ABD’de tarım son 200 yılda belirgin şekilde değişti. Amerikan Devrimi sırasında (1775-83) nüfusun % 95’i çiftçilikle uğraşıyordu. Bugün bu oran % 2‘den daha azdır. Ülkedeki çiftliklerin % 85’i bireylere ya da ailelere…
More
Üç organ eşit olmakla birlikte, genelde son söz Anayasa Mahkemesi’nindir. Mahkemelerin verdiği, anayasaya aykırı hükümleri iptal eder. Böyle hükümler Anayasa mahkemesine temyize gelir. Anayasa’ya göre son karar veren makam Anayasa Mahkemesi’dir. Gazeteler, önemli…
More
Ülkenin en üst düzey yöneticisi Başkan’dır. Başkan yardımcısı ile birlikte 4 yıllık süre için seçilir. Anayasa’nın 1951’de yürürlüğe giren maddesine göre başkanlar, ancak ardarda 2 görev dönemi seçilebilir. Başkan yardımcısı, başkan öldüğünde…
More
Amerika’nın ilk dönemindeki yaşam tarzı demokrasiyi zorunlu kılıyordu. Kolonicilerin yerleştiği bölgeler vahşi ve ormanlık araziydi. Hep birlikte çalışıp evler yapmak, yiyecek bulmak ve tarla sürmek ya da kuyu açmak için toprağı temizlemek…
More
1939 yılında Avrupa’da savaş patlak verdiğinde ABD’nin ilk tepkisi yine tarafsız kalmaktı. Ama Japonlar, Aralık 1941’de Hawaii’de donanma üssünün bulunduğu Pearl Harbour’u bombalayınca ABD savaşa dahil oldu. Önce Japonlara, ardından da onların…
More
1932 yılında binlerce banka ve 100,000’den fazla şirket iflas etti. Sanayi üretimi yarıya düştü. Ücretler % 60 azaldı. Ve her 4 işçiden biri işsiz kaldı. Franklin D. Roosevelt aynı yıl, “Amerikan Halkı…
More
ABD Anayasası’nın ana hatları ve ABD’nin kuruluşu, 4. bölümde daha ayrıntılı anlatılacaktır. Anayasa ile güçler 3’e ayrıldı. Yasama (Kongre), yürütme (Başkan ve Federal Kurumlar) ve yargı (Federal Mahkemeler). Bu durum, merkezi otoritenin…
More
Kuzey Amerika’ya ilk gelen Avrupalılar İzlandalı Vikingler’di. Liderleri Leif Ericson yönetiminde, 1000 yılında buraya ayak bastılar. Onların izlerine, Kanada’nın Newfoundland bölgesinde rastlanmıştır. Ama Vikingler burada kalıcı bir yerleşim kurmayı başarmadılar ve kısa…
More
Uzun süre Amerikalılar, Batı’yı henüz keşfedilmemiş bir bölge olarak gördüler. Oysa Avrupalıların California’ya yerleşme tarihi, çoğu Ortabatı Eyaleti’ninkinden daha eskiye dayanır. İspanyol rahipleri, Amerikan Devrimi’nden birkaç yıl önce California kıyılarında misyonlar kurmuştu.…
More
New England, Amerika’nın gelişimi için gerekli beyin gücünü ve mali desteği sağlamışsa, Orta Atlantik Eyaletleri de kas gücünü temin etmiştir. Bölgenin en büyük eyaletleri, New York ile Pennsylvania ağır sanayinin (demir, çelik…
More
En küçük bölgedir. Bereketli arazilere ve ılıman bir iklime sahip değildir. Ancak Amerika’nın gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. 17. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar ülkenin kültürel ve ekonomik merkeziydi. Avrupa’dan gelip New England’a…
More
Fransız antropolog Claude Levi Strauss ABD’ye geldiğinde yaşadığı “zihinsel açılım”dan söz eder. Muhteşem doğa manzaraları ile ufuk çizgisinin uyumu. Aşağı Eyalet denilen 48 Eyalet (Alaska ve Hawaii dışındakiler) 4,500 kilometreye ve 4…
More
Düzenli bir şekilde Amerika kıyılarına ulaşan insan akınının, Amerikan karakteri üzerinde derin etkisi olmuştur. İnsanın anayurdunu bırakıp yeni bir ülkeye göç etmesi cesaret ve esneklik gerektirir. Amerikan halkı, yenilikleri deneme, risk almaya…
More
ABD Göçmenlik ve Uyruğa Kabul Servisi’nin tahminlerine göre, ülkede resmi izni olmadan yaşayan 5 milyon kişi bulunuyor. Bu sayıya her yıl 275,00 kişi eklenmektedir. Yerli Amerikalılar ve resmi göçmenler, yasadışı göçmen sorununa…
More
Bugün Amerika’nın bir kentinde sokakta yürürken, İspanyolca konuşulduğunu duymak çok doğaldır. 1950 yılında Amerika’da, İspanyolca konuşulan ülkelerden gelmiş olan kişi sayısı 4 milyondan azdı. Bugün bu sayı 35 milyon civarındadır. “Hispanik” lerin…
More
Kuzey Amerika’ya gelen göçmen akınının arasında gönülsüz bir grup vardı. Bunlar, 1619 ile 1808 yılları arasında köle olarak getirilen Afrikalılardı. Köle getirmek 1808 yılında yasaklandı. Ama özellikle tarlada yoğun iş gücü gerektiren…
More
Amerika Birleşik Devletleri topraklarına ilk yerleşenler arasında en kalabalık etnik grup İngilizlerdi. Böylece hakim dil İngilizce oldu. Ama diğer ulus dilleri de İngilizceyi takip etti. Kolonilerde, devrimi savunan kesimin önde gelenlerinden olan İngiliz…
More
Geçmişi 20 bin yıl öncesine kadar uzanan ilk Amerikan göçmenleri, kıtalararası gezginlerdi. Hayvan sürülerinin peşine düşen avcılar ve onların aileleri, bugün Bering Boğazı olan geçidi aşarak Asya’dan Amerika’ya ulaştılar. İspanya’dan gelen Christopher…
More
Kuzey Amerika’nın doğal çevresi üzerinde yüzyıldan fazla bir süredir ileri sanayi teknolojisi etkili olmaktadır. Hava ve su kirliliğinden doğup gittikçe büyüyen sorunlar yıllarca ihmal edilmiştir. Birçok kanser türü, özellikle de akciğer kanseri…
More
Kuzey Amerika’ya yerşekilleri açısından bakıldığında, açıkça ortaya çıkan fizyografik bölgeler hemen ayırt edilirler. Örneğin, kıtanın batısında boydan boya uzanan Kayalık dağlar, ortasındaki Büyük Ovalar ve doğudaki Appalaşlar gibi. Kuzey Amerika’nın yapısı ve…
More
Kuzey Amerika alt-kıtası Kuzey Buz Denizi’nden Panama’ya kadar uzanan geniş ve çeşitliliği olan bir bölge hâlindedir. Bubölümün konusu olan, güneydeki Meksika’dan başlayan ve apayrı özellikler gösteren âlemden ayırmak üzere (günümüzde çok tercih…
More
Dünya nüfusunun yaklaşık %4.9’uyla (2016), Anglo-Amerika dünya halkları arasında şanslı bir konumda bulunmaktadır. Tarıma dayalı geçmişlerinden ilerleyerek ABD ve Kanada kısa sürede sanayi toplumu karakterlerini kazanmışlardır. Daha 1920’de ABD’nin nüfusu kırsaldan çok…
More
Coğrafyacı de Blijj (dö blay) ve arkadaşları (1992; 2011) dünyanın çeşitli bölgelerini ele alırken, söz konusu bölgelerin başlıca coğrafi özellikleri üzerinde durmuşlardır. Kuzey Amerika’daki ele aldığımız iki ülkenin başlıca on coğrafi özelliğini…
More
Buzul Çağı’nın en şiddetli döneminde, MÖ 34000-30000 yıllarında, dünyadaki suyun önemli bir bölümü büyük kıtasal buz katmanları halindeydi. Bunun sonucunda, Bering Denizi bugünkü düzeyinden yüzlerce metre daha aşağıdaydı ve Asya ile Kuzey Amerika…
More