Yerkabuğundaki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları sarsma olayına deprem denir. Deprem,önlenemeyen bir doğa olayıdır. Dünyanın oluşumundan beri, sismik yönden aktif bulunan bölgelerde depremlerin ardışıklı olarak…
More
MERS nedir? Son zamanlarda yoğun endişeye yol açan corona virüs enfeksiyonu MERS’tir: Middle East Respiratory Syndrome(Orta Doğu Solunum Sendromu). Hastalığa yol açan virüs MERS-CoV’dır. Bu virus 2012 yılında Suudi Arabistan’da tespit edilmiştir.…
More
Arapça Allah’ın eli anlamında bir isim tamlaması. Kur’an-ı Kerimde 4 yerde (Al-i İmran/73, Maide/64, Feth/ 10, Hadid/29) geçen bu tâbir, Allah’ın kudreti manasmdadır.…
More
Hoca Ahmed Yesevî (Ö.562/ 1166)’ye dayandırılan bir tasavvuf okulu olup Hâcegâniyye’nin kol-larındandır.…
More
Tarikat kelimesinin Türkçesi. Yol ile ilgili deyimler ve atasözleri şu şekildedir: Yolsuz, Yolsuzluk : Tarikata uymayan bir iş yapmak. Yol Vurmak : Ehil olmadığı halde, Şeyhlik iddiasında bulunup, etrafında adam toplayan, sahte…
More
Yuf olsun veya yuh olsun tabirleri, yazıklar olsun anlamındadır. Yuf borusuna, nefir adı da verilir. Boynuzdan yapılma boru şeklindeki enstrüman. Bunu daha ziyade gezgin dervişler taşırlardı. “Yuf borusu çalmak” ifadesi, birinin, artık…
More
Şeybanî (ö. 619/1222) tarafından kurulmuş bir tasavvuf okulu.…
More
Tâcüddin İbrahimü’z-Zâhidi’l-Geylânî (ö. 690/1291 )’ye dayandırılan bir tasavvuf okulu. Ekberiyye’nin kolu.…
More
Türkçede de aynı mânâda kullanılan Arapça bir kelime. Hakîmlere göre, Atlas feleğinin hareketinin sayısına zaman denir. Sultan anlamında da kullanılır. Kâşânî’ye göre, indiyye mertebesine izafe ve nisbet edilen ân-ı dâime zaman denir.…
More
Kap, maharet, ustalık, hal, durum anlamlarında Arapça bir kelime. Kötü huylardan uzaklaşmak, iyi huyları kazanmaya çalışmak. Allah için çalışmak ve bunu fazla görmemek. Beden zarf, ruh mazruftur.…
More
Arapça, açı, köşe, evin küçük bir köşesi veya odası gibi manaları ihtiva eden bir kelime. Tekkenin küçüğüne verilen isim. Zaviyeler genel olarak, şehir ve kazaların kenarlarında, uzakça yerlerde kurulurdu. Mecaz olarak dünyaya…
More
Hz. Davud’a indirilen mukaddes kitabın adı. Tasavvufta fiillerin tecellîlerine Zebur, denirken; zatî sıfat ve isimlerin icmâlen tecellilerine de, Tevrat adı verilir. Kur’an ise sırf zâttan ibarettir.…
More
Hoca İshâk el-Hatlanî (el-Huttalanî) tarafından (ö. IX y.y) kurulan bir tasavvuf okulu.…
More
Fazlalık, temizlik, her şeyin hâlis ve temiz olanı anlamında Arapça bir kelime. Allah’ın, muhtaçlara nasib ettiği Rabbani feyz ile olgunlaşan nefsin temizliğine, zekât denir.…
More
Arapça, çok su, zemzem suyu demektir. Bu kelime ile, hakikatlerin bilgilerine işaret edilir. Bu bilgilerden içmek de, bundan nasib almaya delâlet eder.…
More
Ağızlarına kapak geçirilen, Çin sürahilerine zemzemlik denirdi. Bunların içine zemzem suyu konur, misafirlere küçük fincanlarla ikram edilirdi. Bu küçük sürahiler Hindistan’dan Mekke’ye, oradan da istanbul’a gelirdi.…
More
Ali Zenfalî Lebîdî el-Ahmedî’nin kurduğu bir tasavvuf okulu. Ahmediyye’nin kollarından biri.…
More
İzzeddin Ebû Mevdûd b. Mu-hammed el-Muînu’z-Zerkûb tarafından kurulan bir tasavvuf okulu. Şihâbiyye’nin kollarından biri.…
More
Ebu’l-Abbâs Zerrûk (ö. 899/1493) tarafından kurulan bir tasavvuf okulu. Şaziliyye’nin Fas kolu.…
More
Şâfiüddin Ahmed b. Ömeri’z-Zeyla’î tarafından kurulmuş bir tasavvuf okulu. Kadiriyye’nin kolu.…
More
Vaizler hakkında kullanılan bir tâbirdi. Bâb-ı Meşihatta tutulmakta olan ilmiyye sicilinin sonuna yazıldıkları için, bu adı almışlardır. En yüksek derecesi Ayasofya kürsüsü olup, derecesi otuz idi.…
More
Zeynüddin Hâfî (ö. 838/1434) tarafından kurulmuş bir tasavvuf okulu. Suhreverdiyye’nin Bursa’daki kolu.…
More
Arapça, unutmanın zıddı olan hatırlamayı ifade eden bir kelime. Korku (havf) veya sevginin çokluğu sebebiyle, gaflet meydanından müşahede alanına çıkış. Zikir, ariflerin yaygısı, mu-hiblerin sağlamca bastığı yer, âşıkların şarâbıdır. Zikrin hakikati, zikredilen…
More
Arapça, açıktan yapılan zikre denir. Buna”zikr-i cehrî” de denir. Tarikatların bir kısmında, (mesela Kadiriyye, Rifaiyye vb. gibi) zikir, dil ile sesli olarak çekilirken, bir kısmında da kalbden (tefekkürî olarak) icra edilir, ilkine…
More
Arapça-Farsça, bıçkı zikri demektir. Buna “zikr-i minşârî” de denir. Minşâr, Arapça’da, “erre”, Farsça’da “testere”, bıçkı anlamlarına gelir. Zikir sırasında hançereden odun kesen bıçkıyı andırır gibi ses geldiği için, bu türe “bıçkı zikri”…
More
Gizli zikir, anlamını içeren Arapça bir ifade. Bu zikir de, “tadarru’an fi nefsike” (Araf/205) şeklindeki Kur’an ifâdesinin gösterdiği üzere, kalbden yani tefekkür? olarak uygulanır. Zihinsel olarak kalbin üzerinde bir “Allah” yazısı teşekkül…
More
Arapça, ayakta çekilen zikir demektir. Yüce Mevla zikrin ayakta çekilebileceğine “ellezine yezkürünellahe kıyâmen…” (Al-i imran/191) yani “Allah’ı ayakta zikredenler…” âyetiyle işarette bulunmuştur. Buna “kaimen zikir” de denir. Ayakta zikr, gözlemlediğimiz uygulamalarda, halaka…
More
Şaziliyye’nin Mağrib kolu. Bu kol XIX. yüzyılda kurulmuştur.…
More
Şeyh Seyyid Ahmed Zührî el-Kayserî (ö. 1157/1744) tarafından kurulmuş bir tasavvuf okulu olup, Musli-hiyye-i Halvetiyye’nin kollarındandır.…
More