Şah ne demek?

1 min read

Farsça, hükümdar, demektir. Hafifletilmiş olarak şeh şeklinde de kullanılır. Şeyh ve Velî’ye de, şah denir. Orta Asya ve Hindistan’daki sûfîler için, bu tâbir kullanılır: Şah Abdullah Dihlevî, Şah Muhammed Bahâeddin Nakşbend vb. Bektaşîlerin de, bu tâbiri sıklıkla kullandıkları görülür. Hz. Ali için, Şâh-ı Merdân, Şâh-ı Necef, Şâh-ı Vilâyet gibi tâbirler kullanılır.

Şah kılıcı sallamak: Eskiden Anadolu’da İran’a bağlılığını bildiren kişiler için Osmanlı tarihçileri tarafından kullanılan bir deyim. Şahlığı şeyhliğe çeviren İbrahim Ethem gibi zatların yanı sıra, şeyhliği şahlığa çeviren, siyasal faaliyetlerde bulunan sûfîler az değildir. Tasavvuf tarihi içinde, sûfîlerin kurmaya muvaffak olduğu devlet sayısı Orta Asya, Hindistan, Malezya, Çin, Afrika, Kafkasya gibi yerlerde kırkı bulmaktadır. Hoca Muhammed Bahâeddin Nakşbend’in hocası Halil Ata Gazan Han’ın Maveraünnehir’de, hâkimiyeti yedi yıl süren ve Şamanist Türkler arasında İslam’ı yayma çabaları içinde bir devlet kurduğu görülür. Afrika’da, Osman Dan Fudî, Umar Tal Hac, Amadu Bellu, Emir Abdulkâdir-i Cezâyirî, Kafkasya’da Şeyh Şamil en-Nakşbendî ve Hacı Murad gibi zevat, konunun başat örnekleridirler, iran’daki Safevîleri de bu meyânda zikretmek mümkündür.

Şâh-ı Murgan-ı Melekût : Melekûttaki kuşların şahı; Hz. Muhammed (s).

Şâhbâz-ı Sidre-Nişîn: Sidre-i Müntehâya konan şahin: İnsan ruhu, arınmış ruh.

Biz ezelden tâ ebed meydana gelmişlerdenüz,

Şâh-ı Merdân aşkına merdâne gelmişlerdenüz.

Hatayî

Arifin halini tarif ne hacet,

Efsâne sözlerden eyle feragat.

Herdedir, bir göster, sâhib-kerâmet?

Ali çokdur, Şâh-ı Merdân bulunmaz.

Türabî

Şah içün çak eylediler ten libasın terk edüb,

Terk-i tecrîd oldılar, tâc u kabadan geçdiler.

Hayretî

Rate this post
Haber Oku
Tidings Globe