Tarihte İstanbul Esnafı adlı eserin yazarı Koçu, İstanbul’da doğdu. Eğitimci, gazeteci Ekrem Reşat ile Hacı Fatma Hanım’ın oğludur. Babasının Konya Sanayi Mektebi müdürlüğünden dolayı bir süre Konya’da bulunan Reşat Ekrem, lise eğitimini 1921’de Bursa Lisesi’nden tamamladı. Müteakiben İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nden mezun oldu. Hocası Ahmet Refik Altınay’ın ısrarıyla asistan oldu. 1933 yılındaki Üniversite reformu esnasında birçok öğretim üyesiyle birlikte üniversiteden ayrıldı.
Koçu, üniversiteden ayrıldıktan sonra emekliliğine kadar Kuleli Askerî, Pertevniyal ve Vefa liselerinde tarih öğretmenliği yaptı. 9 Temmuz 1975 günü İstanbul’da vefat eden Koçu, Sahrayıcedit Mezarlığı’na defnedildi.
Geçimini büyük oranda kalemi ile kazanan Koçu’nun, tarih alanında yazılmış elli civarında eseri ve yüzlerce makalesi bulunmaktadır. 1944’te İstanbul Ansiklopedisi’ni fasiküller halinde çıkarmaya başlar ve XI. cildin “G” harfi ortalarına kadar yayımlar. Cemal Çaltı adlı bir kereste tüccarının maddi desteği ile çıkardığı ansiklopedinin, büyük kısmını bizzat kendisi yazar. Bazan yazılarında Ahmet Bülent Koçu gibi takma adlar da kullanır. Bunun yanında Koçu, Evliya Çelibi’nin Seyahatnâme’si (ilk 5 cilt), Aşçı Dede’nin Hatıraları, Seyyid Vehbi’nin Surnâme’si, Haşmet’in Vilâdetnâme’si, İtalyan yazar Edmondo de Amicis’in seyahat eserini, sadeliştirerek ve kısaltarak yayımlar. Yazdığı yazıların bazılarını, bizzat kendisi resimleyen Koçu’nun, ressamlığı yanında şairliği de vardır.
Ahmet Refik Altınay’dan başka Ahmet Rasim’den de etkilenen Koçu, ömrünün son yıllarında Mehmet (Koçu) adlı Anadolulu bir çocuğu evlatlık almış ve onun kız ve erkek kardeşlerini yanına getirtmiştir. Mirasçısı olan Mehmet, ölümünden sonra bir depoda duran ansiklopedi fasiküllerini tasfiye edip, evdeki not ve dokümanları, Tercüman gazetesi arşivine satmış, ardından gazete ve arşivi de dağıtılıp satılmıştır. İstanbul hayranı olan Koçu, tarihi zevkle okunan, edebi, akıcı bir üslupla anlatmıştır.
Eserleri
Hatice Sultan ile Ressam Melling, İstanbul 1934; Eski İstanbul’da Meyhaneler ve Meyhane Köçekleri, İstanbul 1947; Tarihimizde Garip Vakalar, İstanbul 1952; Osmanlı Padişahları, İstanbul 1960; Topkapı Sarayı, İstanbul 1960?; Tarihimizde Kahramanlar, İstanbul 1960; Erkek Kızlar, İstanbul 1962; Esircibaşı, İstanbul 1962; Forsa Halil, İstanbul 1962; Yeniçeriler, İstanbul 1964; Osmanlı Tarihinin Panoraması, İstanbul 1964; Fatih Sultan Mehmed, İstanbul 1965; Patrona Halil, İstanbul 1967; Türk Giyim Kuşam ve Süslenme Sözlüğü, İstanbul 1967; Kabakçı Mustafa, İstanbul 1968; Kösem Sultan, İstanbul 1972; Haydut Aşkları, 1981; İstanbul’un Tulumbacıları, İstanbul 1981; Cevahirli Hanım Sultan, İstanbul 2003.
Caner ARABACI