötü kabul ettiği birilerini görür. Genelde takdir ettikleri insanları kendilerine örnek alır, hoşlanmadıkları kişilerden ve onların hayat tarzlarından da kaçarlar. Çünkü hoşlan-dıkları kişiler toplumda sevilen, sayılan, sözüne güvenilen, itibar sahibi olan insan-lardır. Dolayısıyla onlara gıpta eder ve onlar gibi yaşamak isterler.
İnsanlar bu konuda nasıl davranmalı, kimi örnek almalıdır? Kişi bu hususta ye-tersiz olabilir ve yanlış bir seçim yapabilir diye yüce Allah bu konuda da insanları kendi başlarına bırakmayıp, hangi örnek şahsiyetin model alınması gerektiğini bu ayette ortaya koymuştur.
Model almanın hayatta büyük bir rolü olduğu ve davranışların ona göre şekille-neceği bilinen bir gerçektir. Bu nedenle insanlar kimi taklit ederlerse, kimin davra-nışlarını yansıtırlarsa kimlikleri de ona göre şekillenir. Durum bu olunca Allah (c.c) insanlığa örnek alarak hayat ve ahlak numunesi bir elçi göndererek onun hayatının örnek alınmasını istemiştir.
Örnek alınacak Hz. Peygamberin iki yönü vardır:
- Beşer yönü,
- Beşer üstü yönü.
Beşer kimliğine bakıldığı zaman o da diğer insanlar gibi, anne-babadan meydana gelen; yiyip-içen, gezip-dolaşan bir özelliğe sahiptir. Yani kısaca o da bir insandır. Ancak diğer insanlardan çok farklıdır. Bir şiirde; “Muhammed beşerdir ama diğer insanlar gibi değildir. Bilakis o, diğer taşlar arasında bulunan yakut taşı gibidir” şek-linde bir benzetme ile anlatılmıştır. Yakut nasıl diğer taşlara göre çok değerli ise Hz. Muhammed de diğer insanlara nispetle çok daha değerlidir.
Bu durum Kur’an-ı Kerim’de Kehf suresinin 110. ayetinde şöyle açıklanmıştır: “De ki: Ben de ancak sizin gibi bir insanım, (Ne var ki) bana, ‘Sizin ilahınız ancak bir tek ilâhtır’ diye vahyolunuyor. Kim Rabbine kavuşmayı umuyorsa yararlı bir iş yapsın ve Rabbine ibadette kimseyi ortak koşmasın.”
Bu, yalnızca ona ait bir özelliktir. Biz insanlar buna inanır, kelime-i şahadette yer aldığı gibi; “Ben şahadet ederim ki Allah’tan başka ilah yoktur, yine şahadet ederim ki Muhammed O’nun kulu ve elçisidir” diye kabulleniriz. Biz Hz. Peygamberin bize örnek olacak beşer kimliğini çok iyi bilmeliyiz. Bunun için de onu iyi öğrenmeli ve tanımalıyız. O peygamberlik öncesinde herkese örnek olabilecek davranışlar sergi-lemiştir. Hatta güvenilirliği sebebiyle kendisine “Muhammed’ül-Emin (Güvenilen Muhammed)” lakabı da verilmiştir.
Allah resûlünü örnek almak, hayatını güzel davranışlarla geçiren o yüce elçinin yaptıklarını tatbik etmektir. O, toplumun her kesimini, her grubunu ilgilendiren davranışlarıyla herkese örnek olacak kadar davranış zenginliğine sahiptir. O, yetim doğmuş, yetimliği çok iyi idrak etmiştir. Onda yetimin ve yakınlarının alacağı ib-retler vardır. O dünya nimetleriyle imtihan edilmiş, zaman zaman insanların kötü davranışlarına muhatap olmuştur. O aile reisi olmuş, amir olmuş, eğitici, imam, cemaat ve daha nice durumlar yaşamış, hayatın her aşamasında kendine ait gü-zellikler sergilemiştir. Bu nedenle hayatın bütün aşamalarında ondan alınacak çok şeyler vardır. O, bir grup veya zümreye değil, tüm insanlığa rehber olarak gelmiştir. O hakkı söylemiştir, her zaman hakkı korumuştur. O, âdil olmuştur, yetimi gözet-miştir, rızkını helal kazanmıştır, ahlaki olgunluğu zirvede yaşamış ve anlatmıştır. O, insanlara iyi davranmış, kadın haklarını korumuş, hayvanlara merhamet etmiş, küçükleri korumuştur. O hep yapıcı olmuş, hoşgörüyü elden bırakmamıştır.
Bize düşen görev, Hz. Peygamberi her yönüyle çok iyi tanıyıp getirdiği mesajları kavramak, onları hayatımıza tatbik etmektir ve böylece Rabbimizin rızasını kazan-mak olmalıdır.