Din felsefesi açısından “Tanrı’nın gizliliği” (Hid-denness of God) önemli bir başlıktır. Ateist felsefeciler, Tanrı varsa bunun neden apaçık olma-dığını ve Tanrı’nın neden gizlendiğini gündeme geti-rerek teizme itirazlarda bulunurken teistler, Tanrı’nın varlığı için yeterli delil olduğu (kozmolojik delil, ta-sarım delili gibi) için tam olarak gizli olmadığı ve Tanrı’nın daha açık varlığını göstermesiyle insan-ların özgür iradeleriyle imtihanda olmalarıyla ilgili olgunun zedeleneceği gibi cevaplar vermişlerdir. Bu-rada bu tartışmanın detaylarına girmeyeceğiz fakat bu meseleyle “Tanrı Parçacığı” arasında kurulabile-cek bir analojiye dikkat çekeceğiz.
Teizme göre Tanrı, her an her yere hâkimdir, var-lığımız her an O’nun sayesinde devam etmektedir. Diğer yandan insanların duyu organlarıyla algılaya-mayacakları şekilde duyu organlarımızdan gizlidir.
“Tanrı Parçacığı” da evrenin her an her yerinde mevcuttur, şu anda varlığımızı mümkün kılan küt-lemizin varlığı bu alan-parçacık sayesinde devam etmektedir. Diğer yandan bu kadar temel bu par-çacığın varlığı duyu organlarımızdan gizlidir. Bu analojiyi kullanan bir teist, “Bakın bu kadar temel ve her an varlığımızı borçlu olduğumuz fiziksel bir varlığı duyu organlarımızla algılayamamamıza rağmen varlığını modern bilim ispat etmiştir, de-mek ki Tanrı’nın her şeyden daha temel ve her an varlığımızı O’na borçlu olmamıza rağmen duyu or-ganlarıyla O’nu algılayamamamızda mantıki bir çe-lişki yoktur” denilerek Tanrı’nın varlığının gizliliği sorununa cevap verebilir.
Analojilerin sınırları hakkında felsefe literatü-ründe çok şey söylenmiştir; diğer yandan analojilerin birçok zaman ufuk açıcı boyutu olduğu da yadsına-maz, zaten analojilerin birçok alanda yaygın kulla-nılmasının sebebi de budur. Bu analoji de fonksi-yonları abartılmamak şartıyla kullanılabilir. Fakat bu analoji, sadece savunmacı bir yaklaşımda kulla-nılabilir; açıklayıcı olamaz. Yani teizme “Tanrı’nın gizliliği” başlığıyla gelecek itirazlarda bir savunma aracı olarak veya savunmalara katkıda ifade edile-rek bir şeyin apaçık algıdan gizli olmasının yoklu-ğunu göstermediğini, Tanrı’nın gizliliğinden hare-ketle ateistik bir ontolojinin temellendirilemeyeceğini ifade ederken kullanılabilir. Fakat Tanrı’nın gizliliği-nin sebebini açıklayan bir analoji olarak veya açık-layıcı yaklaşımlara katkı sağlayan bir analoji olarak değerlendirilemez.
Prof. Dr. Caner Taslaman