Pis, murdar. Allahü teâlâ Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki: Ey îmân edenler! İçki, kumar, (tapmaya mahsus) dikili taşlar, fal okları, ancak şeytanın amelinden birer rics’tir. Onun için bunlardan kaçının ki kurtulasınız. (Mâide…
More
İrtidâd etme. İslâm dîninden çıkma. (Bkz. İrtidâd ve Mürted) Riddet, niyyetle yâni kalbinden dinden çıkmaya karar vermekle yâhut küfr olan söz veya fiil ile İslâm’dan ilgiyi, alâkayı kesmek ile olur. (İmâm-ı Şa’rânî)…
More
Kalb inceliği ve yumuşaklığı. İslâm âlimleri, dîni, îmânı kuvvetlendiren ve ahlâkı güzelleştiren, şiirleri, kasîdeleri, ilâhîleri ve mevlidleri dinlemek; kalbdeki Allah sevgisini ve rikkati arttırır buyurmuşlardır. (Abdullah-ı Dehlevî) Rikkat, her din ve kitabda,…
More
Gösteriş, iki yüzlülük. Kendini olduğundan başka gösterme. Allahü teâlâ Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyuruyor ki: Veyl (şiddetli azâb) namaz kılanlara ki, namazlarından gâfildirler. Namazı ehemmiyetsiz sayarlar. Riyâkarlık ederler. Namazlarını insanların yanında riyâ ile…
More
Nefsin isteklerini yapmamak. Riyâzet, verâ ve takvâ ile olur. Takvâ, haramlardan sakınmaktı r. Verâ, haramlarla birlikte, mübâhları ihtiyaçtan fazla kullanmaktan sakınmaktır. (Muhammed Hâdimî) Peygamberlik için, insanda riyâzet ve mücâhede gibi bâzı ş…
More
Evlenmeden bekâr yaşamayı tercih eden, dünyâdan yüz çevirip, insanlardan uzak yaşayan kimseler, râhibler. Hıristiyanlıkta sâdece ibâdetle meşgûl olan din adamları sınıfına verilen ad. Hıristiyan din adamları evlenmedikleri ve insanlardan uzak yaşadıkları için…
More
İslâmiyet’in, meşakkat ve zarûret gibi sebeblere bağlı olarak, ibâdetlerde ve diğer işlerde tanıdığı izin ve kolaylık; azımetin zıttı. Allahü teâlâ, azîmetle iş yapmayı sevdiği gibi, ruhsatla yapmayı da sever. (Hadîs-i şerîf-Mektûbât) İslâmiyet’te…
More
Îsâ aleyhisselâmın lakablarından (isimlerinden). Muhammed aleyhisselâm Habîbullah (Allahü teâlânın sevgilisi)dir; İbrâhim aleyhisselâm Halîlullah (Allahü teâlânın dostu)dır. Mûsâ aleyhisselâm kelîmullah (Allahü teâlâ ile konuşan)dır, Îsâ aleyhisselâm ise Rûhullahtır. (Ahmed Cevdet Paşa) Kıyâmet (yeniden…
More
İki kişinin karşılı klı olarak, öldükten sonra sâhib olmaları şartıyla birinin malını diğerine bağışlaması yâni sen ölürsen evin benim olsun, ben ölürsem evim senin olsun şeklindeki hibe. Rukbî hibe, tarafeynin (İmâm-ı a’zam…
More
Ölü, kabre konduğu zaman, kendisine gelen melek. İbn-i Mes’ûd’dan (r.anh) rivâyet olundu ki: Yâ Resûlallah! Ölü kabre konduğu vakit ilk karşılaşacağı şey nedir diye soruldu. Peygamberimiz sallallahü aleyhi ve sellem buyurdu ki:…
More
1.Hak, doğru yol. Allahü teâlânın birliği (tevhid) inancı. Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: (Cinlerden bir topluluk) dediler ki:Biz, rüşde ulaşt ıran benzeri görülmemiş bir Kur’ân dinledik. Biz de O’na îmân ettik. Bundan…
More
Haksız yere para, mal v.s. almak veya vermek. Rüşvet alana, verene ve bunlar arasında rüşvete vâsıta olana da Allahü teâlâ lânet etsin. (Hadîs-i şerîf-Zevâcir) Resûlullah efendimiz kı yâmet alâmetlerini sayarken buyurdu ki:…
More
Düş. İnsanın kalbinin ve duyu organlarını n dünyâ işleriyle olan meşgûliyetinin kısmen kesildiği, uyku, bayılma ve istiğrak (mânevî coşkunlukla kendinden geçme) gibi hallerde gördüğü şeyler. Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: Ey İbrâhim!…
More
Zaman birimi, altmış dakikalık zaman, bir günün yirmi dörtte biri. Gecenin on iki kısmından bir kı smı nı (bir saat kadar) ihyâ etmek (ibâdetle geçirmek), bütün geceyi ihyâ etmek olur. Yaz ve…
More
Secde eden. Namazda alnını ve burnunu yere koyarak secde eden. (Bkz. Secde) Allahü teâlâ âyet-i kerîmede meâlen buyurdu ki: İblîsten başka bütün melekler secde ettiler, o (iblis) sâcidlerden olmadı. (A’râf sûresi:11)…
More
Velî, Allahü teâlânın sevgili kulları. Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: Ey mü’minler! Allahü teâlâdan korkun ve dâimâ her zaman sâdıklar ile birlikte bulunun. (Tevbe sûresi: 120) Doğru, yalan ve uydurma olmayan. Doğru…
More
Başkasına eziyet ve sıkıntı vermekten, sapık işleri yapmaktan zevk alan ruh hastası kimse. Tıp ve fen fakültelerinde okuyup da, mahlûklardaki san’at inceliklerini, aralarındaki hesaplı bağlantıları gören ve anlayabilen aklı başında bir kimsenin,…
More
Temizlik, hâlislik, paklık. Safvet ancak güzel ahlâk ile mümkündür. (Celâleddîn Muhammed Devânî) Safvet niyete bağlıdır. Niyeti hayır olanın âkıbeti (sonu) de hayır olur. Niyeti bozuk olanın âkıbeti de bozuktur. (Seyyid Abdülhakîm Arvâsî)…
More
Küçük günâhlar. Küçük sayılan günahlar. (Bkz. Günâh-ı Sağîre) Sagâiri tekrâr işlemekte ısrâr etmek, büyük günâhtır. (Muhammed İznikî) Sagâirden birini yapmamak bütün cihânın nâfile ibâdetlerinden daha sevâbtır. (Abdülhakîm Arvâsî) Farz namazları vakti girmeden…
More
Peygamber efendimizi sağlığında ve peygamber iken bir ân gören, eğer âmâ (gözü görmüyor) ise bir ân konuşan büyük ve küçük müslümanlardan bir tânesine verilen isim. Sahâbîleri aleyhimürrıdvân sevmek, onlara bağlı olmak, insanlar…
More
Peygamber efendimizi sallallahü aleyhi ve sellem sağlığında bir an gören, eğer âmâ ise (gözü görmüyorsa), bir an konuş an, îmân etmiş büyük-küçük mü’minlerin birkaç tânesine veya daha fazlasına verilen isim. Sâhib kelimesinin…
More
Büyü ve sihir yapan. (Bkz. Büyü) Sihir yapmak büyük günâhlardandır. Sâhir tövbe etmezse muhakkak Cehennem’dedir. (Muhammed Rebhâmî) Sâhir, sihir ile istediğini elbette yapar, sihir muhakkak te’sir eder diyenin ve inananın îmânı gider.…
More
Uyanıklık, aklı başında, şuuru yerinde olma hâli, sekr hâlinin zıddı. Tasavvufta kendini kaybetme hâlinden kurtulup, ayılma hâli. Fenâdan sonraki bekâ hâli. Sahv hâlinde olan, emirlere uygunsuz davranabilir. Ancak bu davranış, Allahü teâlânın…
More
Emvâl-i zâhirenin zekâtını toplayan me’mûr; sâime (senenin ekserisini çayırda otlayan) hayvanların ve toprak mahsûllerinin zekâtlarını toplamakla vazîfeli kimse, zekât me’muru. Dört çeşit zekât malından ikisine yâni zekât hayvanları ile topraktan elde edilen…
More
Allahü teâlânın, kendisinden râzı olduğu kimse. Cennetlik. Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: Sa’îd olanlara gelince, onlar Cennet’tedirler. (Hûd sûresi: 108) Şakîler dünyâya sarılır, sa’îdler, bâkî olana (ebedî, sonsuz olan âhirete) sarılır. (Abdülhakîm…
More
İsteyen, yoksul, dilenci. Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: Sâile gelince (onu) azarlayıp koğma. (Duhâ sûresi: 10)…
More
Senenin yarıs ından fazla, meralarda, kırlarda sırf sütleri alınmak veya üreme ve beslenmeleri için otlatılan (koyun, keçi, sığır, manda, at ve deve cinsinden olan), ehlî hayvanlar. Sâime hayvan sayısı nisâb miktârı olduktan…
More
Papazların bellerine bağladıkları ipten veya kıldan örme kaba sert ve uçları öne sarkık kuşak. Allahü teâlânın evliyâsı nı, enbiyâsını (peygamberlerini) ve ulemâsını (İslâm âlimlerini), bunların sözlerini ve fıkıh kitablarını ve fetvâları tâzim…
More
Soy, nesil. Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: Ey Rabbimiz! Bizi sana teslîmde, boyun eğmekte ve ihlâsta sâbit kıl. Zürriyyetimizden bir topluluğu da sana itâatkâr ve boyun eğici kıl. (Bekara sûresi: 128) Hudâ…
More
Bayağılık, kendini aşağı tutmak. Tevâzûnun aşırı derecesi. Tezellül kötü huylardan biridir. Bir âlimin yanına câhil bir kimse geldiği zaman, âlimin ayağa kalkıp, yerine bunu oturtması ve gideceği zaman kapıya kadar yanında yürümesi…
More