Dünyanın birçok ülkesinde hizmet sağlayan Netflix, 2016 Ocak ayında “Netflix Her Yerde” sloganıyla Türkiye’de erişime açıldıktan sonra 22 Eylül tarihinde İstanbul’da lansmanını gerçekleştirmiştir. Yüksek görüntü kalitesi, özel içerikler, Türkçe dil ve Türk Lirası ödeme seçeneklerinin olmasıyla beraber Netflix, Türkiye’de attığı aşamaları hızlı bir şekilde tamamlamıştır. Kelebeğin Rüyası, 4, Düğün Dernek 1 ve 2, Recep İvedik 4 gibi oldukça popüler filmleri Leyla ile Mecnun, Suskunlar, Karadayı, Ezel gibi önemli dizileri programına katmıştır. Üstelik Netflix, bütün Dünya’da yayınlanan içerikleri de Türkiye’de açmıştır. Platform, ayrıca Netflix’in CEO’su Reed Hastings, Türkiye’de yayınlanan içeriklerin yüzde sekseninin Türkçe altyazılı olarak, üçte biri kadarının ise Türkçe dublajlı olarak kullanıma sunulduğunu belirtmiştir. Ayrıca platformun standart çözünürlük, HD çözünürlük ve 4K olmak üzere üç ayrı abonelik planı sağladığını ifade eden Hastings, Ocak ayında yayına başlayan Netflix’in Eylül ayında lansmanının yapılmasının nedeni olarak uyum sürecinin tamamlanması olduğunu öne sürmüştür.
Özellikle cep telefonu kullanıcılarını düşünen Netflix, cep telefonları ağı üzerinden izlendiğinde abonelerin kullandıkları veri oranını daha iyi yönetmesini destekleyen mobil veri denetimleri sağlamaktadır. Böylece aboneler sınırsız veya sınırlı bir veri paketi kullansa da, Netflix abonelere daha çok seçenek sunmaktadır.
Netflix platformunun Türkiye’de erişime açılmasını 4 model içinde ele alan Bilbil (2018: 48-50), bu modelleri şu şekilde açıklamıştır: Teknik, ekonomik, dijital bölünme / insan hakları ve düzenleme. Birincisi teknik açıdan, mobil trafik akışı artmış olmasına rağmen, Netflix’in Türkiye pazarına girişi ile ilgili herhangi bir sıkışma ve yatırım sorunu olmamıştır. Ayrıca, internet hızına bağlı olarak minimum kalite standardı gerekmiştir. Bu durum da Türkiye’de Netflix ISP (Internet Service Providers) Speed Index2 ortalama hız seviyesinin nitelikli bir video akışı için yeterli olduğunu göstermiştir. İkinci olarak ekonomik açıdan bakıldığında, Türkiye’de video üzerinde artan talebe rağmen, ne birbirine bağlılık açısından ne de yenilikçilik ve gelir paylaşımı konusunda herhangi bir farklı fiyatlandırma veya bölünme söz konusu olmamıştır. Üçüncüsü dijital bölünme ve insan hakları açısından bakıldığında, konuşma özgürlüğünün yok olması ve rakip platformların, yayınlarının ve içeriklerinin bozulması veya bölünmesi konusunda herhangi bir sorun yaşanmamıştır. Dördüncüsü olarak düşük maliyetli içerikle ilgili herhangi bir sorun olmamasına rağmen, şeffaflık açısından endişeler olduğu görülmüştür. Şeffaflık açısından, fiyatlandırma süreci “ara sıra” ve tüketici tarafı göz önüne alındığında belirsiz olabilmektedir. Örneğin, şu anda Netflix fiyat yapısını rasgele ve zaman zaman günümüze kadar değiştirmiştir. Netflix daha fazla TV dizisini, filmleri ve içerikleri platformuna eklerken, yeni ürün özellikleri sunarken ve Netflix deneyimini geliştirmek için abonelik fiyatlandırmalarını zaman zaman ayarlayabilmektedir. Ayrıca yerel vergilerdeki veya enflasyondaki değişiklikler gibi yerel pazar değişikliklerine cevap vermek için planlamalar ve fiyatlandırmalar yapabilmektedir.
Netflix, 2016 yılında iki ortaklığa sahip bir Türk arayüzü ile Türkiye’de yerelleşmiştir: Bunlardan biri telekom operatörü Vodafone, bir diğeri TV üreticisi Vestel olmuştur. Şirket, 1GB internet paketi satın alan Vodafone abonelerinin üç 116 aylık Netflix erişimine ücretsiz olarak erişebileceği bir kampanyayla Vodafone ile ortaklığını duyurmuştur. Bu, farkındalığını ve kullanımını arttırmak için Netflix’in pazarlama stratejisi olmuştur. Ayrıca, 4K UHD Smart TV satın alan Vestel müşterilerine (20 Aralık 2016 – 28 Şubat 2017 tarihleri arasında) üç aylık ücretsiz Netflix erişimi verilmiştir.
Türkiye’de ilk yerli orijinal yapıma başlayacağını duyuran Netflix, Orta Doğu’nun en büyük medya gruplarından olan MBC Group’a ait Türk yapım şirketi O3 Medya yapım şirketiyle anlaşma imzalamıştır. Böylelikle Netflix, 14 Aralık 2018 tarihinde Türkiye’de ilk kez bir orijinal içerik üretmeye başlamıştır. 45 dakikalık 10 bölümden oluşan Hakan: Muhafız (The Protector) dizisi, izleyiciler ve kullanıcılar tarafından büyük bir ilgi görmüştür. Dizi, Dünya üzerinde yaklaşık 10 milyon kişi tarafından izlenmiştir. Üstelik dizi sayesinde Netflix platformuna üyelikler artmıştır. Netflix’in Türkiye’deki ikinci projesi, ilk Türk yapım dizisi olan Hakan: Muhafız dizisinden sonra Organize İşler: Sazan Sarmalı filminin dağıtım haklarını alarak Netflix üzerinden yayınlanması olmuştur. Ayrıca Netflix, Türkiye’de birçok film ve dizi üretimi için de projeler üretmeye devam etmektedir.
80 milyonluk nüfusuyla Türkiye’nin dijital platformlar için iyi bir fırsat olduğunu vurgulayan Kaymakçı (2019), bağımsız sinemacıların özellikle salon bulmakta zorlandığı günümüzde bu durumdan karlı çıkabileceğini belirtmiştir. Sinema salonlarının benzer yapım şirketlerinin ürettiği veya dağıttığı filmlerin tekelinde olması sebebiyle kendilerine sinema salonu bulmayan birçok bağımsız yapımcıların ve yönetmenlerin ürettiği filmler, Netflix başta olmak üzere dijital platformlar sayesinde daha çok izleyiciye ulaşabilmesine ve para kazanabilmesine olanak sağlayabilmesi bakımından önemlidir.
Rıfat Erkek